صدرالمتألهین با مساوق دانستن علم و وجود، تعقل را در اثر تجرد نفس تا حد ایصال به تجرد تام و ادراک معقولات در عالم عقلی ممکن می داند. از این رو ضمن نظریه ی اتحاد عاقل و معقول مراتب مختلفی از تعقل را مطرح می کند که در مرتبه ی عالی آن که اتحاد با عقل فعال است، تعقل به معنای واقعی آن صورت می گیرد و این نیازمند سعه ی وجودی نفس است. علامه طباطبایی قائل است چنین نگرشی به تعقل، همان گونه که ملاصدرا خو...

  ارسطو نوس را در تحلیلات ثانوی به عنوان ملکه معرفتی و دانش علمی برهان­ناپذیر معرفی می­کند. کارکرد این ملکه معرفتی دریافت اصل­های دانش و اموری است که همه دانش­ها بر آن استوارند. نوس در درباره نفس به عنوانِ ویژگی انسانی شناخته شده است؛ آن ویژگی در ما که نفس به واسطه آن می‌شناسد و حکم می­کند. نوس از نظر ارسطو واجد تقسیم­هایی است: عملی و نظری، منفعل و سازنده. نوس منفعل پیش از...

چکیده تعقل یا به عبارتی تصور معانی کلی و وصول به مجهولات از معلومات تصوری و تصدیقی از جمله افعالی است که مختص انسان است. این عمل توسط قوه ای به نام عقل انجام می گیرد.قوه ای که مختص انسان است و معانی مجرد را ادراک می کند. از نظر ابن سینا و ملاصدرا فرآیند تعقل برای نفس ناطقه، به دو طریق متفاوت حاصل می شود؛ به گونه ای که ابن سینا ادراک عقلی را قبول صوری که از هر جهت مجرد از ماده است، تعریف م...

در میان فلاسفة اسلامی معاصر محمدتقی مصباح یزدی دارای نظریه‌ای در باب ماهیت قضایای اولی است. وی قائل است که قضایای اولی قضایایی‌اند که اولاً تحلیلی‌اند و ثانیاً مفاهیم تشکیل‌دهندة آن‌ها، معقولات ثانیة فلسفی‌اند. در مقالة حاضر ابتدا نظریة مصباح یزدی دربارة ماهیت قضایای اولی را شرح می‌دهیم و سپس با توجه به تعریف رایج از قضیة اولی نشان می‌دهیم که قضایای اولی‌ای وجود دارند که طبق نظریة وی اولی محسوب ن...

رویکردهای متفاوتی برای برآورد جریان زیست‏محیطی رودخانه معرفی ‏شده است که به رویکرد هیدرولوژیکی به‌دلیل نیاز دسترسی به داده‏های محدود و زمان نسبتاً سریع ارزیابی توجه زیادی شده است. این رویکرد شامل روش‏های متنوعی است، بنابراین مقایسۀ بین نتایج روش‏های مختلف این رویکرد، ضروری است. هدف از تحقیق حاضر بررسی و مقایسۀ نتایج روش‏های تنانت، انتقال منحنی‏های تداوم جریان، روش مدل ذخیرۀ رومیزی و تسمن در برآو...

بحث عقل و دین یکی از مهم ترین مباحث بشری است که قرن ها، ذهن آدمیان را به خود مشغول کرده است. عقل در این مقال به معنای عقلانیت ابزاری و برنامه ریز، عقل استدلال گر و معقولات و دستاوردهای عقلی است. دین به معنای مجموعه آموزه هایی است که ترابط دنیا و آخرت یا ملک و ملکوت انسان ها را جهت رسیدن به هدایت و سعادت تأمین می کند. دیدگاه های مختلف در ترابط عقل و دین بر فرهنگ اسلامی تأثیرگذار است. فرهنگ به مع...

هدف از این پژوهش، طراحی آزمون توان بی هوازی ویژه بسکتبال بر مبنای آزمون وینگیت 30ثانیه بود. آزمودنی-ها شامل 14نفر از بازیکنان تیم بسکتبال دانشگاه خوارزمی (قد5/9±75/176سانتیمتر، وزن48/9±05/69کیلوگرم، سن17/2±43/22 سال، چربی بدن20/6±39/15درصد و bmi43/2±21/22کیلوگرم بر متر مربع) بودند. به همین منظور حداکثر، حداقل و میانگین توان و شاخص خستگی پس از اجرای آزمون وینگیت و آزمون جدید (پیمودن مسافت 35متری...

زمینه و هدف: افزایش قابل توجه مصرف قلیان در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران، امروزه به یک معضل اجتماعی ـ بهداشتی تبدیل شده است. این در حالی است که پژوهش ها، سیاست ها و تلاش های اخیر بیش تر برروی مصرف سیگار تمرکز دارند. حال آن که بسیاری از افراد حتی از سنین پایین به استعمال روز افزون تنباکو به شکل قلیان می پردازند و شواهد اولیه، بیانگر ارتباط بیــن کشیــدن قلیــان با بیماری های تنفسی، قلبی ـ عرو...

معقولات ثانیۀ فلسفی همان مفاهیم عامّۀ فلسفی مانند وجود، عدم، علّت، معلول و عرض هستند که حیات فلسفۀ اسلامی وابسته به وجود آنهاست. علامه‌طباطبایی کوشیده است نظریه‌ای جامع دربارۀ نحوۀ انتزاع معقولات ثانیۀ فلسفی پیشنهاد کند. او معتقد است معقولات ثانیۀ فلسفی ابتدا به‌صورت مفاهیمی ربطی (حرفی) ادراک می‌شوند و پس از آن، مفاهیم اسمی از این مفاهیم انتزاع می‌شوند و تعمیم می‌یابند. در این مقاله، کوشش شده است...