چکیده نویسندگان مقالۀ حاضر با تکیه بر معرفت‌شناسی پیشینی و پسینی، در پی بررسی مفهوم عدالت از دیدگاه‌های مختلف در اندیشۀ سیاسی غرب و اسلام هستند، که نمود آن را می‌توان در جدال اندیشه‌ورزی تاریخ‌مند و فراتاریخ‌مندگرایی در بحث عدالت مشاهده کرد. لذا، با انتخاب روش تفهمیِ حامد ابوزید، تلاش شده است تا در دو بخش مجزا و با گزینش اندیشمندانی از سه دورۀ کلاسیک، جدید، و معاصر مغرب زمین از یک ‌طرف و برخی ا...

کی از موضوعات تأمل برانگیز در علم اقتصاد بحث قابل اتکا بودن و صحت بنیانها و مبانی فلسفی، فکری و منطقی مکاتب مختلف اقتصادی است. مکتبی که اغلب به ما آموخته میشود، همان سنت فکری غالب یا اقتصاد متعارف است؛ بطوریکه بیشتر مطالعات اقتصادی مبتنی بر آموزههای این مکتب است و بر اساس آن اقدام به ارائه رهنمودهای سیاستی میکنیم، از اینرو پرسش این است که آیا این مکتب اقتصادی از صحت کافی برخوردار است؟ به عبارت ...

ایمانوئل کانت (1724 -1804 م) یکی از فیلسوفان مهم عصر روشنگری، در تفکر فلسفی خود جایگاه قابل ملاحظه­ای را به دین اختصاص داده و در این راستا در سه رسالة عمدة خود این موضوع را با تفصیل بیشتری بررسی کرده است. در نقد عقل محض توجهش به مؤلفه­های دینی به ویژه ایدة خدا معطوف است و با رد مهم­ترین براهین الهیات عقلی نشان می­دهد که قوة شناسایی ما قادر به اثبات و انکار خدا به عنوان امری فراتجربی نیست، و این...

چکیده هدف این مقاله معرفی مهم ترین مبانی جامعه شناسی اسلامی، در قالب ارائة پارادایمی مقایسه پذیر با پارادایم های موجود است که ماهیت انسان و جامعه، هدف و روش تحقیق و ارزش ها در جامعه شناسی مهم ترین عناصر هستند. این پارادایم از نظر انسان شناسی، بر اصل فطرت استوار است و با ردّ جبر اجتماعی، تلفیقی را بین فردگرایی و کل گرایی روش شناختی می پذیرد و دربارة چیستی جامعه تصویری ارائه می کند که در آن، رابطة...

با ظهور و پیش‌رفت رایانه‌ها در طی بیش از نیم‌قرن گذشته، همواره این پرسش که رایانه‌ها، به‌مثابه‌ی ابزار تحقق هوش‌مصنوعی ضعیف، تا چه حد می‌توانند واجد خصوصیات ذهن بشر شوند، جایگاه ویژه‌ای داشته است. در این میان، مقایسه‌ی کارکرد ذهن انسان و رایانه برای یافتن پاسخ این مسأله ضروری است. ما در این پژوهش، درصدد بوده‌ایم تا با توجه به مبانی معرفت‌شناسی صدرائیان، به این پرسش پاسخ دهیم. ازاین‌رو در مرحله‌...

حجاب عرفانی، یکی از موضوع‌های مهم در سنت عرفانی اول و دوم است. ابن‌عربی، عارف قرن هفتم، با کاربرد آیات و احادیث، وجود حجاب عرفانی را ثابت کرد. او عالم هستی را نتیجة تجلی اسماء و صفات خداوند می‌داند و از سوی دیگر همین اسماء و صفات خدا، خود حجابی بین بنده و پروردگار است؛ این حجاب‌ها سبب می‌شود تا انسان خداوند را نشناسد. ازنظر هستی‌شناسی، این حجاب‌ها زدوده نمی‌شوند؛ زیرا احدیتِ ذات خداوند را آشکار ...

پایان نامه حاضر به روش اسنادی و کتابخانه ای و با استفاده از منطق تحلیلی سعی در تبیین وجود و ماهیت اقتصاد اسلامی دارد. جهت دستیابی به این هدف سه گام پژوهشی به ترتیب زیر انجام پذیرفته است. گام اول : چگونگی تبیین وجود و ماهیت علوم در فلسفه علم گام دوم : تاریخ و ادبیات توصیفی اقتصاد اسلامی گام سوم : تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری در نهایت آنچه به عنوان تعریفی کامل برای بیان ماهیت اقتصاد اسلامی ارائ...

فلسفه اسلامی و تاریخ آن از دیرباز مورد توجه و از زمره علائق شرق شناسان، مورخان و اندیشمندان غربی و نویسندگان مسلمان بودهاست. در مقدمه رساله حاضر مختصات عام تلقی این مورخان و اندیشمندان از فلسفه اسلامی مورد بررسی قرار گرفتهاست. بر این اساس به دو خطای پدیدآمده در این تلقیها اشاره شدهاست. خطای نخست اینکه، تصور میشود حیات فلسفه اسلامی با ابنرشد پایان پذیرفته است. دومین خطا که آگاهانه یا ناآگاهانه ر...

چکیده معرفتشناسی یکی از موضوعات مهم فلسفی است که از قدیم الایام کانون توجه فیلسوفان بوده و امروزه نیز به طور گسترده ای مورد مداقه و تحلیل قرار میگیرد. بحث از ارزش شناخت و ملاک صحت و سقم ادراکات، یکی از محوریترین مسائل معرفت شناسی است. در مورد معیار صدق، تئوریهای مختلفی مطرح شده است، یکی از قدیمیترین و پر طرفدارترین آنها، «نظریه مطابقت» است. رویکرد غالب فلاسفه اسلامی به مسئله صدق مبتنی بر تطاب...

الف. موضوع و هدف رساله: علم ذاتا موضوعی خنثی نیست زیرا آن در صورتی دارای هویت است که در عالم به عنوان فاعل شناسایی قرار داشته باشد، یعنی وحدت و پیوستگی علم و عالم یک امر ذاتی و اولیه می باشد. از این رو علم بدون عالم وجود ندارد. با این ملاحظه هم علم سکولار امکان پذیر است و هم علم دینی، که بستگی به زمینه ها و عوامل گوناگونی دارد. لذا مسأله امکان علم دینی می تواند دارای اهمیت خاصی بوده و یکی از پ...