انسان موجودی اجتماعی است و به دنبال ایجاد فضاهایی فعال از نظر اجتماعی است. در گذشته، عابر پیاده حضور پررنگی در فضاهای شهری داشته و محور طراحی فضاهای شهری به شمار می رفته است. اما پس از انقلاب صنعتی، این عنصر به دست فراموشی سپرده شد و بخش اعظم فضای شهری به حرکت سواره اختصاص یافت. تردد زیاد سواره، کیفیت پایین محیط های شهری، انواع آلودگی های محیطی، کمبود فضاهای عمومی، نبود تسهیلات شهری و نبود امنی...

چکیده نقش انکارناپذیر مردم در حل مسائل و مشکلات جامعه شهری، موضوع مشارکت شهروندان را به ضرورتی آشکار در برنامه ریزی و مدیریت شهری تبدیل کرده است. مشارکت مردم که اکنون به عنوان یکی از ارکان اصلی فعالیت برنامه ریزی و مدیریت شهری شناخته می شود در سطوح و درجات مختلف، امکان پذیر است. در پایین ترین سطح، دخالت شــهروندان در فرایند برنامـه ریزی می تواند به اتخاذ تصمیمات پایدارتر، با اعتبار بیشتر و مبت...

هنجارها و ضوابط حاکم بر شهرسازی،رفتارها و مناسبات شهروندی مبتنی بر اصول،قواعد و سیاست هایی است که در فرهنگ هر جامعه ریشه دارد.جامعه اسلامی نیز با فرهنگی منبعث و متاثر از دین و شریعت از نظام ویژه ای در ارتباط با شهرسازی و مناسبات شهری برخوردار است.بنابراین در شهر اسلامی ،فرهنگ شهروندی و در مقیاسی کلان،هویت، به عنوان یکی از شاخص های توسعه اجتماعی،فرهنگی و در این قالب،توسعه شهری محسوب می گردد.اما ...

  چکیده   امروزه موضوع احیای بافتهای مرکزی شهرها و توسعه پایدار آن، به صورت یک مسأله ای مهم در برنامه­ریزی های شهری درآمده است. در طول دهه­های گذشته، اتکای بیش از حد شهرسازی مدرن به نیازهای حرکت سواره و غفلت از حفظ و ساماندهی فضاهای پیاده که افول ارزشهای اجتماعی، فرهنگی، بصری و کاهش کیفیت محیط شهری را در این بافتها به همراه داشت، انتقادات زیادی از سوی صاحبنظران مسائل شهری را در مورد شهرسازی مدر...

مشکلات کنونی شهرسازی و معماری، ناشی از عدم شناخت دقیق آینده شهرها و معماری مربوط به آن است. اگر وضعیت امروز جامعه نتیجه آینده نگری زمان گذشته بوده پس اشکالات عدیده ای در شیوه برنامه ریزی و نحوه شناخت ما از آینده در گذشته برای شهرسازان و معماران آن زمان وجود داشته است. این موضوع نشان می دهد که آینده پژوهی در فرایند برنامه ریزی شهری و معماری جایگاه ویژه ای دارد که ضرورت تدوین چشم اندازهای آینده م...

مذهب و اعتقادات مذهبی یکی از بنیادی ترین عوامل در شکل گیری زندگی بشر از زمان های گذشته تا به امروز بوده است که نقش بسیار مهمی را در جنبه های مختلف زندگی انسان ایفا کرده است. با ورود اسلام و گسترش آن در ایران نقش مذهب به خصوص در معماری و شهرسازی جلوه ی دیگری یافت. در دولتهای شیعی جلوه های مذهبی به خصوص در ساختار شهری نمایان شدند که از جمله ی آن ها می توان به کتیبه ها، کاخ ها، مساجد و مدارس که بر...

شهر و محلاتی که با تنوع فرهنگ و سلایق شهروندان، فارغ از برنامه ریزی دو بعدی «طرح جامع»، فضای زندگی و رُشد ساکنین بوده؛ هم اکنون در چارچوب الگوی تقلیدی تعیین سرانه و کاربری طرح های جامع و تفصیلی -که با غفلت از مبانی نظری اصیل اسلامی و سبک زندگی ایرانی همراه بوده- زندگی و سلامت شهروندان را با مخاطره روبرو نموده است؛ و این موضوع ضرورت بازبینی و آسیب شناسی وضعیت موجود را به متخصصین و مدیران شهری گوش...

تلاش‌های مستمر برای تعریف و تحدید رشته شهرسازی طی بیش از یک قرن گذشته در ابعاد معرفت‌شناسانه، جامعه‌شناسانه، نهادی و ... در جریان بوده‌است. مهمترین خصلت‌های مورد توافق این ابعاد برای شهرسازی فضا و مکان به عنوان موضوع اصلی رشته، تعدد موضوعات و تخصص‌های موجود در رشه شهرسازی و افزایش پیچیدگی‌های موجود در این رشته (میان رشته‌ای بودن)، آینده‌گرا بودن، رابطه بین دانش و عمل، سرشت مداخله‌گرا و بعد زمان...

در دهه‌های اخیر و پس از دوره تسلط دیدگاه‌های پوزیتیویستی بر نظام‌های علمی مرتبط با شهر و شهرسازی، طیف وسیعی از نظریات ارزش‌مدار عرضه ‌شده‌اند که در پی ارائه الزامات و بایدهای طراحی و برنامه‌ریزی شهر برآمده‌اند. به‌رغم تعداد قابل ‌توجه این نظریات، ارائه تعریفی صریح و روشن از نظریه هنجاری و ابعاد و ویژگی‌های آن کمتر مورد توجه بوده است. بر اساس این مقاله حاضر کوشیده با بررسی طیف وسیعی از نظریات هن...

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تمدن معاصر غرب، سکولاریسم است. نقش این نظام فکری‌ ــ که به‌عنوان واکنشی به عملکرد نهادهای مذهبی غرب به‌ویژه کلیسا در قرون وسطی شکل گرفت‌ ــ آن‌چنان در تمدن معاصر برجسته است که می‌توان تأثیر آن بر شرایط و مناسبات مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را به‌وضوح پی‌جویی کرد و جغرافیای ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این پژوهش پس از معرفی و تبیین اجمالی مبانی این نظام،...