گونه شناسی ادبی یا نظریۀ انواع ادبی یکی از نظریات مطرح در حوزۀ نظریۀ ادبی است که در حیات حدوداً دوهزار و چهارصد سالۀ خود محمل مناقشات، رد و قبول ها و جرح و تعدیل های فراوانی بوده است. در این مناقشات و مجادلات مسائل و مباحث مختلفی مطرح شده که سبب گسترش، تعمیق و امروزه تثبیت این نظریه شده است. این مقاله بر آن است تا از انبوه مباحث مطرح در این نظریه به مسائلی بپردازد که توجه به آنها در مطالعات گونه...

امروزه مطالعات میان‌رشته‌ای از اهمیت بسزایی در بسیاری از شاخه‌های علمی به ویژه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی برخوردار است. پژوهش درباره گردشگری فرهنگی و زیرشاخه‌های آن همچون گردشگری ادبی نیز از حوزه‌های مطالعاتی میان‌رشته‌‌ای است، بویژه در حوزه رشته‌های ادبیات، جغرافیا و مطالعات فرهنگی. علی‌رغم غنای ادبیات و میراث ادبی ایران این شاخه از گردشگری تاکنون در کشورمغفول مانده است. این پژوهش با بهره‌گ...

از نخستین پژوهش های ادب تطبیقی در ایران به سال 1330ه.ش تاکنون، مقاله های زیادی در پیوند بین آثار ادبی ایران با سایر ملل جهان، نوشته شده است. در تبیین وضعیت و جایگاه مطالعات انجام یافته و یافتن موضوعات تازه و آگاهی از آبشخورهای فرهنگی و زمینه های شکل گیری آثار ادبی و آگاهی از سهم اثرگذاری و اثرپذیری و مشابهت و همسانی بین مفاهیم ادبی آثار، پژوهش های جامعی انجام گرفته است که در این جستار به تحلیل ...

نقد ادبی در فرهنگ ایران تاریخی کهن دارد و با دقّت در آثار کلاسیک از جمله تذکره­ها، رد پای بسیاری از نظریه­های نقدی نوین را می­توان دید. تذکره­ها سوای گزارش­های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، و...، سرشار از اشارات نقدی­اند. نگارنده می­کوشد به منظور نمایش سلیقۀ نقادی و ادبی سام میرزا در تذکرۀ تحفۀ سامی و تبیین گرایش­های ادبی شاعران عصر صفوی، با روش مطالعات کتابخانه­ای به دسته­بندی انواع رهیافت­های نقدی م...

سابقه و هدف: با داده های جورشده هنگامی مواجه می شویم که هدف مطالعه نشان دادن تأثیر یک عامل خاص بر روی یک نتیجه معین باشد و در آن برای بررسی تأثیر اصلی آن عامل، نمونه ها به لحاظ سایر عوامل با یک دیگر یک سان یا جورشده باشند. در مطالعات مذکور، پاسخ می تواند از هر نوع (اسمی، رتبه ای، فاصله ای یا نسبتی) باشد. از آن جایی که مطالعات مذکور به طور گسترده ای در علوم پزشکی انجام می شود و تعداد نمونه به کا...

با وجود اینکه مطالعات امنیتی در ایران، طی دوران کوتاه شکل‏گیری و حیات خود، فراز و نشیب‏های بسیاری را تجربه کرده و هنوز هم ضرورت‏های توسعه کمّی و کیفی این حوزه غیرقابل انکار است، اما به هرحال، مطالعات امنیتی در ایران، در شرایط کنونی، به مرحله‏ای از تکوین رسیده که ضرورت توجه به مطالعات امنیتی ایرانی به عنوان رویکرد بومی را اجتناب‏ناپذیر ساخته و تلاش‏های مختلفی را برای دست‏یابی به این مهم دامن زده ...

«خوانش» ادبی دارای دو بعد است: اول رویکردها و نظریه‌ها و دوم منطق خوانش. این مقاله درصدد است تا منطق خوانش را، که در تحقیقات و مطالعات ادبی به‌ندرت به عنوان موضوعی مستقل مورد توجه قرار گرفته‌است، تبیین نماید. طرح تحقیق سرفصل‌های زیر را در بر می‌گیرد: 1- معرفی خوانش به عنوان برداشت دیگری از ادبیت متن؛ 2- بررسی شیوه‌های متداول خوانش؛ 3- معرفی خوانش دیالکتیک به عنوان برابرنهاد روش‌های دیگر؛ 4- نقد...

راهیابی مفاهیم زهدآمیز و عرفانی به جهان شعر فارسی در آفرینش ادبی ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی صورت پذیرفت و به این ترتیب قالب شعر فارسی‌، محملی برای بیان جهان‌نگری عرفانی شد. به این دلیل‌، صاحبنظرانِ عرصه‌ی ادبیات ایران‌، سنایی را شاعری دوران‌ساز دانسته و تاریخ شعر فارسی را به دو دوره‌ی پیش و پس از وی تقسیم نموده‌اند. اما پژوهش حاضر با گذر از این نظر‌ و با نگرشی جامعه‌شناختی به ادبیات و اتخ...