در کتاب کلیله و دمنه و قلعه حیوانات مسائل اجتماعی – سیاسی و اخلاقی در لفافه ای از تمثیل پیچیده شده اند و به تبع این ویژگی حیوانات عمدتاً در سه تیپ شخصیتی سیاه- سفید و خاکستری ایفای نقش می کنند. نتیجه ای که از مقایسه شخصیت ها در این دو اثر تمثیلی به دست می آید این است که برخی ویژگی ها مثلا استبداد و یا بی کفایتی رهبران مطرح در هر دو اثر کاملا شبیه هم هستند و بالعکس در تبیین ویژگی های برخی دیگر ...

عصر معاصر آغاز تحولاتی شگرف در سطح جامعه ی انسانی است که این تحولات در عرصه ی روابط انسانی به صورت برجسته آشکار گشته و شعر را تحت تأثیر خود قرار داده است.شعر دوران معاصر،پژواک همه ی جریاناتی است که انسان آن را تجربه نمود و به عنوان اصلی ترین شاخصه انتخاب گردید. حافظ ابراهیم و ملک الشعرای بهار هر دو به مضامین اجتماعی چون فقر، زن، حجاب، وطن، دین، ظلم ستیزی و... و مضامین سیاسی مانند جنگ، تاجگذاری ...

در این گفتار نخست به شرح احوال و افکار و آثار تاگور پرداخته ‘ آنگاه محیط اجتماعی او را در کارگاه پژوهش مورد بررسی قرار می دهیم و تحولات فکری مردم شبه قاره را که مایه پیدایش نحله های مختلف مذهبی و اعتقادی شده است ‘ از نظر می گذرانیم ودر این رهگذر اشارت می کنیم که تصوف اسلامی ایران به همت منصور حلاج بدان سرزمین پهناور راه یافته و در ساخت و پرداخت آیین برهمایی مؤثر آمده و به گونه ای دلپذیر طراز تع...

خردگرایی به مثابه مؤلفه­ای بنیادین و کارمایه­ای اساسی، همواره جزئی ثابت در شعر و هنر ایرانی بوده است؛ چه تعالی اجتماعی و تکامل تمدن، متوقف بر خردورزی و بهره‌مندی از این عنصر در جهان­بینی است. اگرچه سنت غالب سبک خراسانی، «طبیعت­گرایی» بوده است، با این همه شاعران این سبک فکری، به خردگرایی نیز بی‌توجه نبوده‌اند و مضامین مرتبط با خرد در میان اشعار این دسته به‌خوبی هویداست. هدف از این نوشتار بررسی ج...

عاطفه از عناصر معنوی شعر است که به احساسات و حالات روانی شاعر مربوط می شود. شعر، حاصل عاطفه است چرا که عکس العمل انسان در برابر رخدادهای عینی یا ذهنی باعث خلق شعر می گردد. بنابراین خلق شعر نتیجه ی عملکرد عاطفی انسان است. فریدون مشیری شاعری است با قلبی سرشار از مهر و احساس. بنابراین انواع عواطف اعم از عواطف فردی، اجتماعی و انسانی در شعر وی بازتاب گسترده ای یافته است. برای این منظور و به دلیل قوی...

شاعران عارف برای بیان مفاهیم عمیق عرفانی و عاطفی خود ناگزیر با بالابردن ظرفیت زبانی به هنجارشکنی و استفاده از نماد روی می‌آورند که نماد حیوانی ازجملة آن است. در این پژوهش نشانه‌شناسی نماد حیوانی باز در غزلیات شمس بررسی شده است. نشانه‌شناسی مطالعة نظام‌مند نشانه‌ها برای دریافت پس‌زمینه‌های گوناگون فکری شاعر یا نویسنده است. با بررسی این علم در نماد حیوانی باز، زمینه‌های گوناگون فکری مولوی را می‌...

محمد مهدی جواهری -یکی از بزرگترین شعرای معاصر عراق در نیمه قرن چهاردهم-شاعری شیعه مذهب بود. او در خانواده ای روحانی و مذهبی رشد یافت و بر بسیاری از علوم دینی احاطه پیدا کرد که تأثیر بسیاری بر سروده هایش داشت لذا بر آن شد تا به بررسی این تأثیرات در مجلد اول دیوان وی پرداخته شود.پایان نامه حاضر به بررسی ابیاتی از مجلد اول دیوان که به طور مستقیم اقتباسی از آیه ای از قرآن کریم یا احادیث و ادعیه پرد...

دعا در قرآن کریم از اهمیت ویژه ای برخوردار است،به گونه ای که خداوند عزوجل در آیه ی 77سوره ی فرقان« بگو پروردگارتان برایتان ارجی قائل نیست اگر دعایتان نباشد» میزان اهمیت دعا را در رابطه انسان با پروردگارش و نقش آن در جلب حمایت و لطف خداوند بیان می دارد. دعا در قرآن کریم گذشته از ارزش والای آن به عنوان یکی از راههای ارتباط عبد با معبود، دریایی است از معانی و اسرار و لطائف و بلاغت که دانشمندان را...

یکی از راه‌های نفوذِ فرهنگیِ غرب مبتنی بر دیدگاه مسیحیت از سوی دولت‌های غربی در راستای سیاست‌های مدنظر آنان در دوره قاجار و به‌ویژه عصر ناصری (1313-1264ق/ 1895-1847م) اعزام مبلغین مذهبی (میسیونر) بود. این تعاملات متعاقباً خواسته یا ناخواسته آثاری ملموس بر روی مبانی فکری اقشار گوناگون جامعه و به‌ویژه هنرمندان برجای نهاد. این مقاله بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که می...