ا بحال تحقیقات قابل توجهی در موضوع و ابعاد مختلف انقلاب مشروطیت از جمله: اندیشه انقلاب، نقش علما و حماسه های آزادیخواهان تدوین و به چاپ رسیده است اما بندرت مطلبی درباره مخالفین مشروطیت و انگیزه های آنان نوشته شده است. از این رو سعی نگارنده بر آن است با مدد از اسناد موجود در گنجینه اسناد ملی ایران به بررسی فعالیت یکی از مخالفین مشروطیت به نام رحیم خان چلبیانلو بپردازد و در این مقال صرفا یک بعد آ...

جنبش مقاومت تبریز، برای اعادة مشروطیت شکل گرفت. مجاهدان به رهبری ستارخان و باقرخان به دفاع از مشروطیت برآمدند. مخالفان مشروطه در تبریز، با آگاهی از به توپ بستن مجلس، به دنبال محو آثار و نشانه‌های مشروطیت و سلطه بر شهر بودند. پایگاه اجتماعی مجاهدان، فرودستان شهر بود. از همان آغاز، روستاییان هم در معرض قتل و غارت مخالفان مشروطه قرار داشتند. دهقانان با ستارخان ارتباط برقرار کردند و دسته‌های مجاهدا...

مباحث مربوط به مشروطه از زمان پیروزی آن جنبش تاکنون موضوع بحث هستند و دربارۀ آنها اختلاف‌نظر وجود دارد. این اختلاف‌نظرها از معنای کلمۀ مشروطه گرفته تا فهم آن و علل پیدایش آن و حتی پیروزی یا شکست آن را دربرمی‌گیرد. این اختلاف‌نظرها و ابهام‌ها در میدان عمل اجتماعی، سردرگمی بزرگی به‌وجودآورده است؛ به‌گونه‌ای که نه سنت‌شکنی‌ها و نوآوری‌های مشروطیت و نه تلاش‌های محققان نتوانسته است پاسخ روشنی برای ا...

انقلاب اسلامی و انقلاب مشروطیت باعث تحولات سیاسی بزرگی در تاریخ ایران شدند،این دو انقلاب خواستار عدالت و آزادی بودند و رویکردی جدید به سوی تشکیل مجالس مشورتی و ایجاد نهادهای مدنی داشتند.بطورکلی انگیزه های انقلابها از جمله ناشی از اصول ایدئولوژیک،دینی و یا نتیجه تضادهای طبقاتی و به دلایلی مثل وفا نکردن دولت به وعده ها،دست به دست هم دادن فقر درازمدت مردم و عدم جابه جایی قدرت در بین گروههای مختلف ...

ظهور و کارکرد جراید تشکیلاتی در ایران از مباحث مهم است که به دلیل ارتباط وثیق آن با احزاب سیاسی تاکنون به صورت شایسته به آن پرداخته نشده است. این مطبوعات اگرچه پس از انقلاب مشروطیت از نمودی آشکارتر برخوردار شدند، اما با شواهد موجود، مشخص می شود که این مطبوعات پیش از انقلاب مشروطه و قبل از آنکه احزاب سیاسی به صورت رسمی فعالیت نمایند، در ایران منتشر می شدند و حتی نام برخی از آنها برخاسته از گروه ...

پیدایش گروه روشنفکران در ایران و به‌دنبال آن آغاز جنبش روشنفکری با هدف نوسازی جامعه، به آستانه مشروطیت بازمی‌گردد .روشنفکران عصر مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول نقش تاریخی دوران‌سازی را به‌عهدهداشتند. آنان پیشگامان مدرنیته و نوسازی بودند. خاستگاه اجتماعی و اندیشگی این روشنفکران و مفاهیم و مسائلی که به آن می‌پرداختند از زمینه‌های موضوعی جامعه‌شناسی تاریخی و از مباحث اصلی جامعه‌شناسی روشنفکران ای...

در سال­های منتهی به مشروطیت، به دلیل فتوری که در اداره مملکت وجود داشت، اندیشه سیاسی از سلطنت مستقل به حکومت مشروطه منتقل شد. به این ترتیب، در فکر مشروطیت آنچه می‌توانست راهی به سوی نجات مملکت و ترقی کشور باشد، مشارکت نوع در امور نوعی بود؛ بنابراین، به تدریج هیکل و هیئت جماعت و عموم افراد اهالی مملکت در افق بحث­ها پدیدار شد. با پیدا شدن این وجود واحد، تقاضای مشارکت در امور این وجود که وجودی نوع...

جنبش مشروطه خواهی مردم ایران، از زوایای مختلفی مورد بررسی محققان قرار گرفته است. با این حال این واقعۀ مهم از جهت انطباق با زمانه و افق تاریخی ایران کمتر مورد کندوکاو قرار گرفته است. اندک تحقیقات موجود در این زمینه به دو مشرب نظری تعلق دارد؛ در یک مشرب نظری مشروطیت واردۀ خارجی در نظر گرفته می شود که فاقد هر گونه تجانس مضمونی و انطباق اجتماعی با زمینۀ تاریخی ایران است و لذا شکست کوشش های فعالان م...