جریان روشنفکری ایران پیش از پیروزی انقلاب مشروطه و در پی فرستادن دانشجویان ایرانی به اروپا و آشنایی آنان با مبانی و مفاهیم اندیشه مدرن زاده شد. یکی از ابزارهای طرح افکار جدید روشنفکران ایرانی نشر روزنامه بود. در این بین، روزنامه قانون که به دست میرزا ملکم خان در لندن منتشر می‌شد طیف مهمی از اندیشه‌های جدید را نمایندگی می‌کرد و بر جریان فکری در درون کشور بسیار تاثیر نهاد. میرزا ملکم خان در روزنا...

مقاله حاضر در بردارنده دو دسته آراء‌ موافق و مخالفان در قبال حکومت قانون و قانونگذاری مشروطه است. موافقان بر اساس دلایلی چون تعدد قوانینی در باب یک جرم و گاه تناقضات میان آنها و همچنین تابعیت از مقتضیات زمان همانند اصولیون، به مشروطه خواهی روی آوردند. افرادی چون مستشارالدوله و فتحعلی آخوند زاده از این دسته بودند. لیکن مخالفان مشروطه ، با اعتقاد به دین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی بر...

همزمان با انقلاب مشروطه در ایران و انقلاب مردم عراق علیه عثمانی­ها، شاعرانی پا به عرصه­ی ادبیات نهادند که وطن­ خواهی و میهن ­دوستی یکی از مضمون­های مشترک اشعارشان است؛ میهن­دوستی این شاعران در قالب موضوعاتی همچون؛ استعمار ستیزی، عدالت خواهی، نفی استبداد، آزادی­ طلبی و... خود را نشان داد؛ این شاعران، خواهان آزادی و پیشرفت کشورشان بودند و رشد و ترقی وطن خود را در گرو آزادی بیان و اندیشه و گاه آزا...

همزمان با انقلاب مشروطه در ایران و انقلاب مردم عراق علیه عثمانی­ها، شاعرانی پا به عرصه­ی ادبیات نهادند که وطن­ خواهی و میهن ­دوستی یکی از مضمون­های مشترک اشعارشان است؛ میهن­دوستی این شاعران در قالب موضوعاتی همچون؛ استعمار ستیزی، عدالت خواهی، نفی استبداد، آزادی­ طلبی و... خود را نشان داد؛ این شاعران، خواهان آزادی و پیشرفت کشورشان بودند و رشد و ترقی وطن خود را در گرو آزادی بیان و اندیشه و گاه آزا...

یکی از رخدادهای مهم عصر مشروطه که باعث تشدید ناامنی در ولایات شد ، بازگشت محمدعلی شاه به ایران بود که پس از فتح تهران در سال 1327 ق/ 1909م/ 1287ش به دست مشروطه خواهان تبعید شده بود . او که مناسبات تنگاتنگی با سران ترکمن ، مازندران و سوادکوه داشت ، از راه استرآباد وارد ایران شد و سواد کوه را که مقر اسماعیل خان سواد کوهی (امیرموید) بود به عنوان پایگاه خود برگزید. و از سوی دیگر مازندران اگر چه در ...

ترور میرزا علی اصغر خان امین السلطان از پر سر و صداترین رویدادهای دوره نخست مشروطیت به شمار می رود، او که توسط محمد علی شاه از اروپا فراخوانده شده و به مقام صدارت عظمی منصوب شده بود تلاش داشت تا با ایجاد تقرفه در مجموعه مشروطه خواهان – به قول خود – به تعطیلی آن همت گمارد. در مقابل نیز عده ای از مشروطه طلبان اندیشه برکناری و یا قتل او را برنامه ریزی نموده و در نهایت به دست عباس آقای تبریزی به ای...

مکتب رئالیسم یکی از بنیادی‌ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش یافت. پرهیز از تخیل و الهام‌های درونی رمانتیک‌ها و پرداختن به واقعیت‌های عالم بیرون از اساسی ‌ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوی خویش کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت‌های مشروطه خواهان، شاعران و نویسندگان به مسائل اجتماعی و انحطاط و عقب ماندگی کشور، توجه نشان د...

ترور میرزا علی اصغر خان امین السلطان از پر سر و صداترین رویدادهای دوره نخست مشروطیت به شمار می رود، او که توسط محمد علی شاه از اروپا فراخوانده شده و به مقام صدارت عظمی منصوب شده بود تلاش داشت تا با ایجاد تقرفه در مجموعه مشروطه خواهان – به قول خود – به تعطیلی آن همت گمارد. در مقابل نیز عده ای از مشروطه طلبان اندیشه برکناری و یا قتل او را برنامه ریزی نموده و در نهایت به دست عباس آقای تبریزی به ای...

چکیده: روزنامه ناله ملت در طول یازده ماه محاصره مشروطه طلبان و آزادی خواهان تبریز، تمام تلاش خود را در راستای حمایت از آنها قرار داد. مطالب و موضوعات مندرج در این روزنامه خود مصداق بارز این سعی و کوشش به شمار می رود. این روزنامه با بیان پیروزی ها و ودلاوری های مجاهدین و انعکاس شکست و درماندگی مستبدین و نیروهای دولتی و نیز ماهیت واقعی سرمداران و حامیان آنها مانند عین الدوله و محمدعلی شاه، آگاهی ...

با مرگ مظفر الدین شاه قاجار در 24 ذیقعدهء 1324 ق.18/ دی 1285 ش.، ده روز پس از امضای‌ قانون اساسی، پسرش محمد علی میرزا به جای او به تخت نشست. او،در زمان ولیعهدی با مشروطه‌خواهان همداستان شده و سوگند وفاداری نسبت به نظام مشروطه یاد کرده و متن‌ قانون اساسی را امضا کرده بود. البته این، نه از آن رو بود که مشروطه را پذیرفته بود، بلکه‌ تنها راه رسیدن به تاج و تخت بود. کما این‌که در مراسم تاجگذاری نیت ...