اساس فلسفه اشراق «نور برتر» است که اصل و منشأ هستی به شمار می رود و با حکمت خسروانی و پهلوی ایرانیان باستان و نیز حکمت یونانیان قدیم مرتبط است و سهروردی احیا کننده این فلسفه، در دامن عرفان و حکمت اسلامی است. با توجه به کاربرد واژه «نور» و ترادفات آن با بسامد بالا در اشعار مولانا، متوجه جایگاه خاص این واژه در افق فکری وی می شویم. براین اساس، در این نوشته سعی شده است مناسبات و مشابهات محتوایی نور...

یکی از موضوعاتی که عرفا بدان بسیار اهمیت داده اند، مقام رضا می باشد. رضا که در لغت به معنی خشنود شدن است، در نزد اهل سلوک لذت بردن در هنگام بلا و شادمانی دل است به جریان قضا و خروج از رضای نفس و آمدن در رضای حق است. آیات و احادیث فراوانی در باب رضا وجود دارد که اهمیت این موضوع عرفانی را بیان میکند. امام خمینی (ره) مرتبه اعلای رضا را از اعلا مراتب کمال انسانی و بزرگترین مقامات اهل جذبه و محبت ...

کرامت انسان از نگاه قرآن، به عنوان یک اصل آفرینش در نظر گرفته شده و در سرشت انسان تنیده شده است. خداوند متعال می فرماید: «ولَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلا». در این نگاه، کرامت با سرشت انسان عجین گردیده و نوع تغذیه اش پاکی ها است که پیوند استوار با کرامت و ارزشمندی انسان دارد و بر بسیاری از آفریده هایی که از این موهبت ها بر خوردار ...

خداوند سبحان برای هدایت و سعادت بشر نمایندگانی را فرستاد که از لحاظ جسم و روح کاملترین افراد بودند. آنان در پرتو وحی و الهام که به تمام معنی واقع نما است و از هر گونه خطا و اشتباه مصون می باشد، جامعه را به خیر و رستگاری در هر دو جهان رهبری می نمایند. اینها نه تنها از صفات زشت و غیراخلاقی دور و پاک بودند، بلکه جامعه بشری را به تهذیب نفس و پاکیزگی روح و نوع دوستی و ضعیف پروری دعوت نموده و خود به ...

منظور از هدایت، راهنمایی به سوی خیر و صواب است، که به دوگونه نشان دادن راه و یا رساندن به مقصد واقعی، صورت می گیرد. در مقابل آن، ضلالت قرار دارد که به معنای انحراف و دوری از حق است. با توجه به آیات قرآن کریم، هدایت از جانب خداوند دارای دو نوع هدایت عامه و هدایت خاصه می باشد، که هدایت عامه خود، گاهی تکوینی و گاهی تشریعی است. هدایت عامه تکوینی آن هدایتی است که خداوند در طبیعت هر موجودی اعم از جما...

حفظ کرامت انسان به عنوان حق طبیعی، مبنای اصلی آموزه های دینی است. نادیده گرفتن این حق، مانع کمال انسان است. بسیاری از احادیث و سیره عملی امام رضا(ع) بیانگر مولفه های کرامت انسانی است که در کمال بخشی انسان نقش دارند. پرسش اصلی این است که از منظر امام رضا(ع) چگونه کرامت انسانی، در کمال انسان تاثیر دارد؟ بررسی ها نشانمی دهد؛ از دیدگاه امام رضا(ع) مولفه های کرامت انسانی مانند عبودیت، عقلانیت، آزادی...

دکارت در آثار خود، با استفاده از براهین و استدلال­های عقلی، سعی در تشریح یکی از مسائل بنیادین فلسفی، یعنی اثبات مبدأ هستی دارد. او با در هم شکستن شالودۀ اسلوب­های گذشته و با بهره­گیری از ابزار خرد، در پی شناخت و تبیین نقش خداوند به عنوان امری یقینی و جوهری نامتناهی در جهان هستی است. دکارت، ضمن فطری خواندن حسّ خداخواهی در انسان، آن را ناشی از میل کمال­جویی انسان می­داند. ادلۀ دکارت برای اثبات وجو...

رهنمودهای تربیتی قرآن، برای تجلی کمال انسانی و ذکر ویژگی‌های انسان کامل، بخش وسیعی از این کتاب آسمانی را در برگرفته است. تفکر در محتوای این‌گونه آیات، یگانه راه شناخت ابعاد همه جانبۀ شخصیت آرمانی و کامل از نظر اسلام است. زیرا قرآن کتاب هدایت انسان‎هاست و هرچیزی در این باره، اصول آن در قرآن موجود است. ازآن‎جا که درادبیات قرآنی، تکامل و رستگاری هدف و خاستگاه هر انسان آزاده‏ای است، از این رو، آموز...

ایمان از مراتب معرفتی بشر است که برای کمال بخشی به آن، افزون بر نیاز به تقویت پاره ای عوامل، شناخت و جلوگیری از برخی موانع نیز ضروری است. عرفا در پرتو جهان بینی اسلامی و ژرفای تأمّلات درونی خویش، نگاه خاصی به این پدیده دارند. ازمنظر عرفا ایمان، تصدیقی است که در ساحت معرفتی، عاطفی و تجربی انسان نمود پیدا می کند و همین موجب شده که در باور ایشان عواطف و تجربه دارای جایگاه رفیعی در دین و ایمان ورزی ...

« قابوس نامه » تألیف امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار، یکی از کتب اخلاقی مهم در حوزه ادبیات تعلیمی در نیمه دوم قرن پنجم هجری است.وی تدوین این کتاب را در سال 475 هجری آغاز کرده و آن را در شصت وسه سالگی به پایان رسانده است.عنصرالمعالی قابوس نامه را برای تربیت فرزندش نوشته و در آن، آداب و اصول کمال هر کاری را برشمرده و به او تعلیم داده است. عنصرالمعالی که سال 412 هجری...