مقدمه: ایده مداخله انسانی ریشه در حس مسئولیت جامعه جهانی در حفاظت از جمعیت در معرض آسیب از خشونت‌های سیاسی دارد و این فرایند نشان‌دهنده اهمیت یافتن مسائل اساسی حقوق بشر در یک فرایند تاریخی است که امروزه به‌صورت یک متغیر جهانی شده نمود پیداکرده است. درواقع، به نظر می‌رسد که با پایان یافتن جنگ سرد و اهمیت یافتن مسائل نرم همچون حقوق بشر، مداخلات بشردوستانه در حمایت از اجتماع‌ها در مقابل دولت‌ها در...

دیوان بین المللی کیفری دادگاهی دائمی با صلاحیت بین المللی است. این دیوان در مقایسه با سایر دادگاه ها می تواند نقش برجسته تری در تضمین رعایت حقوق بشردوستانه ایفاء نماید. از زمان توسعه حقوق بشردوستانه در قرن نوزدهم و علیرغم حجم وسیعی از عهدنامه ها و مقرراتی که در جهت اعمال حقوق بشردوستانه تدوین شد افکار عمومی همواره نسبت به کارآمدی این شاخه حقوق بین الملل دچار شک و تردید بود. غالب مردم آن را در ب...

هدف حقوق بشردوستانه بین المللی کاهش خشونت و حمایت از حقوق بنیادین بشر در زمان مخاصمات مسلحانه است. اینکه آیا، سوای تعهدات بین المللی، تکلیف رعایت برخی از اصول اساسی این حقوق مستقیماً از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ناشی می شود یا نه، موضوع مطالعه حاضر را تشکیل می دهد. هرگونه پاسخی به این سؤال، در درجه نخست، مستلزم اثبات وجود ارتباط بین حقوق بشردوستانه و قانون اساسی است که دلایل متعدد بر آن در...

 گسترش حضور شرکتهای نظامی خصوصی در درگیری‌های بین‌المللی معاصر و بویژه مشارکت مستقیم کارکنان اینگونه شرکتها در مخاصمات مسلحانه، موجب طرح مباحث و چالشهایی در حوزه حقوق بین‌المللی بشردوستانه شده است. برای پاسخ‌گویی به ادعاهایی که به ناتوانی حقوق بین‌الملل در رویارویی با پدیده شرکتهای نظامی خصوصی مطرح شده است از یک‌سو تعیین وضعیت کارکنان این شرکتها از منظر حقوق بشردوستانه (به عنوا...

در حقوق بین­الملل معاصر یکی از مهمترین و چالشی­ترین موضوعات، «مداخله­ی بشردوستانه» است. نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر در بسیاری از موارد به نوعی دلیلی برای مداخله تلقی شده است. دو دیدگاه در این عرصه با یکدیگر رویارویی می­کنند که در قضیه­ی مداخله بشردوستانه در «لیبی» نیز همین دو نظر مقابل یکدیگر قرار گرفت. دیدگاه نخست با ابتناء بر اهمیت حاکمیت، مداخله را جز با مجوز شورای امنیت و یا در قالب یک مو...

به دنبال اصل تفکیک میان رزمندگان و غیرنظامیان قاعده ای تحت عنوان «ممنوعیت استفاده از سپر انسانی» وارد حقوق بشردوستانه بین المللی شده که برخلاف صراحت معاهدات بین المللی به مطلق بودن رعایت آن، ابهامات بسیاری پیرامون آن وجود دارد. برخی با مشارکت مستقیم دانستن سپر شدن داوطلبانه مدعی اعمال حمایت های خاصّ سپر انسانی تنها نسبت به سپرهای انسانی غیرداوطلبانه بوده و عده ای دیگر در موضعی مخالف معتقد به بهر...

نانوفناوری نظامی، یکی از انواع حضور فناوری های نو در فضای مخاصمات مسلحانه تلقی می شود. اگرچه فلسفه اولیه توسعه نانوفناوری در صنایع نظامی برای استفاده در نبردهای شهری تنظیم شده بود، با تأثیر فزاینده آن بر تمامی جنبه های علوم و صنایع نظامی، اینک در تمامی انواع مخاصمات مسلحانه به کار می رود. بدون شک، این توسعه کاربرد نانوفناوری نظامی در سالیان گذشته، موجب تلفات عمده غیرنظامیان و اهداف غیر نظامی شد...

حقوق بین الملل، بارها توسط بسیاری از دولت ها به بهانه و با استناد به منافع ملی حیاتی و امنیتی، به عنوان سپری در مقابل موازین حقوقی و سازوکاری برای فرار و رهایی از تعهدات قانونی به کار گرفته شده است؛ آن گونه که دولت ها بر قواعد حقوق بین الملل به ویژه حقوق بشردوستانه، محدودیت هایی را اعمال نموده و در عین حال با قانونی جلوه دادن اقدامات خود، مدعی رعایت حقوق بین الملل می شوند. از این رو، منافع عالی...

حقوق بشردوستانه مصالحه ای است بین ضرورت های نظامی و ملاحظات انسان دوستانه و هدف از آن کاهش درد و رنج های غیرضروری به هنگام مخاصمات مسلحانه از طریق قانون مند کردن عملیات نظامی و رفتار انسانی با اشخاص دستگیرشده است. این شاخه از حقوق بین الملل تنها در زمان مخاصمات مسلحانه بین المللی و غیر بین المللی به مرحله اجرا در می آید. پس از حادثة 11 سپتامبر، دولت آمریکا با این ادعا که اعضای طالبان و القاعده ...

انسان به رغم تاریخ طولانی تمدن خود و ظهور و سقوط نظام های تمدنی گوناگون، کوتاه زمانی است که حقوق بشر را به رسمیت شناخته است. حقوق بشر ابتدایی ترین و اساسی ترین حقوقی است که هر فرد به لحاظ ذاتی، فطری و به صرف انسان بودن از آن بهره مند است. این بیان ساده، آثار و بازتاب های اجتماعی و سیاسی مهمی برای مردم و حکومت ها به دنبال دارد. مطابق اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد بین المللی این حقوق ویژگی ...