نظام بین الملل در عصر وابستگی متقابل از هم تنیدگی ژرفی برخوردار است. به گونه ای که اجزای تشکیل دهنده آن به طور لاینفک به یکدیگر وابسته اند و هرحرکتی که در یکی از واحدهای آن پدید آید ، در کوتاه ترین زمان در نقطه دیگری منعکس می شود. از این رو است که بحران اوت ٢٠٠٨ در گرجستان ، علاوه بر تاثیرات منطقه ای ، به دلیل اهمیت ژئوپلتیکی قفقاز پس از جنگ سرد و تبدیل منطقه به عرصه رقابت قدرت های فرامنطقه ای ...

شکل‏گیری سلفی‏گری، یکی از مهم‏ترین رویدادهای ایدئولوژیکی و فکری تاریخِ مسلمانان به شمار می‏آید که توانسته است به پشتوانة ادبیات فقهی و کلامی و نیز نشانه‏شناسی متکی بر شبکة معناییِ گسترده، نیاز به گرایش‏ها و جریان‏های سیاسیِ سلفی را مجسّم و آنها را در اشکال روز، بازتولید کند. در این میان، عراق با موقعیت حساس و وابستگی‏های عمیق ژئوپلتیکی متقابل با جمهوری اسلامی ایران، یکی از معدود کشورهایی است که همو...

این مقاله موقعیت کشورها را از نظر جغرافیای سیاسی دریاها مورد بررسی قرار می دهد. از این لحاظ کشورها به سه گروه تقسیم می شوند. هدف از این نوشتار ارایه تصویری شفاف از موقعیت ژئوپلتیکی کشورهای محصور در خشکی، هم جوار دریاها، مجاور اقیانوس ها و روند افزایش مجادلات آنها بر سر حاکمیت مناطق مختلف دریاها است. با تجزیه و تحلیل اطلاعات و مدارک بدست آمده از تلاش و استراتژی های دولت ها برای حکومت بر سر مناطق...

مقاله حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال می باشد که چرا منطقه اوراسیای مرکزی در رقابت ژئوپلتیکی میان قدرت های بزرگ، حائز اهمیت است؟ با فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، بسیاری بر این عقیده بودند که دوران نظریات ژئوپلتیک و رقابت قدرت های بزرگ در اوراسیا، به پایان رسیده است. اما در دهه 1990 و هنگامی که روسیه تضعیف شده، روابط مسالمت آمیز خود را با غرب بهبود می بخشید، غرب نیز در قالب ناتو، مرزهای خود را...

امروزه ژئومورفولوژی نظامی به عنوان یک علم نوین، شایستگی و کاربردی بودن خود را در بحران های سیاسی و بین المللی بروز داده و ارتباط تنگاتنگی میان دو دانش ژئوپولتیک، علوم نظامی و ژئومورفولوژی ایجاد شده است. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات، آمار، نقشه ها و تصاویر ماهواره ای منطقه مرزی خراسان شمالی، نقش علم ژئومورفولوژی در تدوین راهبرد­های نظامی، دفاعی و امنیتی در این منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت....

قفقاز شمالی دارای موقعیت منحصر به فردی از جنبه ژئوپلتیکی و فرهنگی است و در بسیاری موارد تمدن و فرهنگ آن نقش تعیین کننده‌ای در جریانات اجتماعی منطقه ایفا می‌نماید. این منطقه از قدیم‌الایام منطقه برخورد و تماس فرهنگ‌ها و حتی در مواردی سد و مانعی بر سر ارتباط تمدن‌ها و امپراطوری‌های شمال مدیترانه آسیای غربی و اروپای شرقی بوده است. اهمیت استراتژیک و موقعیت برتر تجاری- بازرگانی آن از دیرهنگام موجب ب...

امروزه نقش عوامل ژئوپلتیک در همگرایی و واگرایی کشورها و تحلیل گروه‌بندی‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای بر کسی پوشیده نیست. از این منظر ژئوپلتیک توانسته است الگوهای جدیدی از رقابت، منازعه، همکاری، واگرایی و همگرایی را در سطوح مختلف ترسیم نماید. شورای همکاری خلیج‌فارس که یک نمونه از این گروه‌بندی‌ها می‌باشد از ابتدای تأسیس در سال 1981 به‌رغم وجود بسترهای همگرا مانند علائق دینی و فرهنگی مشترک و وابستگی‌...

با فروپاشی شوروی در دسامبر 1991‘ ژئوپلتیکی منطقه دچار تغییرات بنیادین گردید. تبدیل کشورهای ساحلی دریای خزر از دو به پنج‘ ظهور کشورهای مستقل محصور در خشکی‘ نامشخص بودن وضعیت حقوقی دریای خزر و نیاز کشورهای استقلال یافته به بهره برداری از منابع دریا‘ وجود ذخایر عظیم نفت و گاز دریای خزر و مهمتر از همه خلاء قدرت ایجاد شده باعث گردید تا تمایل جهت پر کردن خلاء قدرت در منطقه بسرعت توسط قدرتهای منطقه ای...

در این مقاله ابتدا مقدمه­ای در خصوص استفاده بشر از ابزار جنگ برای کسب منافع بیشتر و یا دفاع از خود ذکر شده است. در ادامه به­طور مختصر به موقعیت ژئوپلتیکی کشور جمهوری اسلامی ایران و تهدیدات موجود اشاره شده است. پس از مقدمه، ویژگی­های جنگ آینده از منظر دشمن فرامنطقه­ای (آمریکا) با توجه به چشم‌انداز آن کشور، تفاوت­های جنگ­های آینده و اندازه، شکل و الگوی میدان نبرد در قرن بیست و یکم تشریح شده است. ...