هیدرولوژی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محیطی نقش مهمی در شکل گیری استقرارهای انسانی داشته است. دشت نیشابور به عنوان بخشی از حوضه شمال شرق ایران در دامنه رشته کوه بینالود قرار گرفته و از زمین های کوه پایه ای و دشت تشکیل شده است. در دشت نیشابور، رودخانه های متعددی وجود دارند که همگی از بینالود سرچشمه گرفته و مازاد آب آن ها در فصول پر بارش از جنوب غربی دشت توسط رودخانه کال شور به بیرون هدایت می ...

شهر تاریخی جرجان در چهار کیلومتری غرب شهرستان گنبدکاووس دراستان گلستان واقع شده است.این شهر یکی از شهرهای مهم قرون اولیه اسلامی است که طبق نوشته جغرافی نویسان چون اصطخری و ابن حوقل با شهرهای معروفی مانند ری و نیشابور قابل مقایسه بوده است.این محوطه مهم قرون اولیه اسلامی از سال 1350ه ش تا سال1357ه ش مورد کاوش قرار گرفته است.در این مقاله،مجموعه سفالینه های مکشوفه با روش تحلیل کیفی و توجه به دو متغ...

پراکندگی سفال «کورا-ارس» در گستره وسیعی از خاورنزدیک، از شمال شرقی آناتولی تا جنوب لوانت درهزاره 4 و 3 ق.م. موضوع بحث و پژوهش بسیاری بوده است. مقاله حاضر، نتایج مطالعات گونه شناختی و مقایسه های سفالی انجام گرفته برروی 6 محوطه عصر مفرغ قدیم در شمال غرب ایران را نشان می دهد. در این تحلیل، مجموعه سفالی محوطه یانیق که گاهاً از آن با عنوان مصطلح «فرهنگ یانیق» یاد می شود، به عنوان مجموعه مرجع برای مقا...

قلعه ایرج، با حدود 190 هکتار وسعت، یکی از محوطه­های تاریخی مهم ایران در دشت تهران است. تاکنون مطالعات پراکنده­ای راجع­به این محوطه انجام‌ پذیرفته که هیچ‌گاه نتوانسته است آن‌چنان‌که باید، ابعاد تاریخی و باستان­شناسی قلعه ایرج را شناسایی کند. تمامی مطالعات پیشین، تنها بر مشاهدۀ داده­های سطحی محوطه و بقایای معماری حصار مبتنی بوده است؛ از این‌رو،    نمی­توان با اطمینان درخصوص برخی از ابعاد باستان­ش...

امروزه تجارت جهانی در بخش حمل و نقل کانتینری رشد و پیشرفت عظیمی داشته است. در این مقاله،مساله زمانبندی جرثقیلهای محوطه بین بلوکهای مختلف در یک ترمینال کانتینری مورد مطالعه قرار می گیرد اهداف این مطالعه، کمینه کردن مدت زمان جابجایی جرثقیلهای محوطه در بین بلوکها و حجم کاری باقی مانده در بلوکها در دورههای زمانی مختلف است. بنابراین، در این پژوهش، مساله زما نبندی جرثقیل محوطه به صورت برنامه ریزی عدد...

آلودگی را می توان به عنوان یک تغییر نامطلوب در خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی هوا، آب یا زمین تعریف کرد که باعث به خطر انداختن سلامت، بقا و فعالیتهای انسان و یا سایر موجودات زنده می شود. آلودگی ناشی از فلزات سنگین به علت پایداری در محیط زیست از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این تحقیق ارزیابی توان گیاه پالائی سه گونه زبان گنجشک(fraxinus rotundifolia)، بید سفید(salix alba) و نارون چتری ...

تشکیل دریاچه های سدی در محیط های آبرفتی که دارای آب و خاک حاصلخیز می باشند، علاوه بر تغییرات محیطی می تواند باعث جابجایی، از بین رفتن و یا تغییر الگوی استقرارگاههای انسانی در محدوده تشکیل دریاچه شود. وقوع زمین لغزش کبیرکوه و شکل گیری دریاچه سیمره در 4 مرحله، باعث تغییراتی در الگوی استقرار محوطه های باستانی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات شکل گیری دریاچه سیمره بر استقرار محوطه های باستانی...

بررسی محدوده سد و تونل سوم کوهرنگ در منطقه بیرگان، به عنوان بخشی از فصل نخست بررسی باستان شناسی کلی شهرستان کوهرنگ در سال 1386 توسط کوروش روستایی انجام گرفت. بر این اساس برنامه کاوش در محوطه های شاخص آن پیشنهاد و در سال 1387 کاوش نجات بخشی آن صورت گرفت. تحلیل نتایج کاوش در محوطه شهریاری ii موضوع این مقاله است. با انجام کاوش در این محوطه ساختار معماری و پلانی نامنظم به دست آمد. در ابتدا تحلیل آن...

شهرستان طارم در شمال شرقی استان زنجان واقع و با استان های گیلان و اردبیل همجوار است. این موقعیت سبب تأثیرپذیری از فرهنگ های این مناطق در ادوار پیش از تاریخ و تاریخی شده است. علی رغم اهمیت این منطقه کاوش های باستان شناسی برای روشن شدن این تبادلات و همچنین شناخت فرهنگ های این منطقه صورت نگرفته است. یکی از این محوطه ها که نشان دهندۀ این تبادلات است، محوطۀ تشویر است که بر اثر فعالیت های راه سازی در...

کوهستان زاگرس در بخش مرکزی با محیط جغرافیایی مساعد، مکان مناسبی برای شکل گیری استقرارها و جوامع انسانی است. وابستگی شدید جوامع انسانی این منطقه به محیط طبیعی سبب شده تا همواره تحت تأثیر شرایط محیطی و تغییرات ناشی از آن قرارگیرند. تغییر محیطی اوایل دوره هولوسن در نتیجه رخداد زمین لغزش کبیرکوه و متعاقب آن شکل گیری دریاچه های سیمره و جایدر، از جمله تغییرات محیطی است که طی هزاران سال الگوهای استقرا...