برخی قضایای عام یا مطلق اخلاقی در منابع دین، علی‌رغم ظاهر کلی، ازحیث سور اجمال دارند؛ حتی در مواردی یقین داریم گزاره‌ای کلی نیست؛ درحالی‌که ظاهراً به‌صورت مطلق یا کلی آمده است. این موضوع ما را به سایر گزاره‌ها هم مشکوک می‌کند. در این پژوهش برای کشف سور حقیقی این گزاره‌ها علاوه‌بر مراجعه به تفاسیر قرآن کریم و شروح روایی، از تحلیل عقلی و منطقی و کشف دلالت‌های عرفی بهره گرفته و چند احتمال را کشف کر...

خواجه نصیرالدین در مبحثی دربارۀ انعکاس قضایای ممکنه در کتاب اساس الاقتباس می‌گوید: «پس معلوم شد که این اعتبار مقتضى فساد انعکاس ممکنات است و مؤدى به مذهبى است که نزدیک باشد به مذهب آن جماعت که اطلاق و ضرورت و امکان را به اسوار متعلق گردانند». خواجه در این عبارت اطلاق جهت بر سور را نظر جماعتی از منطق‌دانان می‌داند و نه عموم آنها، که خود خواجه قطعاً از این جماعت نیست؛ زیرا وقتی او از موضع طبیعیِ جه...

رخدادها اموری­اند که واقع می­شوند یا اتفاق می افتند. هر چند بحث فلسفی از رخدادها در متافیزیک معاصر بسیار برجسته­تر از گذشته است، می­­توان پیشینه این مسأله را در فلسفه قدیم در قالب بحث حرکت و سکون و نیز بحث از مقولات فعل و انفعال بازجست. پرسش­های مهم در باب رخدادها را می­توان در سه محور هستی رخدادها (به مثابۀ مقولۀ متافیزیکی مستقل)، چیستی رخدادها و معیار تمایز و اینهمانی آنها جای داد. دونالد دیو...

بحث از آیات و سور مکی و مدنی قرآن کریم همواره در آثار و نگاشته های تاریخ و علوم قرآن مورد توجه قرآن پژوهان واقع گردیده است. محققان علوم قرآن با استناد به روایات صحابه و مقایسه ی آنها با ملاکها و معیارهایی که خود با تفکر و تتبع در آیات قرآنکریم به دست آوردهاند، به تقسیم بندی آیات قرآنکریم به مکی و مدنی پرداخته و برای هر دسته ویژگیها و خصوصیاتی را بر شمردهاند. افزون بر قرآنپژوهان مسلمان، خاورشناس...

هدف سوره، ارتباط آیات، مو ضوعات سوره، محتوای تفصیلی سوره (نگرش مجموعه ای)، معیارهای کشف اهداف حاکم بر سور قرآنی.

چکیده : تفسیر اثری وروائی قرآن کریم گونه ای از تفسیر قرآن کریم است که از روشهای ابتدای صدر اسلام است وآغاز آن با احادیث نبوی پیرامون تبیین آیات قرآن کریم آغاز می شود خداوند در قرآن کریم یکی از وظایف پیامبر در قبال قرآن را همین دانسته است :« وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاس ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ» پس از پیامبر صحابه وتابعین به دید گاه اهل تسنن واهل بیت عصمت وطهارت به دید گاه اهل تشیع ادامه دهندگان این روش...

چکیده: به آیات مدنی در سور مکی و آیات مکی در سور مدنی اصطلاحاً «آیات مستثنی» گفته می­شود. از جمله سوره­های قرآنی که گفته شده دارای آیات مستثنی هستند، سوره­های مکی انعام و اسراء. امّا این سخن تا چه اندازه ای صحیح است؟ برخی با توجه به روایات ضعیف و نادرستی این آیات را استثنا کرده­اند که در این تحقیق سعی می­شود این روایات بررسی شوند. در این مقاله با استفاده از ادله و شواهد درون متنی و برون متنی،...

سوره منافقون در تراث شیعی واهل سنت با روایات تفسیری نسبتا زیادی همراه است که مجموع روایات تفسیری شیعه فقط از کتاب البرهان تالیف سید هاشم بحرانی(رحمه الله)21روایتاست ومجموع روایات اهل سنت نیز ،فقط از کتاب الدر المنثور فی تفسیر الماثور تالیف جلال الدین سیوطی،43 روایت است. در بررسی تطبیقی این روایات، مقدار مشترک آن بسیار اندک بوده است به طوری که می توان گفت که فقط یک روایت آن و آن هم، فقط قسمت ها...