در سال­های اخیر، موضوع«حس مکان» در رشته­های مرتبط با امور شهری و برنامه­ریزی شهری مورد توجه قرار گرفته است. این وضعیت رویکرد نوینی پیش روی محققان و دست­اندرکاران امور شهری قرار داده و بیشترین تأکید را متوجه میزان حس مکان در محلات شهری­ به­ویژه در بافت های فرسوده می­نماید. درک موضوع حاضر و شناخت علمی آن    می­تواند توسعه پایدار و همه جانبه شهر را هر چه بهتر و مطلوب­تر تحقق بخشد و طرح­های مختلف ت...

امروزه در گفتگوهای روزمره وقتی سخن از محله به میان می آوریم، مفهومی بدیهی و بی نیاز از تعریف و تفسیر را در ذهنمان جای می دهیم، اما قادر به تعریف آن نخواهیم بود. امروزه اصطلاح محله را بدون اطلاع از مفهوم واقعی و پیشینه بلند تاریخی آن به کار می بریم. یکی از ویژگی های کهن شهرهای ایرانی وجود محلات شهری دارای وحدت کالبدی، فضایی و استقلال نسبی از نظر عملکردی بوده که گروه متجانسی از مردم، خانه های آنه...

با بروز بحران های متعدد اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی در شهرهای بزرگ دنیا در نیمه دوم قرن بیستم که ناشی از رشد شتابان شهرنشینی و عدم ارائه طرح و برنامه مناسب بود، کیفیت محیط در محله های شهری تنزل یافت. به همین دلیل، در دهه های اخیر نظریات متعددی در خصوص بهبود کیفیت محله ها ارائه شده است که از میان آنها می توان به نظریه توسعه پایدار اشاره کرد. هدف اصلی این نظریه در سطح محلی، ایج...

مقدمه و هدف پژوهش: رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ در دوران ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ زﻣﺎن دﻳﮕﺮ، نه تنها ﻫﻮﻳـﺖ ﺷـﻬﺮی و ﻛﺎرﻛﺮدﻫـﺎی ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر از آن را دست خوش ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻠﻜﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮوز ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺟﺪی را ﻫـﻢ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺷـﻬﺮی ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳـﺖ (رﻓﻴﻌﻴـﺎن و ﺗﺎﺟـﺪار، 1387). کشورهای مختلف امروزه دریافته اند که یکی از کارکردها و استراتژی های بسیار مناسب برای دستیابی به توسعه پایدار، جلب مشارکت مردم در امور مختلف از جمله امور سیا...

محله به عنوان هویت اجتماعی- اقتصادی پویا و ترکیب یافته از کاربری های تأمی نکننده نیازهای روزمره در شهر قلمداد میشود که علاوه بر ابعاد کالبدی دارای ماهیت اجتماعی، حس همبستگی، هویت جمعی و دسترسی به خدمات و تسهیلات مورد نیاز است. از سوی دیگر اقتصاد پایدار محلی به ساکنان و مدیران شهری امکان بهره گیری از فرصت های سرمایه گذاری در محله را می دهد و منجر به تأمین خدمات شهری، کاهش هزینه های نگهداری شهر و...

تا قبل از دوران رشد فزاینده شهرها،محلات شهری رشد تدریجی داشتند،وضمن حفظ ارزشهای زیست محیطی ،کالبدی و اجتماعی خود به نیازهای نسبتا ثابت ساکنان خود پاسخ می دادند.اما امروزه به دلیل افزایش جمعیت ورشد سریع شهرها ،محلات شهری فرصتی برای آنکه خود را با مقتضیات زمان وفق دهند نداشتند ،به همین دلیل قادر به پاسخگویی به نیازهای ساکنان خود نشدند واختلا لات زیادی بر آنها حاکم گشت.نگرش توسعه پایدار محله ،حاصل...

در طی چند دهه اخیر تأکید برنامه­ریزی و مدیریت شهرها، بیش از هر زمان دیگری به سطوح  پایین‌تر و ابعاد ملموس زندگی شهری متوجه شده است. که به‌نوعی سیاست‌گذاری، برنامه­ریزی و مدیریت شهری را از خُردترین واحد، یعنی محله در شهر هدف قرار داده است. به‌عبارت‌دیگر، محله­های شهری به‌مثابه کوچک‌ترین واحد سازمان فضایی شهر، در پایداری شهری نقش اساسی ایفا می­کنند. رویکرد محله محوری با مبنا قرار دادن محله­ها درمد...

محلات شهری در طول تاریخ بسترساز ایجاد روابط اجتماعی در سطوح مختلف بوده اند. این در حالی است که در محلات امروزی به دلایل متعدد، از این نقش آنها کاسته شده است. رویکردهای جدید در طراحی و برنامه ریزی شهری، حل مشکلات شهری را در بازگشت به مفهوم محله به عنوان سلول های حیات شهری معرفی می نمایند. در این تحقیق تلاش شده است تا با توجه به الگوها و تجارب اخذ شده از بافت های قدیمی که به تقویت تعاملات اجتماعی...

امروزه اهمیت دستیابی به پایداری در محله ها و اولویت آن در تحقق توسعه شهری پایدار بر هیچ کس پوشیده نیست. در این جهت طراحی شهری به عنوان یکی از رشته های مرتبط با توسعه شهری نقش ویژه ای را در پایدار نمودن فضاهای شهری و چهره محله های آن بر عهده دارد. از سوی دیگر دستیابی به توسعه پایدار مستلزم رعایت اصولی است که در قالب توسعه پایدار در سطح بین المللی مطرح است. تدوین معیارها و ضوابط مربوط به توسعه شه...

توسعه پایدار و به تبع آن توسعه پایدار محله ای، مفهومی است که در سال های اخیر در مجامع علمی مطرح شده است و ارتباط تنگاتنگی با آسیب های اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی و معیشت شهری، امنیت، مشارکت، شکل، بافت و مدیریت شهری دارد. امروزه پایدارترین و مؤثرترین برنامه های توسعه ای آنهایی اند که مبتنی بر ویژگی ها و نیازهای خانواده ها و جمعیت های محله ای تدوین و ارائه گردند؛ بنابراین، بررسی، شناخت و تحلیل ق...