فقر شهری و گسترة فضایی آن از موضوعات چالش‌برانگیزی است که در حال حاضر بیشتر شهرهای ایران با آن مواجهند. درواقع، این پدیده از سازوکار‌های حاکم بر سیستم پیچیدة شهری نشئت می‌گیرد؛ سازوکارهایی که در کشورهای جهان سوم به‌جای کاهش نابرابری سبب تشدید آن شده‌اند. با توجه به اینکه پژوهش حاضر به توسعة دانش کاربردی در زمینة شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر گسترة فقر شهری می‌پردازد، کاربردی و توصیفی-تحلیلی اس...

شهرها پدیده­ای پویا و زنده­اند که سلامتی ساکنان و حفظ بقای آن­ها نیازمند کیفیت مطلوب محیط شهری است. کیفیت مطلوب محیط شهری، از عوامل مختلفی تأثیر می­پذیرد که از میان آن­ها به‌طور عمده می‌توان عوامل کالبدی- فضایی، زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی را نام برد که هریک از آن­ها متشکل از معیارهای متعددی هستند. سنجش کیفیت محیط شهری و همچنین ارزیابی وضعیت سکونت ساکنان محله­های شهری را می‌توان یکی از مهم‌تری...

سلسله مراتب قلمروهای اجتماعی در کالبد شهر و عناصر معماری تجلی می‌یابد. در فرآیند طراحی معماری و طراحی شهری شناسائی، ارزیابی و الگوپردازی از این قلمروها در ایجاد محیط پایدار اجتماعی اهمیت دارد. در این مقاله سلسله مراتب قلمرویی و تفاوت ارزش فضایی آن در ساختار محلات و معماری واحدهای مسکونی سنتی ایران مطالعه شد. در این مطالعه دو محلة فهادان و تل در بافت تاریخی یزد و پنج خانة سنتی جهت مطالعه انتخاب ...

یکی از نیازهای اولیه انسان برای زندگی داشتن امنیت است. امنیتی که بخش عمدة آن در فضاهای شهری شکل می‌گیرد. احساس امنیت در یک شهر به عوامل بسیاری بستگی دارد و در این تحقیق سعی شده است به شناخت و معرفی معیارهای تأثیرگذار فضایی-کالبدی بر امنیت فضاهای شهری پرداخته شود. در طول زمان، نظریه‌های بسیاری، پشتوانة فکری اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها را تشکیل داده‌اند که یکی از جدیدترین و کاربردی‌ترین آنها، نظریه...

موضوع اصلی منظر شهری، قرائت، تفسیر صحیح و در نهایت باز تولید کیفیت‌هایی است که ارزش‌های قدیم و جدید شهر را به هم پیوند می‌زند و موجب حفظ رابطه طبیعی انسان با محیط شهری خود ـ هویت شهری ـ می‌شود و باید به عنوان یک اصل در پروژه‌های منظر شهری مد نظر قرار گیرد. پروژه‌های نوسازی و بهسازی محلات و بافت‌های شهری از مهم‌ترین پروژه‌های منظر شهری هستند. ضرورت معاصرسازی این بافت‌ها و فوریت حفظ شخصیت اصلی ای...

یکی از فعالیت های که در همة شهرهای ایران به وفور مشهود است، خدمات مربوط به خودروست. این خدمات در تقسیم بندی های اقتصادی جزء بخش غیررسمی است و هزاران نفر در این حوزه مشغول فعالیت اند. این فضای شهری میدان عمل نیروهای فعال در آن عمل می کند. همچنین، بخش یاد شده دارای فرهنگ ویژة خود است که واردشوندگان به این ساختار غیررسمی باید قواعد آن را پذیرا باشند و از آن تبعیت کنند. محلة چاپارخانة همدان دربرگیر...

امروزه خسارت‌های فراوان مخاطره‌های طبیعی و انسانی به محیط و کالبد شهرها موجب شده است که مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار سوانح، به حوزه‌ای مهم در عرصة مدیریت بحران تبدیل شود. این پژوهش کاربردی است و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، با هدف شناسایی شاخص‌ها و عوامل مؤثر بر تاب‌آوری کالبدی محله­های شهری، سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در محله­های منتخب شهر تهران و ارائة چارچوبی برای سنجش میزان ...

توزیع نامناسب و نابرابر خدمات در شهرها به‌دلیل جاماندن توسعة شهر از رشد آن، در حال حاضر یکی از چالش‌های مدیریت شهری در پاسخگویی به شهروندان است. با بررسی میزان نابرابری‌ها در توزیع خدمات و شناسایی الگوی فضایی بی‌عدالتی در سطح شهر می‌توان پی برد که کدام‌یک از خدمات در وضعیت نامناسب‌تری هستند و بی‌عدالتی‌ها بیشتر در کدام بخش و محلة شهری تمرکز یافته است؛ از این‌رو مدیریت شهری می‌تواند با عمل آگاها...

هدف همۀ برنامه‌های توسعة شهری در کشور، افزایش سطح کیفیت زندگی شهروندان است. این موضوع در دهه‌های گذشته، در تمامی برنامه‌های شهری جایگاه ویژه‌ای یافته است. یکی از راهکارهای افزایش سطح کیفیت زندگی شهروندان، افزایش سطح سرمایة اجتماعی افراد است. هدف این پژوهش، بررسی نقش و جایگاه سرمایة اجتماعی در افزایش میزان رضایت شهروندان از کیفیت زندگی است. این موضوع در دو محلة شهید دستغیب و دکتر هوشیار منطقة 9 ...

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر معیارهای بومی هویت مکانی در برنامه­ریزی مبلمان شهری صورت گرفته است. در این راستا به سنجش متغیرهای اصلی این پژوهش اعم از خوانایی، حس تعلق به مکان، عناصر اعتقادی- مذهبی، گره­های کالبدی- اجتماعی پرداخته می­شود. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توسعه­ای- کاربردی و روش تحقیق به شیوه توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات پژوهش از آزمون T تک نمونه...