از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین و خسرو جزو متون کهنی محسوب میشود که در رده ی روایت های اسطوره ای به حساب می آید. زیبایی هنری شعر امیرخسرو دهلوی در شیرین و خسر...

منظومه های غنایی ازسازه های هنری، بهره ی زیادی می برند از جمله ی این سازه ها، به کارگیری تشبیه و استعاره برای برجسته تر نشان دادن جلوه ی عاشق و معشوق است. نظامی   گنجه ای در دو منظومه ی "خسرو و شیرین"و "لیلی و مجنون" از کلماتی مانند ماه، سرو، باغ، خورشید، پروانه، شمع و... برای توصیف تصویر عاشق و معشوق استفاده کرده است. دراین میان بسامد ابیاتی که به ماه، سرو، گل و پری اختصاص یافته بالاست. این تح...

مسایل دنیای واقعی شامل بخشهای تصادفی و غیر قطعی هستند. وجود پارامترهای غیر قطعی حل مسیله را مشکل می کند و به همین دلیل است که عموماً به عنوان فرض ساده ساز، اطلاعات مسیله به صورت قطعی در نظر گرفته می شوند. به عنوان نمونه یکی از مهمترین مسایلی که تا کنون محققین به آن پرداخته اند زمانبندی کارگاهی است که ادبیات وسیعی برای آن در حالت قطعی وجود دارد. اما در حالتهایی که پارامترهایی از مسیله تصادفی باشن...

در گویش کُردی جنوبی که از گویش¬های اصلی زبان کُردی و زبان معیار ادبی کُردها در طول تاریخ به شمار می¬آید، برخی داستان¬های غنایی منظوم و متأثر از خسرو و شیرین نظامی وجود دارد که تاکنون دربارة آن¬ها، پژوهش درخور توجهی انجام نگرفته است. پژوهشی تطبیقی میان خسرو و شیرین نظامی و این منظومه¬ها، به گسترش آفاق ادبیات غنایی ایران¬زمین و دریافت برخی شباهت¬ها و یگانگی اقوام ایرانی کمک شایانی خواهد کرد.در این ت...

اساطیربه عنوان نمایه و نماد زندگی انسان در دوران باستان، کارکردهایی فراوان داشته اند، انسان ابتدایی وغارنشین برای رفع حاجات و مناسبات اجتماعی خویش با هر پدیده ای برخوردی انسانی و الاهی داشت و طبیعت را کاملاً جاندار و فعال تصور می نمود، بدین لحاظ می توان به عدد پدیده های طبیعی، اسطوره هم معرفی نمود، به هر حال این کارکردهای اساطیری آنچنان عمیق و کارساز بود که در طول هزاران سال به عنوان باورها و مر...

منظومه ی خسرو وشیرین نظامی مدّتهاست که مورد توجِّه ادب دوستان قرار گرفته است و آثار نظامی آیئنه زندگی نمای مردم قرن ششم است . هرکس در آن تصویر خود و محیط زندگی و روابط اجتماعی و سنن ملی و مذهبی خویش را ناظر است و هر اثری که این خصوصیت را داشته باشد مورد توجّه خواهد بود .این اثر دلنشین کمال مطلوب ایرانیان گذسته را در زندگی مادّی و معنوی و ذوقیات ظاهر می سازد . به علاوه از مقایسه و تطبیق آن با وضع زند...

تصحیح مثنوی گوی و چوگان سروده قاسمی گنابادی (د.982) به ضمیمه دو فصلنامه آینه میراث، شماره 34، منتشر شده است. این جستار به نقد و بررسی آن اختصاص دارد. با احترام به مصحّحان ارجمند و سپاس از زحماتی که برای نوشتن برخی تعلیقات خوب کتاب کشیده­اند. امّا سخن گفتن در مورد تصحیح اثری از قاسمی گنابادی، شاعری توانمند و پرکار و از سادات آزاده خراسان که تمامی ثروت خود را که دو هزارتومان می­شده، در قرن دهم به آ...

رسال? حاضر به پژوهش پیرامون رابط? ادبیات و نگارگری در مکتب هرات دور? تیموری می پردازد. خمس? نظامی بعد از شاهنام? فردوسی دومین مجموع? شعری است که مورد توجه درباریان و هنرمندان بوده است، در این راستا دو منظوم? عاشقان? «خسرو و شیرین» و «لیلی و مجنون» که از نظر کمی تعداد نگاره های بیشتری را شامل می شوند مورد پژوهش قرار گرفته اند. همچنین، روش نظری مورد استفاده در این پژوهش، روش نقد جدید (روش نقد ژیل...

چ یکدهتصویرسازی آثار سفالی با مضامین روایی در ایران، از اواخر دوران سلجوقی در آثار مینایی و زرین فام رواجمی یابد. این آثار دارای موضوعات مختلفی از قبیل صحن ههای رسمی درباری، صحنه های زندگی روزمره ونیز صحنه های برگرفته از روایات تاریخی و ادبی هستند. عدم بازنمایی سرراست روایت و مبهم بودن موضوعتصویر شده از جمله عواملی است که همواره درک معنای ضمنی چنین آثاری را با دشواری همراه نمودهاست. این مقاله ب...

شیرین همسر خسرو پرویز ساسانی از معشوقه‌های مشهور و کامروای ادبیات فارسی است. دختری طنّاز و آشنا به رموز دلبری که پادشاه قدرتمند ساسانی را وادار می‌کند در برابر خواست او سر تعظیم فرود بیاورد. شهرت عشق جاودانی شیرین و خسرو حاصل تلاش نظامی کبیر است. امیرخسرو دهلوی شاعر پارسی‌گوی غیر ایرانی نیز با اقتباس از این اثر والا به خلق منظومه «شیرین و خسر...