تاریخ دین زردشتی به لحاظ مستندات چندان غنی نیست و این کم بود هم در منابع نوشتاری و هم در منابع تصویری به چشم می خورد. بسیاری از متون مربوط به این دوره از بین رفته و بخش عمده منابع برجا مانده در سده های بعدی به نگارش در آمده اند و تا مدتها بنا به سنّت شفاهی حفظ شده اند. از طرف دیگر، دین زردشتی با شمایل پرستی مخالف بود و به همین سبب منابع تصویری دینی به جا مانده نیز بسیار اندک است. زردشتیان معتقد ...

این مقاله می کوشد نگاره ایرانی بیرون آوردن یوسف از چاه را بر مفاهیم اصلی واسازی دریدا مورد انطباق قرار دهد. هدف این مقاله بررسی روند تزلزل معنای قطعی و رسیدن به معانی جدید است. از بررسی این نگاره، مفاهیم مهمی سر برمی آورند که در دو موضوع دلالت و روایت دسته بندی می شوند. در موضوع دلالت با بررسی وارونگی تقابل های دوگانه متن هنری، سرگشتگی، آرایه های اثر هنری و در موضوع روایت با بحث مرکزگریزی و بین...

در این مقاله، پدیدۀ بینامتنی قرآنی و مفاهیم آن را در نمونه‏هایی از شعر ابو‏تمام بررسی می‏کنیم، روابط و کنش دوسویه بین قرآن و متن شعر این شاعر را نشان می‏دهیم و تأثیر آن را در تولید معنا بیان می‏کنیم. پدیدۀ بینامتنی قرآنی دارای جنبه‏های هنری و شیوه‏های سبک‏شناسی گوناگونی است. در این پژوهش، نوع ارتباط شاعر را با قرآن نشان می‏دهیم و بر‏مبنای نوع کارکرد، شکل‏های متفاوتی از بینامتنی قرآنی را تحلیل م...

برای واژه هرمنوتیک (Hermeneutics) در اثر کاربردهایی که پیدا کرده است، معانی متعددی وضع کرده اند. کاربران این واژه، باید معنی و مقصود خویش را از واژه هرمنوتیک به طور دقیق و روشن، بیان کنند. حوزه نقد و تفسیر آثار هنری بیشترین آسیب های نظری را به خاطر ابهام در استعمال واژه هرمنوتیک و معادل های آن همچون تفسیر، تعبیر و تأویل، دیده است. منتقدین و نظریه پردازان و متفکران، همواره این اصل را در مکتوبات ...

در ازدحام دگرگونی­های هنری سده­ی بیستم، آثار نقاشی نیز «عنوان»­های گوناگونی به خود پذیرفته­اند؛ در بررسی این عنوان­ها با گذر از علل انتخاب آنها، نقش عنوان در رویارویی­ با مخاطب و چگونگی تأثیر بر تأویل مخاطب مطرح می­گردد؛ که این پژوهش نیز از منظر هرمنوتیک ریکور قصد بررسی این تاثیرپذیری را دارد. در هرمنوتیک ریکور با مطرح شدن اثر هنری همچون گفتمان، مخاطب و متن، اهمیتی بیش از مؤلف آن می­یابند. اثر ...

ابهام در نظریه‌های ادبی جدید، بر خلاف دیدگاه‌های قدما نکوهیده نیست، بلکه ارزش محسوب می‌شود. این مقاله با بررسی پیشینه ‌تاریخی بحث از ابهام در بلاغت قدیم و دیدگاه‌های امروزی، نشان می‌دهد که ذوق زیبایی‌شناسی در گذر زمان، به ابهام و چندمعنایی متمایل‌ شده است. از قرن بیستم به بعد منتقدان و نظریه‌پردازان ادبی، ابهام را جوهر ذاتی متن ادبی می‌دانند. مقاله با طرح بحث ارزش ابهام ادبی، میان "دشواره" و "ا...

مقاله حاضر می‏کوشد ضمن بررسی سبک نویسندگی جاحظ به عنوان اصول و مبانی نقد ادبی وی، دیدگاه‏های او را در نقد درونی و بیرونی متن و بدون در نظر گرفتن انتساب شاعر به دوره تاریخی خاصی تحلیل نموده و موضع‏گیری وی را در قبال مسأله قدیم و جدید در ادب عربی بیان کند؛ و در نهایت به این نتیجه می‏رسد که جاحظ در آثار خویش بر اساس همین دیدگاه در نقد و بررسی ادبیات و شعر، دست به گزینش و روایت شعر و نثر زده و بیش‏...

ادراک فرایندی است که از طریق آن، احساس، یعنی اطلاعاتی که از اندام‌های حسی گرفته شده است، به کل سازمان‌یافته و معناداری تبدیل می‌شود. اهمیت ادراک از آن جهت است که دنیای اطراف ما را منظم و زمینه را برای شناخت فراهم می‌کند. از طرفی دستیابی به ادراکی سامان‌یافته از روابط و اصول حاکم بر جهان و در نهایت شناختی متعادل، الفبای ورود به دنیای آفرینش هنری است. هنرمند جهت بازنمایی و خلق اثر هنری نیازمند اد...

خَلقِ متن می‌تواند در پیِ خواستِ لذّت نیز باشد. لذّتی که پدید آورنده¬ی متن، در حینِ آفرینشِ متن، آن را تجربه می‌کند؛ و لذّتی هم، که خواننده¬ی ناشناخته¬ی متن، در قرائتِ متن، آن را کشف می‌کند. لذّتِ متن، شاید حقیقتِ نهفته در هستیِ متن باشد، که مخاطب – چه خواننده¬ی نامعلومِ آن، و چه مؤلف به سانِ مخاطب اولیه‌اش – آن را در زیباییِ متن، مشاهده، و از چنین دریافتی، حظّ می‌برد. گادامر، از بزرگ‌ترین فلاسفه¬ی معاصر، حقیقت ...

زیارت به‌عنوان یک فرآیند اجتماعی دیرپا که در بطن جوامع انسانی ریشه دارد، با مکان مقدس که مقصد سفرهای زیارتی است در ارتباط قرار دارد. حرم مطهر امام رضا (ع) از جمله مکان‌های مقدسی است که هرساله میلیون‌ها زائر برای زیارت به این مکان سفر می‌کنند. در مقصد این سفرهای زیارتی و با توجه به کنش مستقیم مابین زائران و مجاوران امام رضا (ع) در محدودۀ شهر و در شعاع مشخص متنی فضایی حاصل از زیارت تولید می‌شود. ...