از جمله رویکردهای برخی زبان شناسان متن و قرآن پژوهان در دهه های اخیر، تلاش برای دستیابی به یک چارچوب زبان شناختی مدون و مناسب برای تبیین ساختار قرآن کریم است. گستردگی و تداخل موضوعات در متن قرآن، ساختار روایی متفاوت ، فراوانی خردمتن ها و پاره متن ها از یک سو، و روابط بسیار پیچیده درون متنی و بینامتنی از دیگر سو، جزو چالش های این رویکرد تازه است. جستار حاضر، با هدف رسیدن به پاسخی درخور این بحث، ...

بازنویسی و ساده سازی متون کهن ادب‍ی به زبان ساده برای گروه های سن‍ی مختلف از جمله نوجوانان، اهم‍یت زیادی دارد. ضرورت این کار آشنا شدن نوجوانان با فرهنگ، آداب و رسوم، تمدن، مفاخر مل‍ی و گذشته ادب‍ی این مرز و بوم است. مخاطب آثارکهن، بیشتر بزرگسالان و افراد تحصیل کرده هستند. اما کودکان و نوجوانان نیز برای آشنایی با فرهنگ و تمدن گذشته خویش، به برقراری پیوند عمیقی با این متون نیاز دارند. این پژوهش، ...

نظریه های بینامتنیت با نام یولیاکریستوا در قرن بیستم شکل گرفت. رویکرد این نظریه در تقابل با نقد منابع مطرح شد. قبل از کریستوا شخصیت های دیگری در پیشابینامتنیت چون میخائیل باختین با آرای گفت گومندی و چند صدایی (polyphony) با رویکردی نوین در نظریه و نقد ادبی و هنری مطالبی را طرح کرده بودند. در حوزۀ بینامتنیت هم نظریه های فردینان دوسوسور و چالز سندرس پیرس کم و بیش مورد توجه قرار گرفت ولی تمام نظری...

پژوهش حاضر به بررسی پایایی (reliability) خودارزیابی (self assessment) دانش واژگانی (lexical knowledge) در متن و نقش توانش زبانی بر آن، می پردازد. این پژوهش در سه مرحله انجام شده است. در مرحلة نخست، زبان آموزان، آزمون توانش زبانی را پاسخ گفتند و میزان درک خود از معنای 40 واژة مشخص شده در متن را تعیین کردند. در مرحلة دوم، از آن ها خواسته شد تا ترجمه، مترادف، متضاد و یا توضیح واژگانی را که در مرحل...

بر اساس نظریه ی بینامتنیت هر متن ادبی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و باز خوانشی از آثار ادبی پیش از خود یا معاصر با خود است. نهج البلاغه از هنگام ظهور تاکنون [بعد از قرآن کریم] همواره به عنوان یکی از منابع مهم و کلیدی ادبای عرب و ایران به شمار می­رود. در این میان الگوپذیری شاعران کلاسیک سرای ایرانی از سخنان و مفاهیم ارزشمند امیر مؤمنان (ع)، برجسته­تر است، به گونه ای که انواع بینامتنیت نهج البلاغه د...

گفتن یا نگفتن داستان، باعث تفاوت بین متن روایی و غیر روایی می شود. در هر متن روایی علاوه بر یک راوی، دست کم یک «روایت شنو» نیز وجود دارد. «سطح روایی»، «میزان مشارکت» و «درجۀ ادراک پذیری» راوی، مهم ترین عواملی هستند که ویژگی های روایت شنو را تعیین می کنند. در این پژوهش علاوه بر معرفی نشانه های مستقیم و غیر مستقیم وجود «روایت شنو»، به تبیین دو گونه «روایت شنو» درون متنی و برون متنی می پردازیم. چگ...

رویکرد گفتمانی برخلاف نگرش متن محور،همه عوامل مؤثر در شکل گیری معنا در متن را مورد توجه قرار می دهد و علاوه بر جنبه های زبانی متن، بافت موقعیتی و در کل فرازبان را نیز در نظر می گیرد و در نوع انتقادی آن به ایدئولوژی و روابط قدرت به عنوان عامل جهت دهنده به متن توجه می شود؛ چنین رویکردی بر خلاف نگرش جزئی نگر متن محور، شناختی همه جانبه از متن به مترجم می دهد. بر این اساس، نگارنده در مقاله حاضر برآن...

در مقاله حاضر، با استفاده از نظریّه انسجامِ (cohesion) متن هالیدی و حسن (1976م.) در زبانشناسی ساختگرا به تحلیل و بررسی کتاب نفثهالمصدور پرداخته شده است. بر اساس این نظریّه، یکی از ویژگی های متن، داشتن انسجام است. انسجام با عناصری در متن ایجاد می شود که این عناصر انسجام متن، به سه دسته «دستوری، واژگانی و پیوندی» تقسیم می شوند و در ارتباط میان جمله ها و پاره گفتارها نقش دارند. در این گفتار، عناصر و ...