«مدیر مدرسه» یکی از رمانهای معروف جلال آل احمد است. این رمان در دهۀ سوم قرن اخیر شمسی نوشته شده است؛ دهه ای که در طیّ سالهای آن هنوز آل احمد از جوّ فکری متأثّر از افکار حاکم بر جریانات فکری حزب توده کاملاً بیرون نیامده است. در این رمان می توان به آسانی رگه های نظام فکری ماتریالیسم مارکسی را که «حزب کمونیست ایران» در زمان رضا شاه و «حزب توده» در زمان پهلوی دوم مبلّغ آن بود، پیدا کرد.1 درون مایۀ (them...

محمود دولت آبادی (1319) در ایران و حنا مینه (1924) در سوریه دو تن از بزرگترین نویسندگان مکتب رئالیسم به شمار میروند. در این پژوهش برآنیم تا به تحلیل ساختاری و محتوایی دو اثر برگزیده ی این دو نویسنده یعنی رمان "جای خالی سلوچ" اثر محمود دولت آبادی و رمان "کابوس کوچ" اثر حنا مینه بپردازیم.

نمایشنامه ی ماشین حساب المر رایس نمایش زندگی روزمره ی یک کارگر یقه سفید در قرن بیستم تحت تاثیر ایدیولوژی های سرکوب گر جامعه ی سرمایه داری است. آنچه را که رایس بیشترین توجه و تاکید را معطوف آن داشته، این است که چگونه مکانیزه شدن مشاغل، انسان را به سمت از دست دادن و جدا شدن از آن چه خود انجام می دهد و محصول آن، هدایت می کند و چگونه این روند به تدریج منجر به از دست دادن عواطف انسانی می گردد. این ...

انقلاب ها دستاوردهای گوناگونی دارند: بازتوزیع زمین ها، پایان دادن به کار نظام های سرکوبگر، و از بین بردن امتیازات موروثی اشرافیت سنتی. انقلاب ها افزایش سواد، تحصیلات و مراقبت های بهداشتی بهتر، احساس غرور بیشتر به قدرت ملی، و استقلال را برای عدة بی شماری از انسان ها به ارمغان آورده اند. انقلاب ها پدیده هایی بین المللی اند، نه فقط به این دلیل که غالباً باعث منازعة نظامی میان کشورها می شوند، بلکه ب...

چکیده اقتصاد همواره رکن اساسی در بروز جنگ‏ها به شمار می‏آید و بسیاری از جنگ‏ها از انگیزه‏های اقتصادی متآثر بوده‏اند. در این مقاله ارتباط تئوریک بین دو متغیر اقتصاد و جنگ به طور گذرا مورد بررسی قرار گرفته است. در گفتار اول، ماهیت تأثیر سیاست‏ها و فعالیت‏های اقتصادی بر پدیده جنگ از سه منظر لیبرالیسم، رئالیسم و مارکسیسم مورد تحلیل قرار گرفتهو در بخش بعد، ماهیت تأثیر جنگ‏ها بر اقتصاد و پیامدهای منف...

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺪﻩ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ، ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎ و ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻲ مارکسیسم ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ، ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ، ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡﻫﺎ، ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭﻫﺎ، ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻧﻮﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻲ و جریان های سلفی ﻳﺎ...

«پایان ایدئولوژی» نظریه‌ای است که در بحبوحۀ جنگ سرد توسط نظریه‌پردازان محافظه‌کار آمریکایی مطرح شد، و در منازعۀ قدرت در جهان دوقطبی پس از جنگ جهانی دوم به عنوان راهکاری برای مقابله با مارکسیسم/کمونیسم در خدمت سیاستمداران غربی قرار گرفت. در نیمۀ دوم قرن بیستم، «پایان ایدئولوژی»، با نام‌ها و کسوت‌های مختلف، به گفتمان غالب سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی تبدیل شد، و عملاً امکان هرگونه نقد جدی و تغییر معنا...

حقایقی که پیامبران با وحی الهی دریافت کرده‌اند بهترین راه شناخت حقیقت هستی است و سعادت انسان در گرو درک صحیح‌تر و کامل‌تر آن است. هدف: بررسی مبانی نظریۀ تفسیری ابوزید در خصوص فهم قرآن. روش: پژوهش حاضر رویکردی توصیفی تحلیلی و انتقادی دارد. ...

واژۀ شیء­وارگی[1] که در اندیشه مارکسیسم غربی پا گرفت، مفهوم بت­انگاری کالا در نظام سرمایه­داری است که بن­مایه­ اصلی اندیشه «جورج لوکاچ[2]» است. اولین دلالت­های خود را از مفاهیم بیگانگی[3] و بت­انگاری کالای[4] مارکس[5] و مفهوم عقلانی شدن[6] وبر[7] می­یابد و مکتب فرانکفورت با تعبیر عقلانیت مدرن به عقلانیت ابزاری این نقد را ادامه ...

هدف رساله حاضر بررسی آرای دریدا درباره مارکسیسم و نقش آن در عرصه ی اندیشه و عمل سیاسی است. بدین منظور سه بخش اول کتاب اصلی دریدا در این باب، یعنی اشباح مارکس، ترجمه و در مقدمه شرح شده است. فصل اول با عنوان «دستورات مارکس» ضمن خوانش نویسندگان و متفکرانی همچون شکسپیر، والری بلانشو، و هایدگر از نسبت میان ما و مارکس و نحوه اثربخشی امروزی آموزه-های او بحث می کند. در فصل دوم بدیل عمده جریان مارکسیسم،...