موضوع این پژوهش معناشناسی تاریخی توصیفی واژه امامت است. همانطور که در عنوان پژوهش ذکر شده است، به معنا شناسی تاریخی و توصیفی واژه امامت می پردازیم، جنبه نو آوری پژوهش، روش آن است چرا که در این باب کارهای فراوانی انجام شده است ولی نه با این روش. دراین پژوهش به موضوعات ذیل پرداخته می شود: تطورات معنایی امامت ( معنای اولیه واژه و تغییرات معنایی آن در سه دوره قبل از قرآنی و قرآنی و پس از قرآنی)، وج...

چکیده در تاریخ منطق قدیم، «ابن سینا» اولین منطق دانی است که به قیاس های اقترانی شرطی پرداخته است و به همین جهت می توان وی را به عنوان مبدع این قیاس ها نامید. هرچند توسیع و تکمیل بحث توسط شاگردان و پیروان وی در «منطق سینوی» صورت گرفته است. در پژوهش حاضر به قیاس های اقترانی متصله ـ متصله که به عنوان یک قسم از این قیاس ها مورد توجه قرار می گیرد پرداخته شده و در ضمن مقایسه ای میان منطق دانان در ای...

در برخی از کتب فلسفی ، قضیه ظاهراً واحدی را یک بار به حمل اولی ذاتی و بار دیگر به حمل شایع صناعی صادق دانسته اند؛ برای مثال «جزئی جزئی است » را یک بار به حمل اولی و بار دیگر، به حمل شایع ، صادق دانسته اند؛ یا معدوم مطلق را در جایی به حمل اولی صادق دانسته اند و در جایی به حمل اولی کاذب به شمار آورده اند. این تهافت ظاهری باعث شده است تا در تبیین حمل های اولی ذاتی و شایع صناعی سر در گمی پیش آید. بر...

قیاس از جمله مبانی استدلال در مباحث لغوی و دستوری است که نشان دهنده شیوهبه کار بردن شکل درست زبان به وسیله کسانی است که زبان شان در اوج اصالت و فصاحتقرار دارد و در ادامه پیروی از آن ها در موارد مشابه را برای دیگران فراهم می آورد . حال اگراوج فصاحت را در شعر بدانیم با توجه به این که شعرا اجازه خروج از زبان رسمی را به هنگامضرورت دارند سؤال اساسی این است که؛ آیا در فرایند قیاس استناد بر شعر جایز ا...

اعتباریات از مسائل مهم فلسفه جدید اسلامی و نیز علم اصول است. در فلسفه اسلامی سنتی «اعتباریات» به صورت مستقل مورد بحث قرار نگرفته است؛ تا این که علامه طباطبایی در کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» آن را مطرح می کند. در علم اصول هم، صرفاً مجموعه مباحثی پراکنده در این زمینه وجود داشته و تحت عنوان واحدی مطرح نشده است و آن مباحث هم عمق کافی ندارد. در سلسله بحث های «فلسفه علم اصول» بحث اعتباریات را به ص...

بحث این رساله درباره مصادیق اولی الامر می باشد. در میان مفسران و متکلمان فریقین همواره این بحث بوده است که مصداق اولی الامر در آیه 59 سوره نساء چه کسانی هستند؟ علما و مفسران شیعه همگی اتقاق نظر دارند که مصادیق اولی الامر ائمه اهل البیت می باشند. در بین علما و مفسران اهل سنت درباره مصادیق اولی الامر اختلاف است. دیدگاه های مشهور آنان عبارت اند از : فرماندهان لشکر، صحابه و تابعین، خلفاء راشدین، مط...

قیاس از جمله مبانی استدلال در مباحث لغوی و دستوری است که نشان دهنده شیوهبه کار بردن شکل درست زبان به وسیله کسانی است که زبان شان در اوج اصالت و فصاحتقرار دارد و در ادامه پیروی از آن ها در موارد مشابه را برای دیگران فراهم می آورد . حال اگراوج فصاحت را در شعر بدانیم با توجه به این که شعرا اجازه خروج از زبان رسمی را به هنگامضرورت دارند سؤال اساسی این است که؛ آیا در فرایند قیاس استناد بر شعر جایز ا...

سهروردی ادّعا می‌کند که قیاس تک‌مقدمه‌ای نمی‌تواند وجود داشته باشد، و بر این مدّعا دلیلی اقامه می‌کند. مسئلۀ جستار کنونی تبارشناسی تاریخی آن مدّعا، و ارزیابی منطقیِ این دلیل است. فرضیۀ ما این است که از نظر تاریخی، نزاع بر سر امکان یا امتناع استدلال تک‌مقدمه‌ای به رواقیان بازمی‌گردد: خروسیپوس رهبر مخالفان بود؛ و آنتی‌پاتر تراسوسی پیشوای موافقان. این نزاع رواقی به دست اسکندر افرودیسی وارد منطق مشائی ...

در میان فلاسفة اسلامی معاصر محمدتقی مصباح یزدی دارای نظریه‌ای در باب ماهیت قضایای اولی است. وی قائل است که قضایای اولی قضایایی‌اند که اولاً تحلیلی‌اند و ثانیاً مفاهیم تشکیل‌دهندة آن‌ها، معقولات ثانیة فلسفی‌اند. در مقالة حاضر ابتدا نظریة مصباح یزدی دربارة ماهیت قضایای اولی را شرح می‌دهیم و سپس با توجه به تعریف رایج از قضیة اولی نشان می‌دهیم که قضایای اولی‌ای وجود دارند که طبق نظریة وی اولی محسوب ن...