دیدگاه های نظری گوناگونی درباره جنگ، قدرت نظامی و امنیت وجود دارند که از منظری خاص و متفاوت به این مقوله می پردازند و هیچ یک به تنهایی پاسخ مناسبی به پرسش های مطروحه نمی دهند. در این نوشتار امنیت، جنگ و قدرت نظامی از دیدگاه نظریات کلان روابط بین الملل یعنی رئالیسم، لیبرالیسم و نظریه نظام جهانی بررسی شده و در کنار آنها دیدگاه سازه انگاران به عنوان نظریه پردازان مناظره چهارم در روابط بین الملل نی...

مفهوم قدرت ملی بعد از پیدایش و شکل‌گیری دولت‌های ملی از اروپا به سایر نقاط گسترش یافت و اکنون دستیابی به آن برای همة کشورها، مهم‌ترین سازوکار تحقق منافع و اهداف ملی محسوب می‌شود. قدرت ملی با منشأ و مبادی گوناگون نظامی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فناورانه، جغرافیایی و... در یک کارکرد جمعی حاصل می‌شود، درحالی‌که عوامل مختلفی دولت‌ها را در حصول و تحقق آن مرتب با تهدید روبه‌رو می‌سازد. درنتیجه، گسترش...

بعضی از دیدگاه های موجود ویژگی های ساخت قدرت و سیاست در ایران را به گونه ای می دانند که هرگونه ائتلاف و همکاری سیاسی – امنیتی، اقتصادی و فرهنگی را در سطح منطقه ای دشوار می‏سازد. با این همه، سخن نویسنده در این مقاله این است که تغییر و تحولات سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک در سطح منطقه خاورمیانه بعد از حوادث 11 سپتامبر، جایگاه منطقه‏گرایی را در سیاست خارجی ایران تقویت کرده است. در اصل ارزش استراتژیک...

شناخت ژئوپلتیک، بخشی از یک فن قدیمی است که در شکل کلاسیک خود بر جغرافیا عامل تعیین کنندۀ اصلی تولید امنیت و قدرت توسط دولت در عرصه بین الملل تأکید دارد. از دیدگاه سنتی، محل استقرار یک کشور، همسایگان آن، محورهای ارتباطی و منابع فیزیکی، عواملی تغییر ناپذیر و مصالحی بنیادی تلقی می شوند که اعمال یک دولت را محدود می کنند. اما باید این نکته را نیز خاطر نشان ساخت از آنجا که در قرن حاضر مؤلفه های قدرت ...

تجاوز ارتش عراق علیه ایران تحت تأثیر انگیزه های مختلفی قرار داشت. در این مقاله محرک های اقتصادی این تهاجم مورد بررسی واقع شده است. در آستانه آغاز جنگ، دولت عراق از طریق تهاجم به ایران در صدد بود ضمن تأمین منابع جدید برای رونقدهی به اقتصاد ملی، دسترسی ایران را به منابع استراتژیک خویش باز دارد. در صورت تحقق این سناریو، ضمن اینکه فضا برای تثبیت رهبری منطقه ای عراق تا حدی تسهیل می شد، موقعیت و اعتب...

بازار جهانی انرژی، به خصوص انرژی‌های تجدیدناپذیر در دهه‌های اخیر شاهد تحولات شگرفی بوده است. قسمت اعظم منابع نفت و گاز متعارف در اختیار شرکت‌های ملی نفت است که دلالت‌های مهمی برای بازارهای انرژی دارد. NOC‌ها علاوه بر بیشینه‌سازی سود‌، بازتوزیع ثروت نفت در جامعه، دیپلماسی انرژی، امنیت انرژی و توسعه اقتصاد ملی را دنبال می‌کنند. این اهداف باعث می‌شوند تا عملکرد اساسی NOCها که حفاظت از ثروت ملی است...

به مجموعه ای از توانایی های مادی و معنوی که در قلمرو یک واحد جغرافیایی- سیاسی به نام کشور وجوددارد، قدرت ملی گفته می شود. سنجش و اندازه گیری قدرت ملی کشورها به منظور تعیین جایگاه کشور در نظام ژئوپلیتیک جهانی و مقایسه قدرت کشورها، همواره از دغدغه های جغرافی دانان سیاسی، دانشمندان علوم سیاسی و روابط بین الملل بوده است. ازهمین رو، تلاش های متعددی از سوی صاحب نظران برای سنجش قدرت کشورها در قالب ابد...

جمهوری اسلامی ایران دارای منابع متعدد قدرت نرم می باشد که از جمله آنها، فرهنگ و ارزش های فرهنگی می باشد. برای ارتقاء توانمندی ایران باید این منابع را شناسایی و برای تبدیل آنها به قدرت نرم همت گمارد و یکی از بسترهای شناسایی مولفه های قدرت نرم جامعه ایرانی، اسناد فرادستی و سیاست های کلی نظام می باشد که ارزش ها و منابع قدرت آفرین برای ایران در آنها نمود یافته اند. به همین منظور، مقاله حاضر «سند مو...