هرچند در میان افرادی که ویتگنشتاین به تأثیر آن­ها در آراء خود تصریح می­کند نامی از «فروید» دیده نمی­شود، با این حال مطالعه­ آثار ویتگنشتاین از گونه­ای تشابه روش­شناختی میان روان­کاوی فروید و رویکرد درمانی او به فلسفه حکایت دارد. این تشابه که در قالب یک «تمثیل» در بند 255 پژوهش­های فلسفی عنوان شده، نوعی «انتقال روش» به­شمار می­رود، به­­عبارت دیگر ویتگنشتاین شیوه­ برخورد فروید با بیماران نوروتیک ...

ویتگنشتاین در تراکتاتوس با آهنگی کانتی فلسفه را سراسر نقد زبان معرفی‌ می‌کند. یکی از خوانش‌های شایع از تراکتاتوس، و شاید متداول‌ترین آن، خوانش کانتی است. در این قرائت مؤلفه‌‌های کانتی تراکتاتوس پررنگ می‌‌شود و فلسفۀ متقدم ویتگنشتاین کانتی فهمیده می‌‌شود. البته این بدین معنا نیست که تراکتاتوس از جنبه‌‌های غیرکانتی و غیرنقدی تهی باشد. میان شارحانی که به این نوع قرائت شهره‌‌اند اختلافات درخور توجه...

خوانش‌های مختلفی از ویتگنشتاین متأخر وجود دارد. یکی از خوانش‌هایی که محل نظر و مناقشه شارحان واقع شده، تفسیر برنارد ویلیامز از فلسفه متأخر است. از منظر ویلیامز، ویتگنشتاین در گذار از تراکتاتوس به پژوهش‌های فلسفی از «مرزهای زبان من یعنی مرزهای جهان من» و به عبارتی از سولیپسیسم استعلایی، به ایده‌آلیسم استعلایی و به عبارتی «مرزهای زبان ما یعنی مرزهای جهان ما » گذر می‌کند. هدف اصلی وی تبیین این مطل...

در این نوشتار سعی بر این بوده تا به مؤلفه‌هایی از اندیشة ویتگنشتاین دوم که جایگاه نظری موجهی در برنامة فلسفه برای کودکان دارد پرداخته شود. چهار مؤلفة مهم در این پژوهش «زبان»، «دیدن و توصیف»، «بازی‌های زبانی»، و «معنا» است. نگرش پراگماتیستی ویتگنشتاین دوم به این مقوله‌ها را می‌توان در ساختار و شاکله‌بندی برنامه‌ای کاربردی در عرصة تعلیم و تربیت واکاوی کرد. متیو لیپمن و همکارانش با طرح برنامه‌ای ک...

مسئلۀ زبان خصوصی، بحثی است مرتبط به قلمرو معرفت‌شناسی و فلسفۀ ذهن که نخستین‌بار ویتگنشتاین وارد بافت مطالعاتی فلسفه کرد. او در کتاب مهم تحقیقات فلسفی (1953) بر نبود امکان آن استدلال اقامه کرد. به‌اعتقاد ویتگنشتاین متأخر، نظام‌های فلسفی پیشین اعم از عقل‌گرایی، تجربه‌گرایی، ایدئالیسم و حتی اتمیزم منطقی به‌گونه‌ای مسئلۀ حصول معرفت را تبین می‌کردند که مستلزم قول به زبان خصوصی بود. زبان خصوصی، طبق ت...

ویتگنشتاین یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان معاصر است که در دو دوره ی تفکر خویش به زبان پرداخته است. او در تفکر متأخر خویش نگاه بدیعی به زبان داشته و سخن از «بازی های زبانی» به میان می آورد که موضوع این رساله است. چنین دیدگاهی مباحث فراوانی را در پیرامون خود دارد و هم چنین لوازم و نتایج بسیاری را به دنبال می آورد؛ در این رساله در پی آنیم تا با امعان نظر بر اندیشه ی ویتگنشتاین متأخر، به ارائه ی سیر...

زبان دین ازاهمّ موضوعات الهیات و فلسفه دین است. مسئله زبان دین در الهیات، کلام، فلسفه دین و زبان دین ورزان، همواره ناظر و معطوف به متون مقدس ادیان می باشد، و از این روی در این پایان نامه کوشیده شده است که مسایل بنیادینِ زبان دین از رهگذر معرفی یکی از متون مربوط به فلسفه تحلیلی دین به صورت برجسته و نمایان گردد. در شرح متن تأکید بر مسئله زبان دین است که این موضوع از منظر دو فیلسوف بزرگِ قرن بیستم ؛ ...

آنچه در این مقاله آمده ترجمه مدخل ویتگنشتاین از دایره المعارف فلسفه پل ادواردز به قلم نورمن ملکوم است. به دلیل مفصل بودن مقاله، قسمت زندگینامه و یکی دو مورد از مطالب را حذف شده است. در بخش اول، فلسفه متقدم یا نظریه تصویری زبان و در بخش دوم، فلسفه متأخر یا نظریه کاربردی در زبان مطرح شده است. قبلا تحقیقی به قلم مترجم این مقاله در همین موضوع در فصلنامه حوزه و دانشگاه شماره 24-25 منتشر شده است که م...

چکیده رساله حاضر به منظور تبیین دیدگاه دو فیلسوف ایمان گرا یعنی غزّالی ، متفکر قرن پنجم ه.ق و ویتگنشتاین ، متفکر قرن بیستم میلادی درباره ایمان وعقیده است . غزالی حقیقت ایمان را تصدیق و تسلیم قلبی نسبت به خدا می داند و با عقیده برخی فرقه ها که ایمان را تصدیق منطقی می دانند ، مخالف است . او عقیده را اکتسابی و تقلیدی می داند که به آنچه از طرف خدا به پیامبر نازل شده ، تعلّق می گیرد و باید به آنها ای...