چکیده: صاحب بن عبّاد ادیب دانشمند و دانش پرور شیعی که از بزرگترین وزرا و رجال سیاسی ایران در قرن چهارم هجری بشمار می رود، در طالقان اصفهان چشم به جهان گشود. وی از خانواده ایرانی و اصیل و نجیب بود، و پدر و اجداد صاحب همگی از محترمین و فضلا و دانشمندان عصر خود بودند. او در حکومت آل بویه ابتدا در دوره ی موید الدوله و سپس فخر الدوله سمت وزارت را داشته است. صاحب از شعرای معروف، و از لحاظ ادبی دارای...

ایده رکن رابع در فرقه شیخیه، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ به‌طوری‌که برخی سران این فرقه، آن را برتر از اصول دین، حتی توحید و به‌عنوان اساس هستی و فلسفه آفرینش قلمداد کرده‌اند. سخنان سران شیخیه در تبیین رکن رابع، در نظام اعتقادی این فرقه دارای اشکالات و چالش‌های اساسی است و اختلافات عمیقی میان این ایده و اصول و مبانی اعتقادی شیعه، ازجمله نظریه نیابت وجود دارد. این نوشتار بر آن است که پس از بر...

علمای ادب از دیرباز برای اثبات صحت استعمال الفاظ یا توضیح و اثبات برخی قواعد صرفی و نحوی به آیات قرآن استناد می­کرده­اند. زیرا همه آن‌ها اتفاق نظر دارند که قرآن کریم قله فصاحت و بلاغت در زبان عربی است. اما در خصوص استشهاد به احادیث میان علما اختلاف نظر وجود دارد. برخی استشهاد به احادیث را جایز دانسته و برخی دیگر از آن منع کرده­اند. هرچند که همگی به افصح بودن پیامبر(ص) معترف‌اند. ابن میثم بح...

نوشتار حاضر جهت تبیین سازگاری یا ناسازگاری علم پیشین الهی و اختیار انسان، در اندیشه بوئثیوس و نلسون پایک تدوین یافته است. در این خصوص سعی بر آن بوده است، ابتدا به تدوین برهان حاکی از ناسازگاری علم پیشین خداوند و اختیار انسان، با لحاظ ویژگی‌های لازم برای علم پیشین خداوند، از دید بوئثیوس و پایک پرداخته شود و سرانجام نتیجه گرفته می‌شود براساس قواعد پذیرفته‌شده در فلسفه اسلامی از دیدگاه بوئثیوس، ‌ت...

امام­زاده­ها به عنوان یکی ازنمادهای هویت بخش شیعی، درپیوند با معتقدات مذهبی و فرهنگی، به­ ویژه ازدوره صفوی یکی از اجزای لاینفک جامعه ایرانی-اسلامی به شمار رفته­اند. دراین میان، عهد ناصری بنا به دلائلی چون تاثیر ثبات نسبی اوضاع سیاسی ،اهتمام حکومت  وقشرهای مختلف مردم به ساخت و تعمیر بنای مزار امام­زادگان  و نیز گسترش روزافزون امر زیارت، از اهمیت زیادی برخوردار است. کثرت بقاع امام زادگان و توجه ا...

در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه شناسی هنر نگاهی به عناصر شیعی در هنرهای متفاوت ایرانی اسلامی افکنده شود و تاریخ و نحوه ی ظهور آنها و نیز عوامل اجتماعی موثر بر این ظهور مطالعه شود. یافته های مقاله نشان می دهد به تناسب نوع حکومت های اسلامی، اعم از شیعی و غیر شیعی در دوره های گوناگون، شیوه نمایش عناصر شیعی در هنر تغییر کرده است. هنگامی که شیعیان دچار محدودیت بودند این عناصر کمتر بوده و ه...

در تفکرات افلوطین خداوند چیزی «به کلی دیگر»1 است؛ به گونه‎ایکه نه نامی می توان بر او نهاد و نه با هیچ زبانی می-توان او را توصیف کرد. عبدالاعلی سبزواری نیز به عنوان اندیشمندی ازعالم اسلام، به ویژه در میان عالمان شیعی مذهب معاصر، با تبحر چند وجهی در علوم دینی از قبیل فقه، اصول، فلسفه، عرفان و تفسیر قرآن، در باب «احد» به تأسی از پیشوایان دینی خویش اندیشه هایی دارد. در این مقاله، به بررسی تطبیقی پی...

اندیشمندان حقوق عمومی در توجیه فلسفه تفکیک قوا آن را تضمینی برای امنیت و جلوگیری از استبداد ذکر می نمایند. به همین دلیل اصل تفکیک قوا از مباحث مهم مطروحه در حقوق اساسی اکثر کشورها در جهت کنترل قدرت سیاسی نهادینه شده است. خطوط اصلی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی ایران بر مبنای اصل تفکیک قوا و با هدف جلوگیری از تمرکز قدرت و فساد های ناشی از آن می باشد. در این مقاله جهت آشنایی با نظریه های تفکیک قوا،...

اندیشه شیعی مبتنی بر منابع اصیل دینی است. قرآن و بیانات معصومین اساس اندیشه شیعی است. امامان شیعی همواره سعی داشته اند براساس این منابع مانع از نفوذ و دخالت اندیشه های غیراصیل باشند. عالمان شیعی نیز در دوره های مختلف اعصار اسلامی سعی بر پالایش فکری و معرفتی اندیشه خود داشته اند. با این همه تلاش و کوشش اتهام های فراوانی مبنی بر غیراصیل و انحرافی دانستن اندیشه های شیعی که در حقیقت میراث معنوی پی...

شعر آیینی فارسی در مسیر طولانی خود، شاعران توانایی را به خود دیده است. یکی از آنان حسن کاشی، از شاعران شیعۀ قرن هفتم و هشتم هجری است. وی به غیر از مدح و منقبت خاندان رسول اکرم (ص)، بویژه امیر مؤمنان، حضرت علی(ع) شعری نسروده؛ از این رو، وی را شاعر امیرالمؤمنین می نامیم. اشعار وی از منظر محتوا و مضامین، ترکیبات زبانی و سهولت بیان، دارای اهمیّت ویژه ای است. با توجّه به غلبۀ شاعران اهل تسنّن در قرن هف...