رشیدالدین فضل الله همدانی (645-718 ق/ 1247- 1318 م) طبیب، مورخ، وزیر و سیاستمدار برجسته سلاطین بزرگ ایلخانی، غازان و اولجایتو، به شمار می رود. بدون تردید فعالیت های اجتماعی این وزیر مدبر و دانشمند در گرایش سلاطین متأخر ایلخانی به اعمال یک سلسله اقدامات اصلاح طلبانه خصوصاً در زمینه اقتصادی و توسعه شهر و روستا و تثبیت نظام مالیاتی به نحو کاملاً چشم گیری مؤثر بوده است. از این روی شایسته است فعالیتها...

استفاده از سیاق امری عقلایی بوده و حجیت آن از باب حجیت ظهور می‎باشد و مفسران از آن به طور گسترده و به صورت‎های گوناگون در فهم کلام الهی بهره می‎برند. این مقاله در پی بیان قرینیت سیاق در فهم کلام الهی از منظر علامه محمد حسین فضل الله می‎باشد. از نظر ایشان سیاق را می‎توان به چهار دسته سیاق کلمه، سیاق آیات، سیاق سوره و سیاق قرآنی تقسیم کرد. هر یک از این اقسام کاربردهای فراوانی در تفسیر «من وحی ال...

چکیده تفسیر قرآن پیوسته از دریچه نگرش های متفاوت نظر شده است به طوری که کاوش در هر یک از این رویکردها می تواند در بهره گیری صحیح از تفاسیر، سودمند باشد. این نوشتار با عنوان بررسی روش تفسیری من وحی القرآن اثر محمد حسین فضل الله در این مسیر گام برمی دارد. من وحی القرآن، در فضایی سامان یافته که نهضت بیداری اسلامی با رویکرد به مسائل اجتماعی، گفتمان حاکم در میان اندیشمندان مسلمان به شمار می رود. م...

برای گذار از جامعه ای که دچار بحران شده است صاحب نظران آن جامعه باید مبانی لازم برای تحول و توسعه را ترسیم و ابلاغ نمایند. یکی از پایه های توسعه نیز تشخیص و تمیز حق و تکلیف در جامعه است که عمدتاً مورد غفلت واقع می شود. در این مقاله به مقایسه مبانی حق و تکلیف از دیدگاه شیخ فضل الله نوری و علامه نایینی پرداخته شده است؛ حق و تکلیف حاکم نسبت به مردم و حق و تکلیف مردم نسبت به حاکم. هدف از این مقایسه،...

سید محمد حسین فضل الله یکی از مفسران مبارز و علمای برجسته شیعه در لبنان می باشد. آنچه کاوش دیدگاه های ایشان را برای ما ضروری می سازد، داده های تفسیری فراوانی است که در تفسیر «من وحی القرآن» وجود دارد. در این نوشته سعی شده که نگاه وی بر مراحل تاریخی انحطاط قوم بنی اسرائیل در قرآن بیان شود. فضل الله با توجه به آیات 74 تا 82 سوره بقره، انحطاط بنی اسرائیل را در سه مرحله تحجر، تحریف و نفاق به شیوای...

مقاله حاضر، شرح واقعه دستگیری، توقیف و شکنجه بنان السلطان، مدیر روزنامه میهن است که توسط ماژور فضل الله خان، فرمانده ژاندارمری اصفهان، به دلیل نگارش مقاله ای با عنوان «وظیفه چیست؟»، در سال 1299 ش. انجام شد. این مقاله، با استناد به اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تهیه شده است.

در مقاله حاضر عدالت به عنوان یکی از دلایل اصلی شکل گیری جنبش مشروطیت شناخته شده است. برای اثبات این مدعا، با بهره گیری از روش رئالیسم، از علل درونی و ریشه های خارجی شکل گیری مشروطیت و نیز علل عدالتخواهی مردم سخن به میان آمده است. تشیع و روحیه ظلم ستیزی مردم ایران، به عنوان مهم ترین علت درونی جنبش و شرایط و ساختار بد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از علل بیرونی جنبش شناخته شده است. تبیین مفهومی عدالت د...