گاستون باشلار (1954-1884) نظریه پرداز فرانسوی با مطرح ساختن عناصر نخستین به نوعی در پی تفسیر و تبیین پندارهای آغازین تخیل انسان بوده و با شیوه ی نقد جدیدی که مبتنی بر تخیل خلاق، فعال و آگاه است می کوشد تا با تکرار یا شبیه سازی تخیل فرد یا مولف به درک اثر و پندارهای فرد به ویژه از دیدگاه تخیلی بپردازد. باشلار معتقد است عناصر چهارگانه (آب، خاک، باد و آتش) در شکل گیری تخیل اصیل شاعرانه نقش محوری ...

در متون عرفانی تصاویر تخیلی نقش ابزاری و تفنی ای ایفا نمی کنند.

فانتزی قالب ادبی پرجاذبه ای است که بیشترین مخاطبان آن را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند. در حوزه های مختلف ادبیات کودک و نوجوان مانند شعر، رمان و قصه، مقوله داستان کوتاه به ویژه داستان های تخیلی در میان کودکان و نوجوانان طرفداران بسیار زیادی را به خود اختصاص داده است. یکی از دلایل این امر، به کار رفتن شخصیت های غیر واقعی و تخیلی است که به طور ناخودآگاه بر ذهن و روان نوجوانان تأثیر می گذارد و د...

سفر خیالی در شعر عربی نمونه¬ای است که برخی از جوانب و دیدگاه¬های فکری و هنری مرتبط با واقعیّت¬های عربی را که در نهضت فرهنگ عربی معاصر حائز اهمیّت بوده¬اند، به تصویر می¬کشد. انسان از زمان خلقت با بهره جستن از این سفرها و با به کارگیری آن به عنوان فنی ادبی توانسته است احساسات و تصاویر زندگی¬ خویش را ترسیم نماید .جمِل صدقی الزهاوی ِیکی از شاعران بلند آوازه¬ی ادبیات معاصر عراق, با قصیده بلند «ثوره فی ا...

فانتزی تخیلی ترین گونه داستانی است که در پی ساختن دنیایی متفاوت با دنیای واقعیت است، دنیای سراسر شگفتی، حیرت و فرح بخشی که قوانین و چارچوب های جاری روزمره را در هم می شکند تا از این طریق انسان را به آرامش برساند. در ایران فانتزی نوین عمری کوتاه تر از دو دهه دارد، اما شکل کهن و کلاسیک آن در فرهنگ ایران سابقه ای طولانی دارد، نظامی گنجوی یکی از بزرگ ترین و خیال پرداز ترین شاعران داستان سرای ایران...

این پژوهش با انتخاب چهارده داستان علمی- تخیّلی نوجوانان دهۀ هشتاد شمسی که پرتیراژترین دهه در خلق و انتشار این آثار در ایران به شمار می رود، به بررسی عناصر داستانی (پیرنگ، شخصیّت و شخصیّت¬پردازی، زاویۀ دید، لحن، فضاسازی و درونمایه) و چگونگی کارکرد این عناصر در داستان¬های این ژانر ادبی می¬پردازد. با توجّه به اهمّیّت فراوان آثار علمی- تخیّلی برای نوجوانان به عنوان مخاطبانی که مطالعه جزو نیازهای اساسی آنه...

نقش مایۀ درخت سخنگو یا درخت واق واق، که در داستان ها و افسانه های سرزمین های گوناگون ریشه دارد، به اشکال مختلفی بر آثار هنری نمایان شده است. این نقش سرچشمۀ پیدایش نقوش تزیینی واق است که ترکیبی از سر جانداران طبیعی یا تخیلی با ساقه ها و گل های اسلیمی و ختایی است و به عنوان یکی از نقش مایه های اصلی قالی بافی ایران مطرح می شود و در طرح های مختلفی چون لچک ترنج و درختی جلوه گر می شود. این نقوش گونه ...

در این مقاله برآنیم با معرفی سیر مباحث فلسفی کاربردی در حوزه رئالیسم و نظریه رمان به مؤلفه های طرح شده در ساختار روایی رمان های رئالیستی دست یابیم، سپس با تکیه بر آن ها رمان کوتاه «مدیر مدرسه» اثر جلال آل احمد را تحلیل و جنبه های رئالیستی این اثر را نمایان سازیم. در میان آثار آل احمد این رمان به دلیل رئالیسم انتقادی و قدرتش در ارایه مسائل ویژه ای از جامعه در ادبیات داستانی ایران جایگاه و هویت م...