ارتباط ذهنها با هم فقط به صورت غیرمستقیم عملی می شود. هر اندیشه ای باید ابتدا از طریق معانی و آنگاه از طریق نشانه ها راهی برای بیان خود بگشاید. مهم ترین و پرکاربردترین این نشانه ها، زبان و کلمات آن است. اندیشه هم خود به وسیلۀ انگیزه ها یعنی تمایلات و نیازها و رغبتها و هیجانهایی برانگیخته می شود که همواره درک صحیح آن از مسائل پیچیده و گاه غامض برای انسان بوده است؛ خاصه آن گاه که فقط با متنی نوشت...

مولانا جلال الّدین محّمد بلخی، از بزرگ ترین متفکران و سخن سرایان قرن هفتم هجری قمری است که دو اثر ارزنده بی­مانند او، مثنوی معنوی و غزلیّات شمس، از بزرگ ترین آثار جهان بشری بشمار می رود. هر چند پیرامون چندی و چونی این دو اثر چشم گیر تاکنون پژوهش­ها کرده و سخن ها گفته و نوشته اند؛ باز، جای پژوهش های تازه در پهنه ساختار درون مایه های شگفت انگیر آن ها، هم چنان باقی است. این گفتار برآمد پژوهشی است گذر...

بررسی هر مفهومی در اندیشه ویتگنشتاین، ربط وثیقی به تاملات او درباره «زبان» دارد. بررسی مفهوم واقعیت نیز از این قاعده مستثنا نیست. به خصوص که واقعیت نزدیکترین مفهوم به زبان، به عنوان عنصر کلیدی در اندیشه ویتگنشتاین است و شاید بتوان سوال اصلی او را در هر دو دوره تاملاتش اینگونه صورت بندی نمود که «زبان چگونه واقعیت را برای ما بازمی نمایاند؟». در این مقاله تلاش کرده ام با اشاره ای مختصر به چا...

در روایت‌های شاهنامه، از نظر سبک‌شناسی (stylistic)، تصویرگری ادبی، و خیال‌پردازی (imagination) غلبه بر توصیف صحنه‌های جنگ است. اما از دیدگاه مضمون‌شناسی پیام مسلط (theme) و اصلی بر پرهیز از خشونت و هشدار در برابر افراطی‌گری و کشتار استوار است. فردوسی بر مبنای حکمت ژرف اشراقی، اسطوره‌ای، و اسلامی از همان آغاز در طراحی داستان «ایرج» ترجیح گفت‌وگوی مداوم، مفاهمه، صلح، و پرهیز از خشونت را ...

در فایل اصل مقاله موجود است

چکیده فریدون از شخصیّت­های اسطوره ایست که نقشی مهم در ادبیات ایران­زمین دارد. ویژگی­های شخصیّتی خاصّ فریدون او را در میان پادشاهان اساطیری ایران برجسته کرده ­است. یکی از این ویژگی­ها پیوند او و خانواده­اش با گاو است. در متن های ایرانی به­طور پراکنده به پیوندهای فریدون و گاو اشاره شده­ است: فریدون با گاو برمایه، متولّد می­شود، از او شیر می­نوشد، در کنار او پرورش می­یابد و پس از آن که از شیر گرفته می...

زبان از دیرباز وسیله ی انتقال مفاهیم از ذهنی به ذهن دیگر بوده است. عوامل مختلفی لازم است تا زبان به صورت نظامی از واژه ها در اختیار ما قرار گیرد، از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر زبان، اندیشه است. به واقع زبان نوعی رفتار قراردادی است که دارای ساختاری بسیار نظام یافته می باشد و آن چه این را سازمان دهی می کند، ذهن انسان ها است. زیرا «ذهن انسان دارای ساز و کار ساختاری است که به هر ماده ی پیش روی خوی...

انسان کمال گرا همواره به دنبال آرمان گرایی و جامعه آرمانی بوده است. ادبیّات، برای طرح اینچنین اندیشه هایی عرصه مناسبی در اختیار شاعران و نویسندگان قرار داده است. شاعران نیز همواره از این مقوله غافل نبوده اند و در اشعار خود به روایت آرمان شهر خود پــرداخته اند. آرمان شهر، تجلّی برآورده شدن آرزوهای شاعر برای بقا است و پناهگاه خوبی برای گریز از مشکلات زندگی شاعر است. با توجه به اینکه فریدون مشیری و ...

در روایت های شاهنامه، از نظر سبک شناسی (stylistic)، تصویرگری ادبی، و خیال پردازی (imagination) غلبه بر توصیف صحنه های جنگ است. اما از دیدگاه مضمون شناسی پیام مسلط (theme) و اصلی بر پرهیز از خشونت و هشدار در برابر افراطی گری و کشتار استوار است. فردوسی بر مبنای حکمت ژرف اشراقی، اسطوره ای، و اسلامی از همان آغاز در طراحی داستان «ایرج» ترجیح گفت وگوی مداوم، مفاهمه، صلح، و پرهیز از خشونت را گوش زد می...

تفکر پیرامون نسبت زبان و اندیشه، رابطه­ای است که در فرآیند تاریخی معکوس شده است؛ یعنی اگر در دوران قدیم، زبان ابزاری برای بیان اندیشه و فهم آدمی بود، در دوران جدید زبان نه تنها ابزار اندیشه نیست، بلکه این اندیشه است که محصول زبان و موقعیت نشانه­ای زبان است. در این مقاله از منظر نسبت زبان و اندیشه یا زبان و جهان به موضوع مورد نظر یعنی «نظام سیاسی» پرداخته شده است. در این جا، مفهوم نظام سیاسی را ...