چکیده منطقة آسیای ­مرکزی ­و­ قفقاز از دیرباز به خاطر موقعیت ژئوپلیتیکی خود مورد توجه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بوده ­است. در دوران اتحاد­ جماهیر شوروی، به خاطر تسلط روس‌ها بر این منطقه امکان حضور دیگر قدرت‌ها کاسته­ شد، ولی پس از فروپاشی شوروی و استقلال کشورهای این منطقه، امکان حضور قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در این منطقه فراهم­ گردید. یکی از مواردی که زمینه حضور دیگر قدرت‌ها در این ...

فروپاشی شوروی باعث ایجاد تحول عظیمی در منطقهی آسیای مرکزی و قفقاز شد. از همان زمان وجود ذخایر طبیعی در تعدادی از این کشورها به عنوان عاملی مهم در پیشرفت اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. وجود این ظرفیت از سویی سبب جلب توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای به این کشورها شد. از سوی دیگر محصور بودن این کشورها در خشکی و انحصار روسیه بر خطوط انتقال انرژی، موجب شد که این کشورها نیز برای کاهش وابستگی، در پی شر...

کشور سومالی پس از پشت‏سرگذاشتن دوره استعماری بریتانیا و ایتالیا به دوره‏ای از دیکتاتوری نظامی با الگوپذیری از شوروی، وارد شد. در دوره جنگ سرد هم به دلیل موقعیت استراتژیکی خود به محلی برای رقابت شوروی و آمریکا تبدیل‏شد. پس از فروپاشی شوروی و دیکتاتوری نظامی در سومالی (1991)، این کشور به دلیل ساختار سنتی قبیله‏ای، به صحنه جنگ داخلی میان قبایل برای تصاحب قدرت سیاسی مبدل‏شد. سازمان ملل متحد، تلاش‏ه...

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور جمهوریهای مسلمان نشین آسیای مرکزی و قفقاز شاهد دامنه وسیعی از رقابت قدرتهای منطقه ایی و بین المللی در حوزه آسیای صغیر بوده ایم. در میان مدعیان نفوذ در منطقه، ترکیه به جهت اشتراک نژادی و پیوند تاریخی که با ساکنان جمهوریهای تازه استقلال یافته دارد از جایگاه ویژه ای برخوردار است . در این مداقه علمی به بررسی اهداف سیاسی-اقتصادی ترکیه در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز...

فروپاشی شوروی و استقلال جمهوریهای آسیای مرکزی منجر به حضور و رقابت بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در این منطقه شد که انها با اهداف و انگیزه های سیاسی و اقتصادی به رقابت و نقش آفرینی مشغول هستند. توجه چین به آسیای مرکزی( مرزهای مشترک با سه کشور آسیای مرکزی) در نتیجه ی نگرانیهای امنیتی پس از فروپاشی شوروی بسیار افزایش یافته است.علاوه بر این این حادثه فرصت هایی ر ا هم برای این قدرت نوظهور فراهم ...

حوزه قفقاز جنوبی متشکل از سه کشور آذربایجان، ارمنستان و گرجستان است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال جمهوری‌های مذکور، بسیاری از اندیشمندان، این منطقه را در وضعیت خلاء قدرت ارزیابی کردند، به همین دلیل، این حوزه جغرافیایی توجه بازیگران منطقه­ای و فرامنطقه­ای همچون روسیه، اتحادیه اروپا، آمریکا، ایران و ترکیه را به خود جلب کرده است. ایران به واسطه تاریخ مشترک با قفقازجنوبی و همچنین جای...

با فروپاشی شوروی و استقلال قزاقستان، از نگاه این کشور قراردادهای 1921 و 1940 مابین شوروی و ایران در مورد دریای خزر، مشروعیت خود را از دست داد و مسئله رژیم حقوقی دریای خزر بوجود آمد. قزاقستان به عنوان یکی از جمهوری­های تازه استقلال یافته بدنبال ایجاد یک نظام حقوقی تازه برای دریای خزر می­باشد که در این مقاله سعی شده است تا دیدگاه­ها و سیاست­های قزاقستان در قبال نحوه بهره­برداری کشورهای ساحلی دریا...

از مهم‌ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دهه‌های آخر قرن گذشته فروپاشی اتحاد شوروی بود که از پیامدهای آن دگرگونی روابط قدرت و موازنه نیروها در سطوح منطقه‌ای و فعال‌شدن قدرت‌های فرامنطقه‌ای و به‌خصوص منطقه‌ای جهت حضور و نفوذ در حوزه جنوبی اتحاد شوروی است که پیش از این به‌علت حضور اتحاد شوروی قادر به ایفای نقش اساسی نبودند. در این بازی بزرگ رقابت اصلی بین ایران و ترکیه دو قدرت منطقه‌ای هم جوار با آسیای م...

رابطه حکومت مرکزی در مسکو با جمهوری‌های پیرامونی در اتحاد شوروی از مسائل مورد توجه و بحث‌برانگیز بوده است. پیچیدگی این رابطه و نیز پیامدهای خاص آن با وجود این که در دوران اتحاد شوروی تا حدودی مشخص شده بود اما در دوران پس از فروپاشی بود که با ظهور مشکلات و بحران‌های مختلف در سطوح متفاوت محلی، ملی و منطقه‌ای دامنه و اهمیت آن به ویژه در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز آشکار شد. استدلال اصلی این مقاله ای...

فروپاشی شوروی باعث پایلن جنگ سرد شد و پایانی بر رقابت های ایـدئـولـوژیـک ونظامی و استراتزیک بین دو بلوک جهانی شد . اما از سوی دیگر باعث تغییرات عمده ایی درصورت بندی های استراتژیک گردید و بروز رقابت های پیچیدهایی را در مناطـق پـیـرامـونشوروی شد . فضای منطقه با اعلام استقلال جمهوری های سابق شوروی شکل تازه ای پـیـداکرد و تشکیل کشورهای آذربایجان، گرجستان، ارمنستان در منطقه قفقاز از یک سو و سعـیدر پ...