همزمان با غلبه اعراب مسلمان بر ایران، منطقه گیلان و دیلمان فتح نشد و ساکنان آن تا سه قرن بعد، دربرابر حملات مسلمانان مقاومت کردند؛ اما با تلاش‌های سادات علوی و دیگر مبلغان مذهبی، به‌تدریج تعالیم اسلام در این منطقه نفوذ پیدا کرد و در اوایل قرن چهارم هجری، تشیع مذهب غالب آن نواحی شد. علاوه‌بر تشیع، مذاهب اهل‌سنت نیز در این منطقه جای پای محکمی برای خود پیدا کردند.این مقاله درصدد است تا با روش توص...

این تحقیق به بررسی و تحلیل کتاب های درسی از منظر فرهنگ سیاسی مشارکتی می پردازد. برای فهم اینکه آیا کتاب های درسی می تواند فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک را به دانش آموزان انتقال دهد از روش تحلیل محتوای کمی استفاده می شود .برای این منظور کتاب های درسی علوم اجتماعی که از منظر نگارنده نمایانگر جامعه مدنی هر کشور محسوب می شود در هر سه دوره از مقاطع تحصیلی (ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستان ) ایران مور...

گسترش اندیشه تشیع در خارج از شبه جزیره عربستان و عراق معلول عوامل چندی از جمله مهاجرت شیعیان به سرزمین های دیگر بود و تقابل آنها با خلفای اموی و عباسی این روند مهاجرت را تسریع کرد. در خصوص ورود تشیع به ایران، می­توان گفت که اندیشه شیعی نخست مناطق همجوار با سرزمین عراق را تحت­تأثیر قرار داد. اگرچه گذرگاه های طبیعی غرب فلات ایران یکی از مجاری اصلی ورود تشیع به ایران بود، اما ولایات خوزستان به قدر...

گسترش اندیشه تشیع در خارج از شبه جزیره عربستان و عراق معلول عوامل چندی از جمله مهاجرت شیعیان به سرزمین های دیگر بود و تقابل آنها با خلفای اموی و عباسی این روند مهاجرت را تسریع کرد. در خصوص ورود تشیع به ایران، می­توان گفت که اندیشه شیعی نخست مناطق همجوار با سرزمین عراق را تحت­تأثیر قرار داد. اگرچه گذرگاه های طبیعی غرب فلات ایران یکی از مجاری اصلی ورود تشیع به ایران بود، اما ولایات خوزستان به قدر...

مفهوم جهانی شدن به مجموعه فرآیندهای پیچیده ای اطلاق می شود که به موجب آن کشورها به شکل فزاینده ای به یکدیگر مرتبط و وابسته می شوند. جهانی شدن پدیده ای دو سویه است و به همان نسبت که در جهت یکنواختی و پیوستگی جهانی عمل می کند، فرصتهای بروز تکثر و تنوع فرهنگهای بومی و محلی را نیز فراهم می نماید. در جهان امروزی، جریانهای فکری و ارائه دهندگان آموزه های دینی و مذهبی تشیع، باید به فکر این باشند که در ...

این نوشتار بر آن است تا تحول گفتمان سیاسی شیعه را در قرن بیستم نشان دهد. داده های پژوهش حاکی از آن است که گفتمان سیاسی شیعه بر خلاف دوره حضور امام معصوم (ع) در دوره غیبت تنوع دارد. بدین معنا که در دوره های خاص بنا به عللی گفتمان سیاسی خاصی شکل گرفته است. مهم ترین تحول گفتمان شیعه در قرن بیستم تحول از سیاست گریزی و تمایل به ضرورت دخالت در مسائل سیاسی با هدف تشکیل حکومت اسلامی است. از اینرو، گفتم...

نهضت مشروطیت، یکی از تحولات عمده­ی اجتماعی- سیاسی در تاریخ ایران می­باشد که در دوره­ی قاجار و درمحدوده­ی سال­های 1284-1290هـ.ش به وقوع پیوست. این نهضت که توسط گروه­های مختلف مردمی با ایدئولوژی­ها و تفکرات متفاوت بروز کرد، نتیجه عوامل متعدد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، داخلی و خارجی بود. عواملی که در بین آنها نقش نیروهای اسلامی و خصوصاً علمای شیعی به عنوان رهبران دینی جامعه و به تبع آن فرهنگ و آموزه­...

ضعف دستگاه خلافت عباسی و روی کار آمدن حکومت های شیعی در قرون 4و5 هجری باعث گردید شیعیان از آزادی های نسبی برخوردار شوند. تأسیس حکومت های مستقل و مقتدر در ایران و بین النهرین یکی از آروزهای ناتمام مردانی مانند مرداویج و دیگران بود که فرزندان بویه ماهیگیر به چنین آرزویی جامعه عمل پوشانده و توانستند اولین حکومت مستقل شیعی را در بخش های وسیعی از ایران و عراق تأسیس نمایند. آل بویه،مذهب شیعه امامیه ...

نوشتار حاضر که به «نقش شیعیان در فرهنگ و تمدن افغانستان از آغاز تا صفویه» می‏پردازد، پس از شناسایی قلمرو گذشته افغانستان در ده قرن اولیه اسلامی تحت عنوان خراسان، به این سوال اساسی که آیا خراسان قدیم همه سرزمین افغانستان (فعلی) را شامل می‏شده است یا بخشی از آن را، پاسخ می‏دهد. سپس اوضاع طبیعی، اقتصادی و نیز سیاسی اجتماعی افغانستان را مورد بررسی قرار داده و گفته شده است که افغانستان آن روز از نظر...

با رسمی شدن مذهب تشیع دوازده امامی توسط صفویان می بایستی این مذهب در سراسر قلمرو پهناور دولت صفوی گسترش یافته و اصول عقاید و آموزه های این آیین نیز در میان مردمان این سامان نشر و توسعه یابد. فرمانروایان صفوی ابتدا برای نیل به این هدف وسیله زور و استفاده از قدرت نظامی را بکار گرفتند، که اگرچه در تغییر آیین مردم تأثیر گذار بود اما این اهرم نمی توانست به صورت پایدار اعتقادات مردم را تحت کنترل بگیر...