هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین چگونگی صورت‎بندی مناظره‌ی تمدنی در روابط بین‎الملل است. در این راستا، این‌که دو طیف اصلی فعال این مناظره، صورت‎بندی مباحث خود را بر چه مبانی فرانظری‌ای استوار ساخته‎ و به‌تناسب آن، چه احکام و گزاره‌های نظری و تمدنی را در روابط بین‌الملل وارد کرده‌اند، بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‎دهند وجود دو نوع مبانی فرانظری به‌ویژه در بعد هستی‎شناختی نسبت به تمدن سبب شده اس...

اگر بپذیریم که پیشرفت یک رشتة علمی به ظرفیت آن رشته در دسترسی به نظریه‌ها و مفاهیمی بستگی دارد که به کمک آن می‌توان به شناختی از جهان خارج نائل گردید و همچنین اگر بپذیریم که نظریه‌ها بخش بسیار حیاتی بن‌مایه‌های علوم را تشکیل می‌دهند، آن‌گاه باید شناخت و تسلط بر نظریه‌های یک دانش و تجربة انسانی، همچون علم روابط بین‌الملل را عنصر اساسی و تشکیل‌دهندة آن علم دانست. این در حالی است که بسیاری از توصی...

سازه انگاری به عنوان یکی از مهمترین نظریه های مطرح در روابط بین الملل در دهه گذشته – بیش از آنکه ( یا درکنار آنکه ) به عنوان یک نظریه محتوایی در مورد روابط و نظام بین الملل مطرح است نوعی فرا نظریه است که تمرکز آن بر بحث های هستی شناختی و معرفت شناختی مباشد این مقاله تلاشی است برای درک وارزیابی این بنیان های فرانظری پس از بحثی مقدماتی درباره معنا اهمیت و موضوعیت مباحث فرانظری هستی شناسی و معرفت ...

از دیر باز این مسئله که آیا اخلاق جایی در سیاست دارد و اینکه آیا باید سیاست را از منظری اخلاقی دید یا خیر، محل مناقشه بوده است. این دعوا به طور مشخص در کنار مدعای علم مدرن مبنی بر لزوم رهایی علم از بند قضاوت­های ارزشی به این باور عمومی دامن زده است که علم سیاست و روابط بین­الملل فارغ از محتوا و قضاوت ارزشی است و یا اینکه بایستی اینگونه باشد. سوال ما در این پژوهش این است که  آیا نظرورزی در حوزه ...

مفهوم دولت مدرن، مورد توجه گرایش‌های مختلف علمی قرار گرفته است و هرکدام بنابر نوع علائق و مبانی فرانظری خود، مدلی از کاوش تحلیلی در این قلمرو ارائه داده‌اند. پرسش اصلی آن است که مناسب‌ترین ابزارهای تحلیلی برای بررسی موضوعی مانند دولت مدرن کدام است؟ این مقاله با بررسی روش‌های مطالعاتی در قلمرو حاضر این ایده را دنبال می‌کند که شناخت عمیق از نهاد یادشده که از یک‌سو پاسخ مدیریتی به پیچیدگی‌های عصر ...

سازه انگاری به عنوان یکی از مهمترین نظریه های مطرح در روابط بین الملل در دهه گذشته – بیش از آنکه ( یا درکنار آنکه ) به عنوان یک نظریه محتوایی در مورد روابط و نظام بین الملل مطرح است نوعی فرا نظریه است که تمرکز آن بر بحث های هستی شناختی و معرفت شناختی مباشد این مقاله تلاشی است برای درک وارزیابی این بنیان های فرانظری پس از بحثی مقدماتی درباره معنا اهمیت و موضوعیت مباحث فرانظری هستی شناسی و معرفت ...

نظریه نظام جهانی دراصل از حوزه ای خارج از روابط بین الملل وارد این حوزه مطالعاتی شده است و از نظریه های مخالف جریان اصلی و منتقد محسوب می شود این نظریه بر خلاف نظریه های جریان اصلی که به توصیف توضیح و تبیین آنچه واقعیت موجود تلقی می شود بسنده می کنند و مبانی فرانظری علم گرایانه خود را مورد بازاندیشی قرار نمی دهند موضعی انتقادی هم نسبت به واقعیت روابط بین الملل وهم رشته روابط بین الملل و مبانی ش...

نظریه‌های اجتماعی و سیاسی بر پایه مبادی فرانظری خود که دلالت بر هستی‌شناسی اجتماعی و نتایج معرفت ـ روش‌شناختی حاصل از آن دارد، بویژه در تاریخ معاصر به اردوگاههای مختلف عینیّت‌گرایانه و ذهنیت‌گرایانه تقسیم شده و بدین ترتیب، قرائتهای مختلف از رابطة فرد ـ جامعه و ساختار و کارگزار را عرضه کرده‌اند. درمقابل فرانظریه‌های انتقادی که درصدد فرارفتن از تقابل عینیت‌گرایی ـ ذهنیت‌گرایی در مورد رابطة فرد ـ ج...

در سال های اخیر هویت از جایگاهی مهم در علوم اجتماعی برخوردار شده است. در روابط بین الملل نیز به طور خاص از دهه 1990 تاکنون مباحث متعدد و دامنه دار حول هویت مطرح شده است. سوال اصلی این مقاله این است که هویت یا به بیانی بهتر، نگرش هویت محور چه تاثیری بر مقوله های بنیادین روابط بین الملل دارد. به این منظور ابتدا در مقدمه بحث به اهمیت هویت در دهه اخیر و مباحث فرانظری و نظری درباره آن در روابط بین ا...

موضوع اسلامی سازی دانش، یکی از دغدغه های مهم عمده جوامع اسلامی است که البته مسبوق به سابقه نیز است. اگرچه تاکنون روش ها و الگو های فراوانی درباره چگونگی اسلامی سازی دانش و ضرورت آن توسط اندیشمندانی همچون سید حسین نصر، الفاروقی، العطاس، ضیاءالدین سردار و غیره بیان شده است، اما تدوین آن در چارچوبی فرانظری (متاتئوریک) که از یکسو بتواند به طور منسجم به مبانی فلسفی هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناس...