برخلاف ارسطو که اصل پایه در دستگاه فلسفی خود را «تمایز مابعدالطبیعی میان ماده و صورت» قرار داده بود تا به تمایز میان محسوس و نامحسوس و به محرک نامتحرک برسد که فاعل طبیعی است، ابن‌سینا «تمایز مابعدالطبیعی میان وجود و ماهیت» را برگزید تا به تمایز میان واجب و ممکن برسد و فاعل الهی یعنی «علت فاعلی ایجادی» و وجود محض را، که خدای تعالی است ثابت کند. اما ملاصدرا اصل پایه در دستگاه فلسفی خود را «تقدم و...

در این مقاله به تبیین دو مشخصة بارز زبان­های ضمیرانداز یعنی فقدان فاعل واژگانی و جابه­جایی آزادانةفاعل و فعل در زبان فارسی بر اساس پادتقارن پویا می­پردازیم.این دو ویژگی محصول جانبی نقطة تقارن هستند. ضمیر فاعلی پنهان ضمیری ضعیف و یک گروه حرف تعریف است که پس از ادغام با گروه فعلی و تشکیل نقطةتقارن در صورت آوایی حذف می­گردد. این امر توجیه­گر ضمیراندازی است. جایگاه اصلی فاعل در ساخت­های متعدی و غیر...

در متون فلسفی، فاعل را به اقسام مختلفی تقسیم نموده‌اند که مهم‌ترین آن، تقسیم فاعل به اقسام هشت­گانه‌ی بالطبع، بالقسر، بالجبر، بالتسخیر، بالقصد، بالعنایه، بالرضا و بالتجلی است. نگارنده با مراجعه به آثار صدرالمتألهین و حاجی سبزواری و بررسی و تحلیل عقلی تقسیم و تقریر آنها از اقسام فاعل و با تأمل در دیدگاه‌های مختلف سایر حکیمان و متکلمان مسلمان، به این نکته پی برده‌است که تقسیم فوق که مشهورترین تقس...

پژوهش حاضر بر آن است تا با سنجش رضایت‌مندی مورد نظر (انگیزه‌ها) و نیز رضایت‌مندی کسب‌شده از تماشای سریال‌های تلویزیونی در بین مخاطبان زن، رابطه‌ی احتمالی بین انگیزه‌ها و رضایت‌مندی را شناسایی نماید. این پژوهش به‌شیوه‌ی پیمایش انجام و داده‌ها از طریق پرسش‌نامه هم‌راه با مصاحبه جمع‌آوری شده است. پاسخ‌گویان پژوهش 383 نفر از زنان متأهل 54-20 ساله‌ی ساکن شهر اصفهان هستند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ...

از خودگروی روان­شناختی تقریرهای گوناگونی ارائه شده و در هر یک از آن‌ها بر ویژگی خاصی تأکید شده است؛ در تقریر آین بر بازگشت «هدف و منفعت به فاعل فعل»، در تقریر پویمن بر «بازگشت رضایت به فاعل فعل»، در تقریر ریچلز بر عنصر «خودخواهی» و در تقریر هولمز بر «انگیزه» و «حب ذات» تصریح و تأکید شده است. عناصر یادشده به ظاهر در فلسفۀ ملاصدرا حضور دارند؛ چنان­که ملاصدرا در نظریۀ غایت از «حب ذات» و « ارجاع هم...

هدف پژوهش حاضر، مقایسة اثر مشاهدة مدل‌های مبتدی، ماهر و ترکیبی در یادگیری مهارت شناختی- حرکتی تردستی با سه توپ بود. آزمودنی‌ها 40 نفر از دانشجویان دختر 25-19 ساله بودند که هیچ آشنایی با تردستی نداشتند. شرکت‌کننده‌ها بعد از انجام پیش‌آزمون، به چهار گروه مشاهدة مدل مبتدی، ماهر، ترکیبی و گروه فعالیت بدنی تقسیم شدند. گروه مشاهدة مدل ماهر اجرایمهارت را توسط یک فرد ماهر ازطریق فیلم ویدئویی تماشا کردن...

این مقاله با تأکید بر آرای گربنر، فستینگر و گیدنز، به‌دنبال بررسی رابطه‌ی میزان تماشا، نوع برنامه، نگرش به چهره و ظاهر زنان در ماهواره با مدیریت بدن و پیوند آن با رضایت از بدن، عزت نفس، نگرش خانواده و نگرش دوستان است. برای این منظور نمونه‌ی 410 نفری از زنان جوان 18 تا 29 سال شهر تهران با استفاده از شیوه‌ی نمونه‌گیری خوشه‌ای سه مرحله‌ای انتخاب شد. روش تحقیق در این پژوهش، پیمایش و ابزار اصلی گردآ...

فعل مجهول یکی از ساختارهایی است که در زبان عربی و به تبع آن در قرآن کریم بنا به علل مختلفی کاربرد فراوانی دارد. در این ساختار فاعل از جمله حذف می شود و مفعول جانشین آن شده و نائب فاعل نامیده می شود. دانشمندان نحو فعل مجهول را با نام های"المبنی للمفعول، مالَم یُسَمَّ فاعله، و... و همچنین نائب فاعل را با نام های"الاسم الذی صار بمنزله الفاعل، مفعول أقیم مقام الفاعل و... می شناسند. این ساختار در قرآن ک...

علیت و علت فاعلی همواره بخشی از تأمل‌ورزی فیلسوفان بوده است. فیلسوفان پیش از ملاصدرا علت فاعلی را با معیارهای متنوعی تقسیم می‌کردند و صدرا به‌تدریج تقسیم آنان را توسعه داده و علت فاعلی را به گونه‌ای تقسیم کرد که با نوآوری همراه بود. طرح نظریه فاعل بالتسخیر از جمله این نوآوری‌ها بود. این نظریه در میان تقسیم‌بندی‌های متنوعی که صدرا از اقسام فاعل دارد، دچار ابهام‌، تفسیرهای متفاوت، سوء ‌فهم و نقده...

پیچیدگی زبانی همواره موضوعی بحث انگیز و قابل تأمل تلقی شده و فراوان به آن پرداخته شده است. بندهای موصولی در زبان های مختلف نیز به عنوان یکی از ساختارهای پیچیده زبانی تلقی می شوند و پردازش و بررسی پیچیدگی های آنها در زبان های مختلف نقش عمده ای در تحقیقات زبان شناسی و روانشناسی ایفا کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سطوح پیچیدگی بندهای موصولی فاعل-فاعل، مفعول-مفعول، فاعل-مفعول و مفعول-فاعل بر روی...