توالی و نظم منطقی بین اشیا و رویدادها در عرصه های مختلف و به خصوص حوزه ی خیال، زیبایی و گیرایی خاصی را به دنبال دارد. وجود تکرار  در  ساخت  و فرم شعر، ارزش زیباشناختی شعر را دو چندان می سازد به ویژه اگر تکرار در شعر شاعری خلاق و نو آفرین همچون سعدی رخ داده باشد.  این مقاله با روش تحلیل بسامدی به بررسی تکرار در معانی عاطفی، تصاویر، کنایات و همچنین  موسیقی  غزلیات سعدی می پردازد. هدف از نگارش این...

آیین زار یک آیین موسیقایی است و معتقدان به آن باور دارند که با شرکت­کردن و قرار گرفتن در گفتمانی دوسویه میان باورهای برآمده از کهن‌الگوهای باستانی و فرهنگ اعتقادی خود، دردها و بیماری‌هایشان درمان خواهد شد. از منظر درون‌فرهنگی یکی از مهم­ترین عناصر تاثیرگذار در روند درمان، موسیقیِ ویژه‌ی مراسم زار است، در حالی که پژوهشگران تاثیر کلی مراسم را، نتیجه‌ی باورها و نوعی رفتار فرهنگی می‌دانند. در این پژ...

مقایسه‌ی موسیقی با زبان از دیر باز امری معمول بوده ‌است. در دوران رنسانس و با رشد انسان‌گرایی، موسیقی نه ‌تنها به صورت دانشی ریاضی بلکه به عنوان علمی در ارتباط با کلام و انتقال مفاهیم و معانی نیز مورد توجه قرار گرفت. این مهم عاملی شد تا در گذر زمان، پیوند عمیقی بین موسیقی و فنِ سخنوری (رتوریک) ایجاد شود. در این میان آهنگسازان آلمانی، جهت استفاده از قدرت اقناعیِ نهفته در فن رتوریک؛ اصول ساختاری، ف...

نثر صوفیه یکی از انواع نثر است که به دلیل برخورداری از انواع جلوه های موسیقی درونی به ویژه تکرار و سجع و جناس، زبانی آهنگین دارد. افزون بر این در برخی از متون صوفیه، عبارات موزون عروضی هم به کار رفته ­که، سبب نزدیکی هر چه بیشتر آن به زبان شعر شده است. این عناصر یعنی­ پاره های موزون عروضی و موسیقی درونی، افزون بر این که سبب زیبایی ­موسیقیایی ­نثر می شوند، از عوامل تمایز زبان کلیشه ای ­است که موج...

در رساله­های کهن موسیقی، به مباحث مختلف موسیقی درمانی توجه شده است. هدف از این پژوهش، بررسی دیدگاه و نظرات در مورد مباحث مختلف موسیقی درمانی و همچنین میزان مطالب ارائه شده در این باب در رساله­های موسیقی می­باشد. گردآوری اطلاعات در این پژوهش به روش کتابخانه­ای و فیش­برداری از منابع مربوطه انجام پذیرفته و سپس به روش تطبیقی و تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده­ها متم...

پژوهش‌های کهن درباره موسیقی، آن را متعلق به طبیعت و عناصر دانسته اند و این علم را منشعب از اصوات طبیعت ـ بخصوص آوای پرندگان خوش آهنگ ـ فرض کرده‌اند. با جستجو در روایات کهن اساطیری، همچنین متون ادبی می توان رابطه پرندگان خوش نوا را با موسیقی بررسی کرد؛ پرندگانی چون قو، قمری و...؛پرندگان اسطوره ای چون ققنوس، سیمرغ، سانگ سانگ و... و پرندگانی مقدس، مانند کرشیپ ته.

تعزیه به عنوان مهمترین شیوه نمایش مذهبی و آیینی در ایران، از قابلیت های بسیاری برخوردار است، که می تواند در اشکال گوناگون تصویر پردازی نوین امروز مورد استفاده قرار گیرد. در این میان، شاید تنها عنصر بسیار مهمی که تاکنون به آن توجه شده، کارکرد فاصله گذاری در شیوه اجرایی آن است. اما با بررسی نسخ موجود از مجالس تعزیه، عناصر دیگری نیز قابل باز شناسی و استفاده هستند که مورد توجه و بررسی علمی قرار نگر...

هدف این مقاله، بررسی تکنیک تین‌تینابولی و روند کاهشی و افزایشی در برخی آثار آروُ پَرت و سپس مقایسة آنها با عناصر تکرار شونده در موسیقی ایرانی است. تکنیک تین‌تینابولی در دهة هفتاد توسط این آهنگساز استونیایی ابداع شده و در بسیاری از آثار او به عنوان ‌یکی از ارکان مهم در شکل­گیری سبک و بافت مورد نظر به کار رفته است. پس از آشنایی با تین‌تینابولی و پوزیسیون‌های مختلف آن، روند تدریجی افزایشی و کاهشی که...

شعر، انتقال تجربه از طریق فراهم نمودن شگردهای غیر منتظره است. ترکیب‌سازی یکی از شگرد‌های برجسته‌سازی محسوب می‌شود. حسین منزوی، پدر غزل نو معاصر ایران و یکی از شاعران ترکیب‌ساز است. در ترکیبات شعری او جلوه‌های گوناگون موسیقی به چشم می‌آید. موسیقی، یکی از عناصرسازنده شعری است که به سه دسته تقسیم می‌شود؛ موسیقی بیرونی (جنبه عروضی شعر)، موسیقی کناری (ردیف و قافیه) موسیقی درونی (انواع توازن‌های حاصل...

قرآن کریم، یکی از زیباترین متون ادبی است که سبک ویژه‌ای دارد و از واژه‌ها و عبارت‌های موزون و متوازنی تشکیل شده که از ورای آن، آهنگی دلنشین ساخته است. این آهنگ گاه شنیدنی است وگاه احساس پژواک و آوایی ناشنیدنی دارد که در نفس جریان می­یابد و از‌نظر تأثیر به آوای شنیدنی موسیقی شباهت دارد. در این مقاله، سعی شده است تا مهم‌ترین عناصر خلق موسیقی شنیداری و غیرشنیداری بررسی شود. با بررسی ساختار موسیقای...