در این رساله به بیان تاریخچه ای از بانکداری میپردازیم که شامل بانکداری در زمان قدیم و در قرون وسطی تا قرن پانزدهم و دوره جدید سیر بانکداری از زمان پیدایش تا کنون و تاریخچه ی بانکداری در ایران را مورد بررسی قرار می دهیم که سنگ بنای بانکداری در ایران توسط صرافان و بر مبنای عملیات ربوی گذاشته شد و در این مسیر نباید نقش صرافان را نادیده گرفت. بعد از انقلاب اسلامی نیاز به تحولات اساسی در بانکداری بو...

با توجه به اینکه اصلی‌ترین تمایز بانکداری بدون ربا از بانکداری متعارف اجتناب از ربا است، این مقاله بر انطباق عملکرد نظام بانکی با معیار ممنوعیت ربا متمرکز است و این امر از آن جهت قابل ملاحظه است که عملکرد نظام بانکی در حدود سه دهه اخیر ابهامات و کاستی‌هایی را در اسلامی بودن نظام بانکی ایجاد کرده است. بر همین اساس معرفی شاخص‌های کمی و معین جهت نظارت بر امر انطباق فعالیت‌های نظام بانکی با اصول و ...

قراردادهای موضوع تسهیلات اعطایی بانک ها در قانون عملیات بانکی بدون ربا به عنوان رکن اصلی توافق بانک و مشتری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. قرارداد تخصیص تسهیلات بانکی نیز از جمله این قراردادهاست که در هنگام ارائه وثیقه ملکی توسط مشتری برای ترهین نزد بانک جهت استفاده از تسهیلات و خدمات بانکی مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل اینکه شروط ضمن این قرارداد همواره به عنوان ریشه چالش ها و اختلافات بین...

یکی از چالش‌های نظام بانکداری بدون ربا در ایران، عدم توجه به ماهیت منابع جذب شده از طرف بانک‌ها به ویژه فقدان شناخت ماهیت منابع یا تسهیلات اخذ شده ازطرف مشتریان می‌باشد. این امر سبب شده است مشتریان بانک‌ها و موسسات اعتباری اغلب در اندیشه دستیابی به منابع ارزان قیمت بانکی باشند. به دلیل عدم آشنایی نظام بانکی با منایع تملیکی، حساسیت کارکنان بانک‌ها و مشتریان نسبت به ماهیت عقود و رعایت موازین شرعی...

چکیده یکی از چالش های بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران، صوری سازی قراردادها در عملیات بانکداری بدون ربا است. اهمیت این معضل از این رو که هم به حوزه ی کارایی های اجرایی و هم به حوزه ی عملکرد غیرربوی آن مربوط می شود دوچندان است. صوری شدن قراردادها و معاملات بانکی علاوه بر آسیب رساندن به بخش های مختلف اقتصاد، باعث ورود ربا به اموال مسلمین گشته و اعتماد مردم را نسبت به نظام بانکی کشور مخدو...

یکی از عقود بانکی که هم در ناحیه تخصیص و هم تجهیز منابع بسیار مورد توجه قرار گرفته است، عقد مضاربه می‌باشد و از آنجا که عاملامین بوده و ادعایا و مبنی بر نابودی سرمایه بدون افراط و تفریط، پذیرفته شده و در سود و زیان شریک عامل است، در نتیجه این عقد از نظر اقتصادی در عملیات بانکی توجیه اقتصادی نخواهد داشت.به همین دلیل محققین اسلامی برای حل این معضل که هم بتوانند عقد مضاربه را در عقود بانکی در بانک...

چکیده:قرارداد تشکیل حساب جاری بانکی،اقتضای می کند،که ماهیت آن قرارداد مشخص و معین گردد،از طرفی،مشتریان به تبع چکی که در دست دارند،بانکها مکلفند، به اندازه اعتمادی که دارنده چک به صاحب حساب و بانک عامل دارد،به تعهدات خودشان عمل نمایند.بانک مسئولیت مدنی،ناشی از عملیات بانکی را دارد.بانکها با جذب سپرده ها از طریق انعقاد قرارداد "حساب جاری بانکی" که در قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب 1362 به...

چکیده در میان ابزارهای سیاست پولی عملیات بازار باز به دلیل انعطاف پذیری بالا، سرعت و کارایی مناسب، اثر بخشی سریع، کنترل کامل بانک مرکزی بر حجم عملیات و نقش برجسته آنها در توسعه‌ی بازارهای مالی و تسهیل مدیریت بدهی بخش عمومی از اهمیت وی‍ژه‌ای برخوردار هستند. بکارگیری این ابزار در سیستم بانک مرکزی ج. ا. ایران پس از تصویب قانون عملیات بانکداری بدون ربا از چند جهت با مشکل مواجه است. جهت اول مجاز نب...

انسان با تولد خویش از همه­ی حقوق الهی برخوردار می­گردد. حقوقی که بنا به انسان بودن، هر انسانی حق بهره­مندی از آنان را دارا می­شود حقوق مدنی و طبیعی که در قالب دین مبین اسلام برای افعال و اعمال مسلمانان قرار داده شده است روابط انسان­ها را با خدا و انسان­ها را با یکدیگر تنظیم می­نماید. روابط مدنی انسان­ها شامل روابط عاطفی، اجتماعی، اقتصادی و غیره می­باشد. در بانکداری اسلامی روابط اقتصادی مردم برا...

از زمان ورود دانش نوین بانکداری در کشورهای اسلامی، برخی از محققین تلاش نموده اند تا با ارائه برخی از برداشت های خاص از مفهوم ربا، به نحوی نشان دهند که ربا در اسلام شامل بهره بانکی نمی گردد و لذا می توان به طور کامل از بانکداری متعارف در کشورهای اسلامی استفاده کرد. در مقابل، گروهی دیگر با ارائه برداشت های گسترده از مفهوم ربا، کل بانکداری متعارف را مورد نقد قرار داده و امکان استفاده از این دانش د...