عقلانیت یک موضوع میان رشته ای، بلکه فر ارشته ای و مورد علاقه فیلسوفان، دانشمندان و اصحاب ایدئولوژی های مختلف محسوب می شود. در ادیان بویژه در اسلام، عقلانیت در سه حیطه شناخت، ترجیح و فرایند اجرا مطرح است. در علم نوپای اقتصاد و در شرایط غلبـه دین گریزی بر غرب، عقلانیت به عنوان یک صفت برجسته «انسان اقتصادی» هم معرفی شد. ممکن است تصور شود این کاربرد جدید از عقلانیت، دیگر هیچ شباهتی با عقلانیت اسلام...

در این مقاله با تفکیک «عقلانیت عملی» از «عقلانیت علمی و شناختی» نشان داده می شود که عقلانیت شناختی، مربوط به فاعل شناخت و عالم علوم انسانی است که اعتبار خود را از اعتبار عقلانیت پارادایم های فلسفهٔ علم می گیرد. اما عقلانیت عمل که به «موضوع شناخت» علوم انسانی مربوط است، اعتبار خود را وامدار فلسفه و نظام اخلاقی است. به علاوه وظیفهٔ عقلانیت شناختی در قلمرو علوم انسانی، فهم روشمند رفتارها و کنش های آ...

مقولۀ «خوش بختی» از مسائل بنیادین و پرسش های دیرینۀ بشری به شمار می آید که با ابعاد گوناگون زندگی بشر پیوند دارد و لذا از زوایای گوناگونی بررسی شده است. در دوران جدید برخی از متفکران، از جمله جان لاک، این موضوع را بررسی کرده و با مشکلات آن دست و پنجه نرم کرده اند. جان لاک در این راه با مسائلی هم چون لذت و آلام بشری، اصول اخلاقی، عقلانیت رفتاری و معیار نیک و بد و هم چنین اجتماع، نهادهای دینی، حک...

انتخابات ریاست جمهوری سال1388 در ایران فصل جدیدی از تحولات سیاسی اجتماعی را بعد از گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی رقم زد و تحلیل ابعاد مختلف آن از ضروریات جامعه ایران است. مسأله تحقیق حاضر، بررسی اصول حاکم سبک مدیریت مقام معظم رهبری در کنترل و مهار جریانات قبل و بعد از انتخابات و نقش مردم در این فرایند مدیریت است. فرضیه ما این است که حل بحران­های به وجود آمده در این مقطع، بدون دو رکن رهبری (بر پا...

پژوهش حاضر، به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به نوحه پاپ در میان جوانان هیئات عزاداری شهر خرم آباد پرداخته است. نمونه تحقیق شامل 301 نفر از عزاداران هیئات ذکرشده می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور تبیین عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به نوحه پاپ از نظریات: فیش باین ـ آیزن، جورج گربنر، ماکس وبر، پیر بوردیو، میلتون یینگر و تئودور آدورنو استفاده شده است. در این...

امروزه برخی از کشورهای خاورمیانه، که زیر لوای دین اسلام در حال رشد و توسعه‌اند، به‌علت ضعف اعتدال و عقلانیت در عملکردشان به پدیدة افراطی‌گری در سنت، فرهنگ، و دین دچار شده‌اند. از این میان افراط‌گرایی دینی، بیش‌تر از هر چیز، نتیجة پدیدآمدن گروه‌هایی‌ متصف به خروج از اعتدال و عقلانیت است که باعث شکل‌گیری تنش در سطح منطقه و خلق صورتی غیرواقعی از اسلام و جوامع اسلامی شده است. در این مقاله برآن‌ایم ...