علی بن ابی طالب و زبیر بن عوام که از پیشگامان و سابقون در اسلام و از خواص و نخبگان تأثیر گذار عصر خود به شمار می­آمدند، بخش عمده ای از حیات ایمانی و سیاسی خویش را از دوران مکی تا روزگار خلیفه سوم در مدینه با تفاهم، همدلی و همگرایی گذراندند اما در روزهای آغازین حکومت امام علی، روابط آنها به سردی گرایید و سر انجام در حوالی بصره به رویارویی نظامی منجر شد. پرسشی که این مقاله می­کوشد تا به روش توصی...

تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن کریم در شناخت درست آن‌ها و برگزیدن اقوال و آراء صحیح و ردّ سخنان ناصواب، بس مؤثر است. این امر خود بر شناختی دیگر استوار است که آن تعیین مکی یا مدنی بودن یک سوره است. علم مکی و مدنی، بسیاری از سوره‌های قرآن را بدون اختلاف مکی برمی‌شمرد و تعدادی کم‌تری را بدون هیچ سخن دگرسان، مدنی می‌داند ولی در خصوص اندک سوره‌هایی، اختلاف در مکی یا مدنی بودن را نشان می‌دهد. سوره عادیات، ...

تحقیق حاضر با عنوان بررسی تحلیلی و تطبیقی آیات و سور مکی و مدنی از زاویه مباحث ادبی با محوریت مجمع البیان است. درنگ در این دست مباحث تفسیری این کتاب بیانگر آن است که به رغم شیوایی و رسایی سرتاپای قرآن کریم، رنگ های متنوع ظرایف و دقایق ادبی در آیات و سور مکی، چشمگیرتر و نمایان تر است و از قضا مفسر نامبرده حجم بیشتر مباحث ادبی تفسیر خود (مباحث لغوی و قرایی و اعرابی) را ویژه تفسیر آیات و سور مکی ق...

قرآن کتاب آسمانی همه ی مسلمانان است و پژوهش بر روی این کتاب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این پژوهش نگارنده برآن است تا یکی از موضوعات بحث برانگیز قرآن یعنی تفاوت آیات مکی و مدنی را براساس طبقه بندی سرل از کنش هاش گفتار مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. برای این مقایسه دو پیکره ی زبانی یکی شامل 330 کنش به کار رفته در آیات مکی و دیگری شامل 330 کنش به کار رفته در آیات مدنی انتخاب شده است. در آیات ...

بحث مکی یا مدنی بودن سوره ی انسان،از جمله مباحثی است که از دیر باز در حوزه ی علوم قرآن میان شیعه و اهل سنت مطرح بوده است . عده ای از مفسران و صاحبنظران بر اساس روایات یا بیان استدلال، این سوره را مکی دانسته اند. در مقابل این گروه، عده ای نظریه ی مدنی بودن این سوره را بیان نموده اند .از مهمترین دلایل این گروه استناد به روایات می باشد . روایات بیان کننده ی اسباب نزول در بسیاری از موارد، از جمل...

نتایج : 1-فاصله بکار رفته در سوره های با مضمون بشارت به پیامبر(ص) ، از سوره های متضمن (انذار) بیشتر می باشد.2-نسبت سجع موجود در سوره های مکی و مدنی در کل قرآن یکسان است.3-قافیه (را) در سوره های مکی بیشتر از سوره های مدنی بکار رفته است و به نظر ممکن است یکی از دلایل آن ، خصومت تکرار حرف(را) باشد. و خدای تعالی ، آیات را به وسیله این حرف تکرار می کند تا پیام اسلام را به قلبهای مشرکین برساند.دو قاف...