چکیده معرفت شناسی از منظر شیخ اشراق حکیم سهروردی و ملاصدرا به کوشش نجمه روستایی شیوه اصلی تحقیق حاضر چنین است که: نحوه حصول معرفت و تطابق ذهن و عین از منظر شیخ اشراق و ملاصدرا چگونه است؟ معرفت از مسائل مهم حکمت اشراق است. معرفت در نظام حکمت اشراق به واسطه " اضافه اشراقی" بین مدرِک و مدرَک صورت می گیرد. نور در این حکمت اساس شناخت است. به این معنی که حضور و ظهور، اساس ادراک بوده و علم اشرا...

هر چند نقاشی نوعی تقلید از طبیعت است ولی همیشه تقلیدی صرف نیست زیرا معمولاً ذوق و اندیشه نقاش در آن دخالت دارد. بدین گونه که نقش پرداز مبتکر مناظر و نهادهایی را از عالم خاک برای بیان احساسات و آرمان های خود برمی گزیند و دخل و تصرفاتی در تصویر کردن آن، بر پایه ذوق هنری و ابداعات فکری به عمل می آورد تا آن پدیده ها را در تابلوی نقاشی خود بدان گونه که در نظر دارد جلوه دهد. از نحوه تقلید و برداشت های...

شرایطی که رعایت آن در مورد شاهد، ضروری است، برخی مربوط به میزان درک و شعور و قدرت تعقّل و تشخیص شاهد است؛ مانند شرط بلوغ و عقل و برخی به اعتماد به شاهد و اطمینان از صحّت گفتار او می باشد مانند شرط عدالت. احراز عدالت شاهد، مورد اتّفاق تمامی فقهاء است. اما در این که عدالت، صِرف حُسن ظاهر است یا این که عدالت مجرّد ترک معاصی است یا این که عدالت عدم انجام معاصی از روی ملکه است یا ملکه ای نفسانی که فرد را ...

یکی از مباحث مهمی که از گذشته تا به امروز توجه فیلسوفان بسیاری از غرب تا شرق را به خود معطوف کرده است مسئله نفس وچگونگی ارتباط آن با بدن است. مبحثی که از زمان سقراط و ارسطو وافلاطون تا دکارت و از زمان فارابی و ابن سینا و سهروردی تا ملاصدرا وسایر فیلسوفان تا به امروز ادامه داشته است، مسئله نفس ومباحث مربوط به آن است. صدرالمتالهین با تکیه بر نظریه ها ومبانی ویژه خود ازجمله اصالت وجود، تشکیک وجود...

یکی از راه‌های درک حقیقت‌، راه کشف و شهود است که عارف از راه دل و سیر در انفس و طیّ مراحل کمال روحی، می‌کوشد تا حقیقت عالم را کشف کند و بر اسرار آن واقف گردد. «کمدی الهی» دانته و «سیر العباد الی المعاد» سنایی، نمونه‌هایی از سیر باطنی و کشف حقیقت از راه دل و سیر در انفس می‌باشند که در آن‌ها دانته و سنایی تلاش می‌کنند تا با طی کردن مراحل سیر و سلوک عرفانی و رهای...

این پژوهش با محوریت موضوع موانع معرفت از دیدگاه فیلسوف مسلمان علامه طباطبایی(ره) به بررسی و تبیین نظر ایشان درباره معرفت و عوامل بازدارنده آن می پردازد. در نظر علامه، معرفت نسبت به اسماء و صفات الهی، معرفت حقیقی و مایه سعادت و کمال آدمی است. در نظام معرفت شناختی علامه، حقیقت علم، امری وجودی و افاضه ای از عالم بالا بر قلب (نفس) انسان است و انسان به میزان استعداد و آمادگی اش می تواند با عقل فعال ...

قرآن کریم اقیانوسی بیکران و سرشار از علوم و معارف ناب بی حد و حصری است که همانند آن را نمی-توان یافت. از جمله مباحثی که این کتاب الهی در لابلای آیات خود به صراحت از آن سخن گفته ¬بحث از انسان، عوالم وجودی و موت و حیات اوست، در این رابطه آیات بسیاری وجود¬ دارد که ویژگی¬ها و حالات وجوی انسان را از آغاز تا انجام مورد بررسی قرار داده¬ است. قرآن کریم چهار دوره¬ی وجودی را برای انسان در دو حالت «موت» و...

  آیا نظام عالم فعلی- فاعلی است؟ و اگر فاعلیتی در کار است و عالم و مافیها را باید به عنوان فعل نگریست، آیا می‌توان نظام عالم را یک نظام عنایی دانست؟ در یونان باستان دو نظام بزرگ فلسفی توسط ارسطو و افلاطون برپا شد تا بتواند برای پرسش‌های فوق الذکر پاسخی داشته باشد. در عالم اسلام نیز فارابی و بعد از او ابن سینا با پی گرفتن فلسفه فارابی، اولین افرادی بودند که یک نظام فلسفی بنا کردند تا پاسخی بنیاد...

عرفا و حکما در تعریف محبّت، دیدگاه های متفاوتی ارائه کرده اند. اغلب متکلمان و فیلسوفان بر این باورند که محبّت قابل تعریف نیست. نگارنده در این مقاله کوشیده است براساس حکمت متعالیه و دیدگاه ملاصدرا به تبیین محبّت و نقش آن در زندگی انسان بپردازد. از دیدگاه ملاصدرا اساس اخلاق در حیاتِ آدمی، محبّت است و محبّتِ حقیقی، محبّت به خداوند است که جلوه ای از محبّت خداوند به آدمی است. اگر کسی به گونۀ حقیقی به خداوند ...