در گذشته اکثر جامعه شناسان علم و فناوری، تلاش های اندکی برای وارد شدن به حوزه رسمی جامعه شناسی فرهنگ انجام داده و حتی در برابر تحلیل های فرهنگی مقاومت می کردند. جامعه شناسان فرهنگ نیز در زمینه فرایند تولید علم و فناوری، تحلیل های ناچیزی ارائه می دادند. این در حالی است که ویژگی عمده جامعه شناسی معرفت و علم جدید تأکید بر فرهنگ و تحلیل فرهنگی در مطالعات علم و فناوری است.در این مقاله به بررسی روندی...

در محیط­های متلاطم که سازمانها با تهدیداتی برای بقاء و عملکرد موفق مواجهند، رویکرد­های مبتنی بر مدیریت ریسک می­تواند در بسیاری موارد اثربخش باشد. در آمریکا بسیاری از پروژه­‌ها و طرح‌‌های فناوری اطلاعات به دلایل تغییر در اهداف، انحراف از هزینه­‌های پیش‌بینی­شده، تاخیر در زمان تحویل و پیچیدگی این پروژه­ها و طرح­ها مجددا برنامه­ریزی و یا با شکست مواجه شده‌اند. در ایران نیزچندین طرح کلان فناوری اطل...

سرعت تغییرات در عرصة علم و فناوری آن چنان زیاد است که عدم اطمینان بارزترین ویژگی محیط ماست. پایة اصلی چنین تغییراتی فناوری است و خالقان فناوری کارآفرینان اند. در کشور ایران، بنا به تأیید اغلب صاحب نظران، کارآفرینی فناورانه کلید توسعة فناوری و اقتصاد است، اما تا کنون دربارة آن کندوکاو نشده است. اگرچه از تأسیس پارک های علم و فناوری و کمتر از آن از ایجاد مراکز رشد برای حمایت از کارآفرینان فناور، د...

تدوین نقشه جامع علمی کشور بر اساس اهداف کلان جامعه از دغدغه‌های عمده محافل علمی و فرهنگی کشور در سال‌های اخیر بوده است. با وجود برداشت‌های مختلف نسبت به مفهوم نقشه جامع و جایگاه و نقش بخش‌های مختلف آن، می‌توان انتظار داشت در طرحی با این عنوان، مقوله «آموزش» از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد. توجه به این نکته که بسیاری از کشور‌ها پیش از این به تدوین سیاست‌های کلان علم و فناوری خود پرداخته‌اند، مطا...

نقش علم و فناوری در راستای پیشرفت و توسعة کشورها موضوعی اجتناب ناپذیر است و اهمیت توسعة علم و فناوری در جهان اطلاعاتی امروز امری بدیهی است. در واقع میتوان تولید علم و فناوری را از مهمترین عناصر رشد و توسعة همه جانبة کشورها به حساب آورد. موفقیت در توسعة علم و فناوری نیازمند برنامه ریزی های کلان است، اصولاً دربرنامه ریزی، ابتدا بایستی وضعیت موجود به خوبی شناسایی و سپس براساس چشم انداز طراحی و برای...

عملکرد نظام علم و فناوری کشورها، نقش و اهمیت ویژه‌‌ای در توسعه آنها در جهان پرشتاب امروز یافته است. در کشور ما نیز، به ویژه در سال های اخیر،‌ توجه و تأکید بسیاری بر ارتقاء نظام علم و فناوری کشور شده است. توجه به بحث علم و فناوری در سیاست‌ها و خط‌مشی‌های کشور در اسناد بالادستی از جمله برنامه پنج ساله پنجم توسعه، چشم‌انداز بیست ساله کشور در 1404،‌ نقشه جامع علمی کشور و ...، لزوم پرداختن جدی به ای...

میان رشته گرایی، علامتی از بحران رویکرد های سنتی به علم ورزی و مدل های متعارف برنامه ریزی آموزشی و درسی و ساختارهای معمول دپارتمان ها و تخصصهای دانشگاهی است. هدف از این مقاله شناخت زمینه های پیدایی و برآمدن میان رشته ای شدن، پیشران های آن، ظرفیت ها ومحدودیت ها و آسیب پذیری ها، و سرانجام الزامات وبایسته های آن است. روش تحقیق فراتحلیل کیفی تحقیقات قبلی به منظور افق گشایی برای فعالیتها و برنامه ها...

 به‌طور عام بیش از چند دهه از عمر سیاست‌گذاری‌های کلان و برنامه‌ریزی‌های توسعه مبتنی بر این سیاست‌گذاری‌ها در ایران می‌گذرد اما به‌طور خاص سیاست‌گذاری در حوزه علم و فناوری سابقه‌ای حدوداً دو دهه­ای دارد. برای اولین در برنامه توسعه سوم فصلی به توسعه علم و فناوری اختصاص داده شد. در طول این سال‌ها چندین سند بالادستی برای سیاست‌گذاری کلان در حوزه علم و فناوری (سند چشم‌انداز بیست‌ساله، نقشه جامعه علم...