ابوالعلاء معری از نام آورترین شاعران ادب عربی در سده ی چهارم و پنجم هجری است. او همواره اذهان بسیاری از ناقدان و بزرگان علم و ادب را به خود مشغول ساخته است. معری با گوشه گیری و عزلت گزینی از مردم عصر خویش، زندگی پر ماجرایی نداشته است. او با وجود این تنهایی در زمان حیات، تکیه گاهی استوار برای دانش دوستان و جویندگان علم و ادب بوده است. دیوان لزومیات که دستاورد نزدیک به نیم قرن عزلت شاعر است، از پ...

اعشی یکی از اصحاب معلّقات و یکی از شاعران طبقه­ی اول عصر جاهلی است که در شعر وی به خاطر کثرت سفرهایش به مناطق مجاور می توان گوشه­هایی از فرهنگ و تمدّن های مختلف همچون تمدّن فارسی، رومی، حبشی، نبطی، مصری، ترکی، کابلی و غیره را دید. از آنجا که او برای به دست آوردن مال و ثروت به همسایه­های مجاور سفر کرد، شعر وی نمایانگر نشانه های فرهنگ و تمدّن مثل طلاق، ازدواج، جنگ، مجالس لهوولعب، وسایل عیش و نوش، آلا...

سوره ی اعراف با 206 آیه، به عنوان دومین سوره ی بزرگ قرآن کریم، بیشترین آیات مربوط به گفتگو را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که هم طرفین گفتگو و هم موضوعات و اسلوب های گفتگو در این سوره متنوع است. در این مقاله نگارنده بعد از بیان مقدمه ای درباره ی معنای لغوی و اصطلاحی «مـحاورة»، مقاله را به دو بخش بررسی اسلوب های انشایی و خبری تقسیم می کند، و در هر بخش به بررسی جلوه های بلاغی آیات گفتگو می پرد...

شعر محل اجتماع اندیشه ها، عقاید و عواطف است که در یک قالب موزون بیان می شود. یک شاعر در پی آن است که تراوشات و حالات درونی، روحی و یا عقاید خویش را به مخاطب منتقل کند تا بدین وسیله احساسات بالقوه ی مخاطب را به فعلیّت برساند. از آنجا که شعر غیر ارادی از دل بر می آید، پس بدیهی است که شعر عالم ناخودآگاهی انسان است و عناصر شعری برخاسته از فضایی است که شاعر در لحظه ی سرودن شعر در آن قرار گرفته است.شع...

بررسی و تحلیل موسیقایی شاهکارهای شعری از اهمّیّت فراوان برخوردار است؛ زیرا موسیقی عنصری اساسی در ساختار شعر است؛ بگونه‌ای که برخی معتقدند وجه تمایز میان شعر و نثر در درجۀ نخست همان نظام آوایی خاص و جنبة شنیداری آن است. قصیدة «ازریه» سرودۀ شاعر توانمند عراقی، شیخ کاظم ازری (1143-1211 هـ) از جایگاه ادبی و دینی بسیار ارزشمند برخوردار است. این قصیده از زمان شاعر تاکنون مورد توجه شاعران و اهل ادب قرار...

دو قصیده « ثَور?ُ العراق » و « الثور?ُ العراقیّ? » از قصاید سیاسی محمّد مهدی جواهری – شاعر برجسته کلاسیک معاصر عراق- در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است . او در این قصاید به اوضاع سیاسی عراق در سالهای قبل و بعد از انقلاب 1920 میلادی پرداخته و در آن أعراب و مسلمانان را به اتّحاد و ایستادگی در صفی یکپارچه و کنار گذاشتن اختلافات قبیلگی و نژادی در جهت مبارزه با استعمار و مقاومت در برابر دسیسه های استع...

چکیده قرآن دارای اعجاز است و یکی از وجوه آن فصاحت و بلاغت می باشد. بررسی جنبه های اعجاز ادبی قرآن در شناخت آن بسیار موثّر بوده و می تواند پرده از حقیقت اعجاز در برابر حق طلبان بردارد. علوم بلاغی تأثیر بسزایی در زیبایی زبان قرآن دارد و بررسی زیبایی آن بستگی به فهم و درک ما از علوم بلاغت دارد و هر چه در زمینه ی علوم بلاغت تبحّر داشته باشیم بیشتر می توانیم زیبایی و حلاوت زبان قرآن را درک کنیم. اخلا...

بابا فغانی شیرازی متوفی به سال 925 ه.ق یکی از شاعران صاحب سبک در شعر فارسی است و در ایجاد سبک هندی نقش بسزایی دارد ، دیوان اشعار او علاوه بر مزایای فراوان از موسیقی شعر بسیار خوبی برخوردار است . این پژوهش بر آن است تا ابعاد مختلف موسیقی شعر را در این دیوان بررسی نماید. در حوزه ی موسیقی بیرونی عاملی که موسیقی او را آهنگین تر ساخته، اوزان آرام و مطبوع اوست، که از رایج ترین اوزان شعر فارسی به شمار...

چکیده شیخ عبدالمنعم فرطوسی از شاعران معاصر عراق است. وی دارای مجموعه شعرهای زیبایی است. اساس شعر شاعر در زمینه اعتقادات دینی و اخلاقیات می باشد. و سروده های زیبایی در مدح اهل بیت(ع) بیان کرده است. فرطوسی از شاعران سنت گرای قرن معاصر عرب بود که شعر را در قالب و وزن شعر قدیم می سرود. اما نوآوری در شعر شاعر نه در وزن و قافیه بلکه در زبان و فکر است. در حقیقت فرطوسی شاعری است که اشکال شعر قدیم را ب...

نقش شاعر به عنوان واعظ و ناصح جامعه همواره مورد توجه ناقدین و ادب شناسان قدیم بوده است. شاعر گاه در ضمن پند و اندرز و حکمت به ارشاد مردم می?پردازد و گاه به مذمت و هجو ناهنجاری?ها و رذیلت?های اخلاقی روی می?آورد. از این روی می?توان ارتباطی مستقیم بین حکمت و هجو برقرار کرد که هدف در هر دوی آن?ها اصلاح جامعه و دعوت به آراستگی?به فضیلت?های اخلاقی است. حُطَیئه یکی از شاعران مخضرم است که علیرغم شهرتش به...