در آثار صدرا بحثی منسجم درباره فطرت انسانی یافت نمی شود، ولی به طور پراکنده مباحث مهمی را در این باب مطرح کرده است. واژه «فطرت» در آثار صدرا مفهوم های متعددی یافته است: استعداد تکامل، استعداد قوّه کسب معارف، وجود اندکاکی و اندماجی انسان در مرتبه ذات ربوبی و حالت اعتدالی روح. هرچند اخوان الصفا برای نخستین بار آموزهٔ خداشناسی فطری را در منبعی فلسفی مطرح کردند و ابن سینا و سهروردی نیز اندیشه هایی قا...

در این نوشتار با بررسى واژه هاى به کار رفته در حادثه ى عاشورا و پى گیرى سابقه ى تاریخى آنها کوشش شده است بستر وقوع این حادثه و زمینه هاى آن شناسایى شود. با ره گیرىِ مفاهیمِ استفاده شده در این حادثه و بیان پیشینه ى تاریخى آنها مشخص مى شود، که حادثه ى کربلا صرفاً یک حادثه ى نظامى نبوده و یک باره به وقوع نپیوسته است، بلکه به نحوى امتداد اختلافات و درگیرهاى گذشته است. تمایز افکار و عقاید دو طرف از خلا...

چکیده معنا شناسی (semantics) یکی از رهیافت­های نوین در حوزه زبان شناسی است که به مطالعه و تفسیر و نیز ترکیب کلمه­ها در عبارت­ها و جمله­های خاص می­پردازد. در واقع معنا شناسی کلیدی برای گشایش درهای متن کلام است. این دانش در اواسط قرن نوزدهم پا به عرصه گذاشت. ماکس مولر و میشل بریل از جمله افرادی بودند که در وضع  این دانش مشارکت چشمگیری داشتند. واژه سبیل یکی از پرکاربردترین واژه­های قرآنی است که...

با وجود جایگاه ویژه­ی قواعد فقهی در تفریع و تطبیق احکام فقهی؛ هنوز قواعدی هستند که استخراج و اصطیاد نشده­ و یا در میان فقها به عنوان یک قاعده­ی فقهی شهرت نیافته­اند که یکی از آن­ها قاعده «لا طاعهَ لِمَخلوقٍ فی مَعصیَهِ الخالِقِ» است. بر اساس این قاعده، اطاعت از افراد، زمانی که منجر به معصیت خداوند گردد، حرام است و اطاعت الهی نیز با انجام حرام محقّق نمی­شود. نظر به اهمیت موضوع از یک سو و عدم رواج و شیوع ا...

میل و گرایش انسان به عبادت، ناشی از نیاز او به معشوق حقیقی و همراه با شوقی درونی است. از سوی دیگر در متون دینی بر تکلیف بودن اعمال عبادی تصریح شده است. مسئله این است که بر اساس اندیشه ابن سینا در مورد فلسفه و حقیقت عبادت، چه رابطه ای میان شوق به عبادت و تکلیف بودن آن وجود دارد.  بر اساس مبانی فلسفی ابن‏سینا حقیقت عبادت، ادراک و شناخت خداوند است؛ به گونه ای که تأملات فلسفی فی نفسه گونه ای عبادت...

این مقاله، برآن است تا تمایز علم اخلاق با فقه را مورد بررسی قرار دهدکه عبارت‏اند از: 1. محمول گزاره‌های فقهی احکام پنج‌گانة تکلیفی است و محمول گزاره‌های اخلاقی، خوب/ بد، بایسته/ نابایسته و درست/ نادرست؛ 2. حکم فقهی دغدغة استحقاق ثواب و عقاب دارد، اما حکم اخلاقی دغدغة سعادت؛ 3. گزاره‌های فقهی دارای جعل و اعتبار شرعی از ناحیة خداست، درحالی‌که گزاره‌های اخلاقی انشای قانونی الهی و جعل و اعتبار ...

نماز پاک ترین تسبیح آفرینش و نشانه پرستش و طاعت معبود عالم است. حالتی از تواضع و خضوع و تسلیم که وجود آدمی را جز به ایستادن در برابر پروردگار خویش آرام نمی سازد . نماز ستون دین است و برگزاری هر چه باشکوه تر این مراسم الهی از دغدغه های فرد مسلمان است. پاک و مباه بودن مکان نماز و دور بودن از هر گونه ظواهر دنیوی و چهره های انسانی در سجده گاه مسلمین، زمینه ای مناسب برای هنرمندان و بافندگان هنر قالی...

این مقاله، برآن است تا تمایز علم اخلاق با فقه را مورد بررسی قرار دهدکه عبارت‏اند از: 1. محمول گزاره های فقهی احکام پنج گانه تکلیفی است و محمول گزاره های اخلاقی، خوب/ بد، بایسته/ نابایسته و درست/ نادرست؛ 2. حکم فقهی دغدغه استحقاق ثواب و عقاب دارد، اما حکم اخلاقی دغدغه سعادت؛ 3. گزاره های فقهی دارای جعل و اعتبار شرعی از ناحیه خداست، درحالی که گزاره های اخلاقی انشای قانونی الهی و جعل و اعتبار شرعی...

این پژوهش، با رویکردی قرآنی به وصف و شناسایی ابرار می پردازد و ویژگی های آنان را بر اساس کتاب خدا بیان می کند. نویسنده می کوشد با مراجعه به آیات و روایات، مقام و جایگاه والای ابرار و مصادیق آن را مشخّص کرده و اهل بیت پیامبر اسلام ( را بنا بر ادلّه ای فراوان به عنوان شاخص ترین مصداق ابرار در قرآن معرّفی نماید. وی در چهار فصل به تفسیر و شرح اجمالی سوره دهر یا انسان می پردازد که در آن به تفصیل از اوص...

در این پایان نامه ، سعی گردیده است تا حقیقت حیات طیبه و چیستی آن ، آنطور که هست تبیین گردد ، که پس از جستجو در قرآن کریم و نهج البلاغه به نتایج زیر دست یافتیم که تقدیم حضور می گردد. 1- معنای لغوی عبارت ترکیبی "حیات طیّبه " عبارتست از " زنده بودنی که خالی از هرگونه بدی و فسادی باشد." 2 – حیات انسانها دارای مراتب می باشد و معنای اصطلاحی "حیات طیبه" عبارتست از " حیاتی نورانی ، جدید و با مرتبه‏ا...