براساس مطالعات میدانی و بررسی های مقدّماتی آزمایشگاهی بر روی آثار تزئینی گچی در ایران دوران اسلامی، مشخص گردید که کمینه 12 گونة مختلف از تزئینات، گچی وجود دارند که در هرگونه، جزئیات فنی به کار گرفته شده در اجرا، بسته به مواد متشکله و روش عمل آوری، شیوة شکل دهی، و میزان برجستگی تزئینات متفاوت است. برخلاف دو نوع طبقه بندی رایج پیشین که بر اساس شیوة شکل دهی و میزان برجستگی انجام می گرفت، این نوع طب...

در این مقاله با استفاده از رهیافت وبر، ساختار قشربندی جامعۀ شهری ایران در نظام جمهوری اسلامی در دهۀ 1360 و 1370 بررسی شده است. بر مبنای این رهیافت، تحلیل ساختار قشربندی بر اساس این سه بعد است: بهره مندی از ابزارهای فعالیت اقتصادی، داشتن مهارت و صلاحیت، استفاده از فرصت های زندگی. روش اجرای تحقیق، تاریخی است و منابع داده های آن، آمار سرشماری ده سالۀ نفوس و مسکن ایران در سال های 1365و 1375 بوده که...

تحقیق پیش رو، به بررسی و تحلیل موجوداتِ ترکیبیِ هارپی، اسفنکس و گریفون در هنر سفالگری دوران اسلامی ایران می پردازد که علیرغم تعداد محدود، جزءِ زیباترین و اسرار آمیزترین نقوش سفالینه های اسلامی محسوب می شوند. مهم ترین اهداف این تحقیق عبارتند از: شناخت مفاهیم و منشاءِ کاربرد نقوش مزبور بعلاوة قرون رواج و انواع سفالینه های حاوی آنها در هنر سفالگری دوران اسلامی ایران. لازم به ذکر است که تاکنون در رابطه...

در دوران معاصر گسترش شهرهای جدید بسیاری از کشورها در پیرامون شهرهای تاریخی، یکی از معضلات ساکنین و مدیران شهری به‌شمار می‌رود. در اغلب موارد این رشد و توسعة شهرسازی نوین در صورت عدم کنترل صحیح و مدیریت مطلوب از سوی مسئولین به‌عنوان عاملی که ارزش‌های میراثی شهرهای تاریخی را تهدید می‌کند، چالش برانگیز خواهد بود. بیست و هفتمین نشست کمیتة میراث جهانی در شهر وین، بر موضوع گسترش شهرها در دوران معاصرت...

با بررسی ادبیات داستانی ایران، از دهة سوم سدة حاضر تا انقلاب اسلامی، متوجه نقاط اشتراکی، آشکار یا در لفافة‌ معنا، میان آثار نویسندگان گوناگون می‌شویم. در آثار این نویسندگان، از چپ‌های تندرو با ریشه‌های روستایی و شهرستانی تا لیبرال‌های اشراف‌زادة تهران و دیگر شهرهای بزرگ، و از ملی‌گراهای دو آتشة ضد عرب تا هویت‌گراهای دینی، نوعی دلسوزی و در عین حال تقدس قایل شدن برای توده‌ها و در کنار آن تحقیر و ...

با بررسی ادبیات داستانی ایران، از دهة سوم سدة حاضر تا انقلاب اسلامی، متوجه نقاط اشتراکی، آشکار یا در لفافة معنا، میان آثار نویسندگان گوناگون می شویم. در آثار این نویسندگان، از چپ های تندرو با ریشه های روستایی و شهرستانی تا لیبرال های اشراف زادة تهران و دیگر شهرهای بزرگ، و از ملی گراهای دو آتشة ضد عرب تا هویت گراهای دینی، نوعی دلسوزی و در عین حال تقدس قایل شدن برای توده ها و در کنار آن تحقیر و ب...

در جهان امروز، اداره امور شهرها متکی بر دولت های محلی دموکراتیک است. الگوهای دولت محلی شهری در جهان متعدد است که مهم ترین آن ها مدل شهردار ـ شورا، شورا ـ مدیر، کمیسیون، نشست شهری باز و نشست نمایندگان شهری می­باشد که سهم مدل شوراـ مدیر در میان شهرهای مختلف جهان بیش از سایر موارد است. آنچه را که بتوان دولت محلی شهر در ایران نامید از جنبش مشروطیت در 1285 هـ . ش آغاز شده است. پس از آن، نهادهای دموک...

اسلام که اساساً دینی شهرگراست و در شهر رشد و نمو یافته، خود موجد شهرهای جدید بوده یا باعث تغییر شکل شهرهای پیش از خود شده است. واضح است که گسترش اسلام در سرزمین های اسلامی به بارور شدن فرهنگ اسلامی منجر می شد و این فرهنگ ضمن اثرگذاری بر سرزمین های اسلامی از آنها تأثیر می گرفت. اندیشه ناب اسلام محمد(ص) و علی (ع) حکومت هایی که در دوره های مختلف زیر عنوان (امپراتوری اسلامی) پا په عرصه وجود نهادند، ...

شهر اسلامی جیرفت[1] از سکونت گاه های راه بُردی در حوزه فرهنگی هلیل رود و جازموریان در فاصله ی سده ی نخست تا هشتم هـ.ق. بوده است. گستره ی پراکندگی مواد فرهنگی در این شهر نشان از آبادانی، رونق و اهمیت آن در ایالت کرمان دارد؛ چنان که وسعت آن با شهرهای نام دار آن زمان مانند ری، نیشابور و اصفهان برابری می کرده است. پرسش اصلی این است که چه متغیرهای محیطی بر شکل گیری، گسترش و تخریب شهر کهن جیرفت در سده...

اسلام در تمام شئون خود دینی اجتماعی است؛‌ چنانچه یکی از آشکارترین وجوه هویتی جامعه و شهر اسلامی، مسجد است که به سبب بعد عقلانی و معنوی ویژه خود همواره نقشی بنیادی داشته است. به نظر می­رسد امروزه این نقش برجسته مساجد در سازماندهی ساختار کالبدی و اجتماعی شهرهای اسلامی، و در شهرهای معاصر ایرانی- اسلامی در حال کم­رنگ شدن است. از این­رو، توجه اصلی این مقاله به شناسایی ویژگی‌های معنایی و کالبدی خاص م...