احمد فؤاد نجم، شاعر معاصر مصری یکی از چهره­های برجستۀ شعر پایداری است که همواره در شعرش، دردهای جامعۀ عربی ‌ویژه دردهای مردم مصر را بازگو کرده است. این شاعر مبارز و انقلابی به سبب اشعار انتقادی­اش، بارها به زندان افتاد؛ اما هرگز از عقاید انقلابی و ادب پایداری دست نکشید. در این پژوهش، تلاش شده است تا جلوه­های ادب پایداری در شعر وی از نظر شکلی و محتوایی بررسی شود. یافته اساسی این جستار نیز در ای...

ابوالفیض ثوبان بن ابراهیم معروف به ذوالنّون مصری از شخصیّت های ممتاز تاریخ تصوّف به شمار می آید. اگر از بزرگان صوفیه ده تن را به مثابة برجسته ترین ها برگزینند، یقیناً ذوالنّون یکی از آن هاست؛ بنابراین، شناخت احوال و تازه های سخن او که نمایندة شاخص و تأثیرگذار تصوّف غرب جهان اسلام است، در شناخت تصوّف اسلامی لازم و ضروری است؛ به ویژه اینکه اغلب منابع، او را نخستین کسی می دانند که از «ملامت» و نقش آن در ...

ساختگرایی (structuralism) به مثابه یکی از بارزترین جنبش های تاریخ اندیشه ی آدمی، در فاصله ی میان دو جنگ جهانی متولد شد و در حال حاضر نیز در نوع خود نگرشی پویا و رو به رشد است. به همین دلیل نمی توان به نوعی ارزیابی نهایی و کامل در این باره دست یازید. اندیشه ی «ساخت» (structure) از قدمتی به مراتب طولانی تر برخوردار است این اصطلاح در قرن هفدهم میلادی به واژگان زیست شناسی افزوده گردید ودر قرن نوزده...

یکی از موضوع­های مهمّی که در کانون توجه شاعران معاصر فارسی و عربی قرار داشته است، مسأله شرق و غرب است تا جایی که این دو اصطلاح در شعرهای بسیاری از آنها، بسآمد بالایی دارد. از جمله این شاعران، می توان به حافظ ابراهیم شاعر مصری و اقبال لاهوری پاکستانی که صاحب دیوانی به زبان فارسی است، اشاره نمود. دو شاعر یاد شده، نه تنها در کشور خود، بلکه در دیگر کشورها، به مبارزه با استعمار نامور هستند. در شعر ای...