عبدالمعطی حجازی و محمدرضا شفیعی کدکنی به عنوان دو شاعر پرآوازه ادبیات معاصر عربی و فارسی، پرچمدار مکتب ادبی رمانتسیم و نئو کلاسیسم بر شمرده می شوند. رمانتسیم و نئو کلاسیسم با محورهای معکوس شدت و ضعف در شعر این دو شاعر آشکار است. عبدالمعطی حجازی شاعر مشهور مصری است که اشعار وی شباهت نزدیکی به اشعار م. سرشک(محمدرضا شفیعی کدکنی) شاعر و ادیب توانمند کشورمان دارد وی هم از فرهنگ ایرانی و هم از فرهنگ ...

با وجود گذشت قرون متمادی ، زبان فارسی هم چنان صلابت و اصالت خود را به شکلی پویا حفظ کرده است که دلیل آن چیزی نیست مگر غنی بودن این زبان چه از جهت لفظ و چه از جهت محتوا. همین امر باعث شده است که در سال های اخیر، شاعران معاصر ایران زمین در سرودن اشعار در فرم و محتوای جدید که به شعر نو معروف شده است هنوز هم به استفاده از مصادیق کهن زبان فارسی چه از نظر واژگان و چه از نظر محتوا اقبال نشان داده و آ...

متناقض نما یا پارادوکس یکی از عواملی است که باعث آشنایی زدایی و برجستگی کلام می شود و خواننده را به این وا می دارد تا با تلاش زیاد به معنای مورد نظر شاعر پی ببرد و آنگاه که رابط? بین دو کلم? به ظاهر متضّاد را کشف کرد، لذّتی به وی دست می دهد که باعث حیرت وشگفتی اش می شود. این شگرد از دیرباز مورد توجّه شاعران بوده است . شاعر با پارادوکس امور نقیض و ناآشنا را آشتی می دهد که این امر سبب می شود؛ زیباتر...

از مکاتب فلسفی که امروزه در عالم هنر و ادبیات نقش به سزایی ایفا کرده اگزیستانسیالیسم است، گرچه بخشی از آن را تحت عنوان «فلسفه ی وجود» در فرهنگ اسلامی نیز می توان مشاهده کرد. از آن جا که شاعران و نویسندگان معاصر ناگزیر از آشنایی با مکاتب ادبی، فکری و هنری هستند، سهم اندیشه ی وجودی و مؤلفه های شاخص آن را در ادبیات معاصر جهان نمی توان نادیده گرفت. شفیعی کدکنی و أدونیس ضمن آگاهی از ادبیات غرب و توج...

انسان و شناخت ابعاد وجود او همواره در مرکز معارف بشری قرار داشته است و مکاتب و ادیان به فراخور بینش و غایت تعالیم خویش آرای گوناگونی در باب هستی و فلسف? وجود او عرضه داشته اند. پس از رنسانس نگاه به انسان دچار تغییر اساسی شد به گونه یی که منزلت انسان و شناخت زوایای پیدا و پنهان زندگی او بیش از پیش برجسته شد. یکی از زمینه های تجلی انسان و مفاهیم مرتبط با او ادبیات است و این امر در ادبیات معاصر ب...

این مقاله به بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «سفر به خیر» از شفیعی کدکنی می ­پردازد. دیدگاه گفتمانی با رویکرد نشانه- معنا شناختی، تولیدات زبانی را تابع فرآیندی پیچیده می داند که عوامل نشانه-معنایی بسیار در آن دخیل اند. آنچه دارای اهمیت است، نوعی موضع گفتمانی است که به دلیل پویایی، ما را با نوعی جهت گیری گفتمانی، بسط روابط و تعامل بین نیروهای همسو یا نا همسو مواجه می سازد. گفتمان ادبی، جریانی سیا...

رویکردهای نقد ادبی جدید، با پرداخت های دیگرگونه به متون ادبی، امکان برساختن معانی متعدد و پایان ناپذیر را برای این آثار فراهم می آورند و عنصر مرگ را از حیات آثار ادبی می ستانند؛ در این میان نقد نو (فرمالیسم امریکایی) که همزمان و در ادامه ی جریان فرمالیسم روسی در حدود دهه ی سی در امریکا پدیدار شد، در حقیقت نخستین تلاش منتقدین ادبی بوده است برای اصالت بخشیدن به متن و رهاندن متون ادبی از داوری های...

آرکائیسم، نوعی هنجارگریزی و انحراف از زبان معمول و نُرم و به کار بردن واژگان و ساختاری است که در گذشته، متداول بوده؛ اما در اشعار شاعران امروزی و معاصر، رواج چندانی ندارد. فرض محقق در این مقاله، آن است که در میان شاعران معاصر، پس از اخوان و شاملو، شفیعی کدکنی، بیش از دیگران، از این شگرد، جهت تشخص بخشیدن به زبان شعری خود، سود برده است. به همین منظور، این مقاله به بررسی این موضوع در اشعار شفیعی کد...

چکیده: «بینامتنیت» یکی از شاخه های مهم نظریه پست مدرن و از شیوه های جدید در نقد آثار ادبی و هنری است. در دهه های اخیر این نظریه و مطالعات مربوط به آن در بین منتقدان آثار ادبی رواج روز افزون داشته است. براساس این نظریه، آثار ادبی و هنری – خواه یک رمان، یک شعر و یا یک تابلوی نقاشی – از اجزایی ترکیب یافته و ساخته شده اند که از پیش موجود بوده اند و این آثار اصالت و یکتایی ندارد. کارکرد این نظریه د...