بررسی تاثیر پذیری از شعر شاعران، از جذّاب ترین مقوله های نقد ادبی است. شعر شفیعی کدکنی از رهگذر تاثیر پذیری از اشعار سنّتی و معاصر فارسی و با توجه به رویکرد بینامتنیت قابل مطالعه است. بینامتنیت به رابطه­­­ی میان متن های ادبی اطلاق می شود. این اصطلاح نخستین بار توسط ژولیا کریستوا در اواخر دهه­ی شصت میلادی پس از بررسی آرای باختین مطرح شد. شعرِ«م. سرشک» به دلیل سرشار بودن از پشتوانه­ی فرهنگی و توجه ب...

تاریخ ادبیات معاصر که از زمان شروع نهضت مشروطیت در ایران آغاز می شود تحولاتی به اندازه تاریخ ادبیات کهن دارد، به طوری که در طول صد سال اخیر ادبیات فارسی از لحاظ نظم و نثر تحت تاثیر مکتب-های نوین ادبی جهان قرار گرفته است و از طرفی پا به پای تحولات اجتماعی و تاریخی جامعه پیش رفته است به طوری که این رابطه متقابل ادبیات و اجتماع در این حیطه تاریخی اجتناب ناپذیر است. به دنبال گسترش تبادل فرهنگی و اد...

مطالعة سیر تحول شعر عاشقانه از گذشته تا امروز، ما را با شاعرانی آشنا می­کند، که عشق جوهر وجود آنان و هم ذات شعرشان بوده است. بر این اساس تاکنون آثار و اندیشة تعدادی از شاعران نام آشنای معاصر چون احمد شاملو، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، حمید مصدق، حسین منزوی و ... مورد نقد و بررسی قرار گرفتة است؛ اما راز و رمز شعر گروهی دیگر همچنان در پردة ابهام باقی مانده و کمتر کسی به سراغشان رفته است. این جستار...

نمادگرایی معاصر عربی، پس از پیدایش مکتب سمبولیسم در فرانسه هویدا شد. شاعران و نویسندگان عرب زبان ضمن استقبال از این مکتب و بکار بستن نمادهای مختلف در آثار ادبی، این تعبیر های غیر مستقیم را برای بیان اندیشه­های خود مورد استفاده قرار دادند تا شاید بتوانند با کاربرد این نمادها تصویر روشنی از دغدغه­های انسان معاصر را به خوانندگان عرضه کنند. متوکل طه شاعر نامدار فلسطینی از­جمله شاعران عصر حاضر است ک...

بلقیس معشوق نزار قبانی به مانند آیدا معشوق شاملو، معشوقی متعالی است که به خاطر برتری های فکری و اخلاقی مورد توجه قبانی قرار گرفته است. به نظر می رسد که در طی بروز تحولات جدید در شعر و توجه به مضامین نوین، تغییری در نگرش شعرا به معشوق به وجود آمده است که بارزترین حالت آن را می توان در ترسیم سیمای معشوق در شعر شاملو و قبانی ملاحظه کرد؛ از این رو است که شاهد توجه به معشوق متعالی در شعر این دو شاعر...

تدویر یک پیوند وزنی است که مصداق آن در شعر نو با شعر سنتی متفاوت است. بدین صورت که در شعر قدیم کلمه ناتمام می ماند و بخشی از آن به مصراع بعدی منتقل می شد. اما در شعر نو، کلمات تمام و کمال می آیند و این تفعیله ها هستند که ناقص و ناتمام اند و بخشی در یک سطر شعری و بخش دیگر در سطر بعدی می آیند. این شگرد شاعری چه خودآگاه به کار رفته باشد چه ناخوداگاه بیانگر معنا و مفهومیست که می توان آن را در دو سط...

ابهام در یک شعر موفق، همان قدر نقش مثبت دارد که در یک شعر ناموفق، و ارزیابی این نقش برعهدة نظام فکری و زیبایی‌شناسی هر دورة ادبی است.ابهام یکی از فرایندهای مهم و در عین حال کلیدی شعر معاصر ایران و به بیان بهتر، شعر امروز است. این سخن هرگز بدان معنا نیست که شعر گذشتة ما ابهام نداشته، بلکه مسأله این است که در شعر سنتی فارسی، ابهام بیشتر به سه شکل عمدی، طبیعی و عارضی اتفاق می‌افتد، اما در شعر امرو...

انقلاب مشروطه یکی از مهم­ترین عوامل تحوّل در حوزه ی سیاست، اجتماع، فرهنگ و ادبیات در عصر حاضر به شمار می­رود. از نتایج مهم این نهضت، تفکیک و تقسیم جامعه ی ایران به دو دوره ی سنتی و مدرن است؛ این تقسیم­بندی در ادب مشروطه و معاصر نمود تام و تمام داشته است. از جمله نتایج برخورد سنت و مدرنیسم در عرصه ی شعر فارسی پیدایی شیوه ی جدیدی موسوم به شعر نیمایی است که همگام با شعر کلاسیک تا امروز جریان دارد. ...

تفاوت های مهم و اساسی شعر سنتی و شعر نو را می توان در مقایسه شعر الحمی،، از متنبی و شعر ٠ الوصیه،، از بدر شاکر السیاب که از پیشگامان شعر نو د رجهان غرب به شمار می ا ید، مشاهه ه کرد. وجود ابهام در شعر نو، جایگزینی لذت ساده شعری به جای لذت های بیانی و بدیعی و غلبه حالت توصیفی بر بیانی و تهی بودن از ویژگی خطابی و ... از ویژگی های شعر نو می باشد. شناخت اساطیر، آشنایی با زمینه های فکری و عقیدتی و تح...

ساختار شعر معاصر-در قیاس با شعر سنتی- در پی تغییر در مضمون، دگرگون شد. مضامین جدید در شعر جایگزین مضامین سنتی شدند و به دنبال آن شیوه تصویرپردازی این موضوعات نیز دگرگون گشت. تصویر یکی از ارکان مهم شعر محسوب میشود که از ابتدا شاعران و ادبا به آن توجه خاصی نشان دادهاند و مکتبهای مختلفی بر اساس چگونگی تصویرپردازی در شعر به وجود آمد و در این راستا گاه آن را بر محتوی برتری میدادند و گاه برعکس. از عن...