انوری را می‌توان بزرگ‌ترین و مهم‏ترین آیینه تعارض و تناقض عصر سلجوقی دانست. انوری از یک سو میراث عظیم تمدّن اسلامی و ایرانی را که شامل حکمت، علم، هنر و شعر است به ارث برده و از یک سو تمامی آن میراث معنوی را به سخره گرفته است. انوری همواره میان خرد‌گرایی و خرد‌ستیزی و مفاخره به شعر و نفرت از شعر در نوسان است و دیگر از جلوه‌‌های تناقض را می‌توان در کلام و زبان انوری جستجو کرد. برای فهم بهتر این تع...

نقش شاعر به عنوان واعظ و ناصح جامعه همواره مورد توجه ناقدین و ادب شناسان قدیم بوده است. شاعر گاه در ضمن پند و اندرز و حکمت به ارشاد مردم می?پردازد و گاه به مذمت و هجو ناهنجاری?ها و رذیلت?های اخلاقی روی می?آورد. از این روی می?توان ارتباطی مستقیم بین حکمت و هجو برقرار کرد که هدف در هر دوی آن?ها اصلاح جامعه و دعوت به آراستگی?به فضیلت?های اخلاقی است. حُطَیئه یکی از شاعران مخضرم است که علیرغم شهرتش به...

یکی از دلایل ظهور فلسفه در یونان ادبیات است . آثار هومر و هزیود , پرسشهای اساسی کسنوفانس از ایزدان , نوشته های منظوم پارمنیدس , رشد و ظهور تراژدی در یونان و زمینه های اجتماعی و سیاسی آن همگی سنت هایی بوده اند که افلاطون و ارسطو از آن بهره مند بوده اند و بسیاری از مفاهیم فلسفی خود را با استفاده از این فرهنگ ادبیز - فلسفی شکل داده اند . علاوه بر این شعر ( ادبیات ) در جامعه یونانی نقشی تربیتی نیز ...

همانطور که در مقاله پیشین گفته آمد ، شاعران حکیم ، در اشعار خود ، به بیان حکمت های الهی و انسانی در بلندای زندگانی این جهانی ، برای نیکوتر شدن حال آیندگان در طول زمان ، کوشیده اند و در مضامین شعر عربی و فارسی مشترکاتی را می نگریم که می رسانند این معانی در شرق رواج داشته و پارسی گویان و تازی پردازان حکمت آموز ، در هر سرزمینی که بوده اند بدان معنی توجه داشته اند . و شاعرانی چون شیخ ابوالفتح البست...

حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو می­کنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمی­دارند. ملک­الشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال های سال زندان و تبعید را تجربه کرده­اند و هر کدام به نحوی تأثّرات درونی خود را در شعر خویش متبلور ساخته­اند. مقالة حاضر با نگاهی اجمالی به نقاط مشترک و مورد اختلاف این شاعران، به مقا...

در تعیین میزان جاودانگی یک اثر ادبی عوامل مختلفی موثر هستند، یکی از این عوامل میزان بار معنایی است که ادیب توانسته است آن را به مخاطب انتقال دهد. از آن جا که شعر حکمی بار معنایی بالایی دارد، قصیده مقصوره ابن درید توانسته است ضمن انتقال مفاهیم حکمی به مخاطب، در شمار اشعار جاودانه جهانی قرار گیرد . حکمت به عنوان تجربه ای گران بها که فرد حکیم آن را در اختیار دیگران قرار می دهد، عبارت است از درک ع...