کنایه، یکی از شگردهای بیان غیر مستقیم و تصویرساز هنری و از عناصر چهارگانۀ فنّ بیان است که از نظر لفظ و معنای ظاهری، در محور همنشینی و از نظر معنای پوشیده و دور، در محور جانشینی کلام قرار دارد. در حقیقت اوج غرابت و زیبایی واقعی هر کنایه، همانند هر تصویر خیالی دیگر در تازگی آن است. برخی از کنایه ها به دلیل استعمال بیش از حد، در شمار کنایه های قاموسی درآمده اند و معنایی تثبیت شده و مشخّص دارند. در ش...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...

امیر هوشنگ ابتهاج (سایه)، شاعری چیره دست و ماهر و از درخشان ترین چهره های غزل سرای معاصر است که در هر دو شیوه سنتی و نو طبع آزمایی نموده و هنر آفریده است. به لحاظ ادای معنی در زبان، گاه نوگرایی است متمایل به سنت و گاه سنت گرایی است متمایل به نو و از نظر آشنایی با زیر و بم های زبان شعر فارسی، گوینده ای کم مثال است. در شعر سایه دو جنبه کاملا متفاوت به چشم می خورد نیمی از سروده های وی را غزلیاتی...

احمد شاملو، از زمره شاعرانی است که در شیوه شعر سنتی و شعر نو نیمایی طبع آزموده است.تسلط بی‏نظیر شاملو بر ادبیات کهن فارسی، بن مایه زبانی قدرتمندی را برای او فراهم کرده است.او در قالب سنتی چون مثنوی، غزل و قصیده و نیزدر قالب شعر نیمایی شعر سروده؛ ولی با شعر سپید نام خود را در آسمان شعر و ادب فارسی جاودانه کرد. تحقیق و تتبع در شعر و نثر کهن فارسی به ویژه تاریخ بیهقی، علاوه بر آگاهی از توانمندی و ...

این رساله مجموعا دارای دو کتاب و ده فصل است که کتاب اول خود به شش فصل تقسیم می شود: در فصل اول ابتدا به وجه تمایزی که می تواند میان دو فرهنگ شرق و غرب یا سنتی و جدید، وجود داشته باشد، پرداخته ایم. هر فرنگ با ساختار ذهنس - وجودی خاصی که بر آن حاکم است ، محصولات و مقولات خاص خود در پی داشته است که همه آنها نیز تابعی از آن ساختار محسوب می شوند. این ساختار در فرهنگ شرق و ادبیات سنتی، ساختار "هرمی -...

رباعی یکی از قالب­های سنتی مورد علاقه­ی نیمایوشیج بوده است. در مجموعه­ی اشعار نیما 592 رباعی وجود دارد. این رباعی­ها بدون تاریخ سرایش و بر پایه­ی حروف الفبای قافیه به صورت الفبایی تنظیم شده­اند. در مقاله­ی پیش رو برای بررسی میزان سنت­گرایی و نوآوری در رباعی­های نیمایوشیج، همه­ی آن­ها بررسی شده است. نتیجه نشان می­دهد که تنها در ده درصد از تمام این رباعی­ها نشانه­هایی از نیمای شناخته­شده­ی نوگرا...

در سال 1330 شمسی، شاعر و هنرمندی در عرصه ادبیات معاصر ایران ظهور کرد که با انتشار نخستین شعر خود، پایه های ادبیات سنّتی را به لرزه درآورد. نام و آوازه او با نخستین شعرش با عنوان «کبود» در همه جا پیچید. او کسی نبود جز شاعر جیغ بنفش، هوشنگ ایرانی. اصطلاح جیغ بنفش و نوآوری های بکر ایرانی در این شعر، تمسخر و اعتراض طرفداران شعر سنّتی و نوپردازان نیمایی را در پی داشت. بسیاری از صاحب نظران، در پیشرو بو...

حمید مصدق (تولد: 1318 ه.ش ؛ وفات: 1377 ه.ش) شاعری متعهد و انقلابی و مردم¬گرا بود. دیوانش مشتمل بر اشعاری به سبک نیمایی و مملو از اشارات سیاسی و اجتماعی است. اغلب این اشعار در طول ده¬ها سال حکومت جابرانه و مستبدانه¬ی پهلوی سروده شده است. مبارزه با استبداد، آزادی¬خواهی و وطن¬دوستی، صبغه¬ی غالب اشعار اوست. نویسنده در این جستار می¬کوشد جنبه¬های سیاسی و اجتماعی اشعار این شاعر را بررسی کند. بر اساس ن...

آنیما در واقع جنب? ناخوآگاه زنان? ذهنی یک مرد است که از ناهشیار جمعی سرچشمه می گیرد.این کهن الگو از مهم ترین کهن الگوهایی می باشدکه یونگ-روان شناس شهیر سوئیسی-آن رابررسی کرده است. هدف اصلی از نوشتار حاضر بررسی نمود آنیما در اشعار بدر شاکر السیاب واحمد شاملو می باشد.سیاب به عنوان نامدارترین پیشگامان شعر نو عربی وآغازگر جنبش شعرآزاد ،از نظر ادبی در تاریخ ادبیات عراق وهم? کشورهای عربی دارای اهم...

غزل نو، نوع جدیدی از غزل با نگاهی تازه و زبانی امروزی است که پس از فراگیر شدن شعر نو در جامعه پدید آمده است. سیمین بهبهانی با آثاری چون: «خطی ز سرعت و از آتش»، «دشت ارژن»، «یک دریچه آزادی» و «یکی مثلا اینکه» خود را به عنوان یکی از پیشگامان کوشای این فرم شعری معرفی کرده است. با توجه به تأثیر شعر نیمایی بر پیدایش غزل نو، پاسخ به این سوال ضروری به نظر می­رسد که احیاگری بهبهانی در غزل، در چه محورها...