در معرفت شناسی ادبیات رمانتیک وعرفان اسلامی، خیال جایگاه ویژه ای دارد. در این مقاله، تلاش بر این است تا نشان داده شود که: اول، معرفت شناسی رمانتیسیسم با معرفت شناسی عرفان اسلامی، از لحاظ ارزش و اهمیت دادن به خیال، بسیار نزدیک به هم اند. به عبارت دیگر، در این نظام های فکری، خیال ابزار مهم شناخت است. دوم، زیر بنای معرفت شناسی خیال گرای رمانتیک و همچنین عرفان اسلامی وحدت است، بر خلاف معرفت شناسی...

خواب و رویا پدیده ای جمعی و مشترک میان اقوام بشراست که اثر خویش را در اساطیر و فرهنگها و ادیان مختلف به جای گذاشته زیرا در نظر مردم کهن رویا پیام خداوند تلقی می گردیده.عرفا نیز خواب و بیداری را حقایقی میدانند که در "بود" یکی می باشند لیک در "نمود" متفاوتند یعنی خواب و بیداری را دو نمود مربوط به وضع شخصیت آدمی میدانند. در این رساله هدف ما آشنا شدن با رویا و عرصه خیال است زیرا رویا امری ادراکی ...

مفسران مسلمان بر اساس میزان پایبندی به ظواهر آیات و روایات گوناگون و یا رهیافت اصول گرایان در تفسیر کلام خداوند، در تفسیر عرفانی و تأویل آیات، مواضع مختلفی را برگزیده اند. وجود نسخ، تشابه و صعوبت، در برخی از آیات قرآن، نمایانگر نقش بسزای تأویل در فهم باطن آیات است. در میان تفاسیر قرآنی، محور تفاسیر عرفانی بر تأویل استوار است.     این نوشتار ضمن اشاره به تاریخ تطوّر معنای لغوی تأویل، به بررسی مفه...

کل انسان یتمکن ان یجرّب فی الحیاة قرّها و حرّها ، حلوها و حرّها فیستلهم منهما فی سبیل البلوغ الی الکمال فبعض الشعراء حین اکتسبوا تجارب عدیدة ، اوردوها فی اشعرهم حتی صارت امثالاً و حکماً یستضی بها الاجیال التالیة فحینئذ من الطبیعی عن یلعب الشاعر دور الرائد الذی یسوق الآخرین نحو مکان خصب لینتجعوا به فی سبیل تقدّمهم و تتطوّرهم . ابوالعتاهیة شاعرنا العراقی للقرن الثانی الهجری احد من هولاء الذین اخذوا من اش...

امام خمینی بر تقسیم بندی قیصری بر مراتب عالم اشکال کرده، آن را از لواحق ماهیت دانسته نه وجود و اسم رحمن را مقام بسط (ظهور) و اسم رحیم را مقام قبض (بطون) وجود آورده، اسم «الله» را جمع بسط و قبض دانسته، لذا مانند فلاسفه، اسم رحمن را رب عقل اول و اسم رحیم را رب نفس کلی نمی گیرد. جعل را متعلق به ماهیت می گیرد و در حضرت علمیه و غیر آن بین وجود و ماهیت فرقی قائل نمی شود. در بحث «شیئیت ثبوت» می گوید: ...

در این مقاله، غزلی نویافته منسوب به عطّار نیشابوری معرفی می شود. در کتاب اورادالاحباب و فصوص-الآداب، برای بیان معنی «خرابات» به این غزل استشهاد شده است. ابوالمفاخر یحیی باخرزی، مؤلّف این کتاب، به طور صریح بیان داشته که این شعر از عطار نیشابوری است. علاوه بر این تصریح، قراین زبانی و نبودن در اقدم نسخ دیوان عراقی نیز مؤیّد صحّت این انتساب است. در این میان، نکته حائز اهمیت این است که این غزل با اختلاف...