یکی از شخصیت‌های مبارز روشنفکر که در پیشرفت حرکت معارف‌پروری اسلامی و خودشناسی ملی تاجیکستان نقشی بارز دارد، میرزا سراج متخلص به دکتر صابر است. در این مقاله که به‌قصد معرفی این شخصیت برجسته و آثار وی به‌نگارش درآمده، نخست شرح مختصری از زندگی او بیان شده است. میرزا سراج در سال ۱۸۷۷م در شهر بخارا به‌دنیا آمد. وی ضمن تحصیل علم و دانش، پیشۀ اجدادی خود را ادامه داد و به تجارت و صرافی مشغول شد. میرزا...

چکیده ندارد.

نقد جامعه‌شناختی، از نظریه‌هایی است که در عرصة تعامل ادبیات با علوم اجتماعی بروز یافته و سعی بر آن دارد تا رابطة میان ساختار ادبی و جامعه را بررسی نماید. مطابق این نظریه، میان متون ادبی و محیط اجتماعی که متن ادبی در آن متولد شده، تأثیر متقابلی وجود دارد. از یک طرف نویسنده در آفرینش متن ادبی خود از جامعه تأثیر می‌پذیرد و از طرف دیگر، متنِ تولید شده نیز بر محیط اجتماعی خود تأثیر می‌گذارد. جورج لوک...

مصطفی وهبی التل ملقب به عرار (899 ا- 1949 م) بزرگترین شاعر و پرآوزه ترین ادیب، روشنفکر و فرهیختة اردن است. او از دیر باز به ادبیات فارسی و به ویژه رباعیات خیام روی آورد و از این رهگذر بودکه با زبان شیرین فارسی آشنا شد و حتی توانست گزیده ای از رباعیات خیام را به گونه ای مطلوب به زبان عربی برگرداند. این ترجمه، نخستین برگردان از زبان فارسی به عربی است. تلاش های شاعر بزرگ اردن در گسترش ادبیات فارسی...

مقالۀ حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش­ است که چگونه پس از پیروزی نهضت مشروطه و تشکیل مجلس، جناح روشنفکر مجلس اول شورای ملی که شامل طیفی از نمایندگان تندرو و قائل به جدایی دین از سیاست و عدم دخالت روحانیان در امور سیاسی بودند، حاضر به پذیرش لایحۀ هیئت مجتهدان طراز اول مبنی بر نظارت عده­ای از علما بر مصوبات مجلس گردیدند؟ مدعای مقاله چنین است که جناح روشنفکر بدون اعتقاد به نظارت علما بر مصوبات مجل...

چکیده رمان نفرین زمین داستان نزاع تجدد با سنت و روشنفکر با حکومت و سند شکست روشنفکر و سنت است.آل‌احمد این رمان را برای ایفای رسالت روشنفکری که برای خود قایل بود، نوشته است. وی در این رمان به بهانة نقد اصلاحات ارضی، با تجدد و دین‌سازی در برخی محافل فکری و سیاسی، و با اقتصاد بورژوایی مخالفت می‌کند. بدین جهت رمان در برخی قسمت‌ها به یک بیانیة سیاسی تبدیل می‌شود. گاهی نیز واقعیت‌ها مغفول می‌مانند چ...

this thesis attempts to study the representations of the third-world intellectuals in three fictional works by the british-educated trinidadian nobel-winner v. s. naipaul: the mimic men, a bend in the river, and magic seeds. the first one recounts the story of ralph singh’s sense of alienation, his experiences as a colonial politician, and his struggle to give order to his disorderly world thro...

قانون اساسی یک کشور نشان دهنده آمال، آرزوها، اهداف و خواسته های یک مملکت برای خود و نسل آینده می باشد. در واقع، مهم ترین رخداد حقوقی- سیاسی بعد از انقلاب 57 تدوین قانون اساسی بوده است. در مجلس خبرگانِ بررسی قانون اساسی، که با بیش از 60 جلسه بحث و گفتگو در مورد مسائل اساسی مملکت صورت گرفته بود، شهید بهشتی به عنوان نائب رئیس، مدیریت جلسات را به عهده داشت. علاوه بر ریاست، ایشان به عنوان یک نظریه پر...

نهضت مشروطیت تنها یک رویداد سیاسی-اجتماعی تلقی نمی شود. تاثیرات این نهضت بر شعر و موسیقی عصرقاجار در قالب تصنیف ها و اشعار میهنی و نقد اجتماعی بر جا مانده است. نقاشی نیز نمی توانست بی تاثیر از این رویداد باشد. کمال المک هنرمندی بود که در طول حیاتش از نزدیک شاهد حوادث دوران مشروطیت بود. در این مقاله بازنمود مشروطیت و تحولات اجتماعی و سیاسی حاصل از آن در آثار کمال الملک با تکیه بر آثار پیش و پس ا...