موضوع این رساله «صور خیال در شاهنامه ی فردوسی» است. منظور از صور خیال در این تحقیق، مجاز، تشبیه، استعاره، کنایه، نماد، اغراق، ایهام، حسن تعلیل، تجاهل العارف، حس آمیزی و براعت استهلال است. در این رساله کوشش پژوهنده بر این بوده است تا نشان دهد این اثر به سبب وجوه ادبی و بلاغی فراتر از یک متن منظوم است. هدف از تدوین این اثر شناخت قلمرو صورخیال، استخراج عناصر خیال در شاهنامه و شناخت تصاویر، ترکیب ه...

هوگو در سرایش «افسانه ی قرون» از «شاهنامه» فردوسی الهام گرفت. او از مفاهیم آیین زرتشت نیز بهره گرفت و مفاهیمی چون تقابل بین روشنایی و تاریکی، سرشت نیک و بد و ... که از جمله درونمایه های مهم شاهنامه ی فردوسی و آیین زرتشت است در اثر هوگو به صورت برجسته وجود دارند. هوگو همچنین از وام واژه ها و بن مایه هایی بهره جست که از موضوعات محوری «شاهنامه» هستند.

شاهنامه فردوسی یکی از آثاری است که نگارگران ایرانی در تمامی ادوار به مصور کردن آن علاقه نشان داده اند. شاهد این مدعا تعداد زیادی شاهنامه است که که از دوره اسلامی به جا مانده است. نگارگران مکتب شیراز نیز از این قافله جا نمانده اند. شیراز یک بار در حمله ی مغول و بار دیگـر در حمله ی تیمـور مورد هجوم قرار گرفت که در هر دو توانست با تکیه بر میراث هنری خود در نگارگری شیوه خاص خود را زنده نگه داردو به...

شاهنامه از جمله شاهکارهای ادبیات جهان تلقی می گردد که با گذشت هزار  سال از نگارش آن هنوز سرلوحه ی  ادبیات حماسی ایران و جهان است. این اثر بازتاب ملی گرایی یا قوم پرستی نیست بلکه سروده ی روزگار فرهیختگی و برمحور خرد  و برای مخاطبان خردمند است. لفافه ی  بیان متأثر از روزگار  زمامداری خردمندان سامانی، و آهنگ بیان ومفاهیم مبتنی بر انسانیت و قومیت فرهیخته نهاده شده است، لذا برخلاف نظر بسیاری از نویس...

حماسه سرایی با فردوسی توسی به اوج رسید. پس از فردوسی نیز کسانی که در این عرصه قدم گذاشتند سعی داشتند از الگوی موفق او در زمینه ی حماسه سرایی، یعنی شاهنامه تقلید کنند. در آغاز شاهنامه هایی که سروده شد بیشتر به بخش حماسی – اسطوره ای شاهنامه توجه داشتند. از اواخر قرن ششم و به ویژه از عهد مغول به بعد به دنبال رونق تاریخ نگاری، نهضتی در عرصه ی شاهنامه نویسی تاریخی نیز پدید آمد. محتوای این شاهنامه ه...

در دوره ی قاجار و پس از ورود چاپ سنگی به ایران شاهنامه از جمله آثاری بوده است که هنر و خوشنویسی در آن متجلی شده است. تصویرسازی شاهنامه، شامل مجالس و صحنه های نبرد، توسط نقاشان و مصوران طراحی می شده و در کتاب به چاپ می رسیده است. بنا به مستندات، نخستین شاهنامه ی چاپ سنگی در سال 1262 ه.ق در بمبئی چاپ شده است. تصویرساز این نسخه که به خط رضا حسینی شیرازی است مشخص نیست. اما نخستین شاهنامه ی چاپ سنگی...

شاهنامه ی فردوسی از همان آغاز، طی ادوار مختلف مورد استقبال و توجّه گروه های مختلف قرار گرفت، به گونه ای که در طول تاریخ ادبیّات ایران برای هیچ اثری به اندازه ی شاهنامه، گزیده تهیّه نشده است. در این پایان نامه، ضمن توجّه به سیر تطوّر تاریخی منتخبات شاهنامه گزیده ها و منتخبات این اثر در چهار گروه کلّی، طبقه بندی شده و با رویکرد انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، معلوم شده است که تا عصر حا...

چکیده شاهنامه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، از مشهورترین میراث گران بهای ادب فارسی است. این اثر ارزشمند که روح جوان مردی و غیرت ملّی و دینی ایرانیان را مورد ستایش قرار می دهد، همواره مورد توجّه حکام ایرانی و بالتبع هنرمندان نگارگر درباری بوده است و داستان های آن، بیش از هر اثر ادبی دیگر در ایران به تصویر درآمده است. در میان داستان ها و روایات بسیارِ شاهنامه، داستان سیاوش، به دلیل دارا بودن ارزش های ...

موضوع مقاله ی حاضر بررسی «سخن» در شاهنامه ی فردوسی است. به کارگیری واژه ی سخن در مفاهیم مختلف و با بسامدی بالا، یادآور اهمیّت «گفتن» به مثابه یکی از اضلاع مثلث «پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک» در شاهنامه است. زیرا فردوسی کاخ بلند نظم خویش را بر شالوده ی این مثلث بنیاد نهاد تا تصویری روشن از زندگی شایسته و بایسته ی آدمی، در سایه این سه مقوله ی بنیادین زندگی،تصویر نماید. فردوسی بیش از دو هزار با...

چکیده شمار تشبیهات به کاررفته در شاهنامه ی فردوسی بسیار زیاد است و در هر برگی از شاهنامه به چند نمونه از تشبیه برخورد می کنیم. این تشبیهات ساختارهای متفاوتی دارند و اجزای آن ها، متناسب با مورد، تغییر می کند. در بسیاری از تشبیه ها تنها دو طرفِ اول تشبیه وجود دارد و اداتِ تشبیه و وجهِ شبه غایب هستند. در برخی موارد مشبّه محذوف است و بر اساس بیت های قبل باید آن را یافت یا حدس زد. فردوسی به پیروی از سا...