فردوسی سخنور و پیام آور آزادی، روی هم رفته نه ذوق و روحی فراخور دربار فرمانروایان وقت خود داشت، و نه شاعری فرمایشی و حرفه ای بود. او به هیچ درباری وابسته نبود. این شاعر ملی، پدیدآورندة هستة مرکزی و اساسی داستان ها و بنیانگذار کاخ ملی نظم و گفتارهای فلسفی است. تفاوت فردوسی با دیگر شاعران در اشاعة فروغ روح بخش ملی در چارچوب اصول سنت ها و آیین های موروثی است و شاهنامه به راستی آن شاهکاری است که سر...

ترامتنیت یک اصطلاح نقدی در نظریة ادبی معاصر است. این نظریه بر آن تأکید دارد که یک اثر ادبی تنها در ارتباط با سایر آثار ادبی تعریف و فهمیده می‌شود؛ زیرا خالق یک اثر ادبی با تصمیم‌ آفرینش یک اثر، به دنیایی از ارتباط‌های میان‌متنی در ذهن خود وارد می‌شود؛ نویسنده یا شاعر از افکار بسیاری از آثار پیش از خود و یا معاصر با خود تأثیر می‌پذیرد و این افکار در آفرینش اثر او نقش دارند. یکی از حوزه‌های مهم د...

الگوی تصویر‌شدة پوشش زنان در دورة تیموری و صفوی از دیدگاه هنرمند آن زمان در تصاویر برجای‌مانده از شاهنامة بایسنقری و شاه‌طهماسبی انعکاس یافته است. مطالعة منابع مکتوب تاریخی و مقایسة تطبیقی نگاره‏های دو شاهنامة یاد‌شده، نوشتاری به شیوة تحلیلی‌ـ تطبیقی را ارائه می‏دهد که در مسیر خویش به ابهامات زیر پاسخ می‏گوید؛ پوشش زنان تصویر‌شده در دو شاهنامة یاد‌شده از چه وجوهی قابلیت انطباق دارند؟ تزیین در پ...

 دست‌نویس مصوّر شاهنامه، موسوم به شاهنامۀکوچک دوم، نسخه‌ای، پراکنده و ناقص از شاهنامۀ فردوسی است که بر اساس برگ‌های مصوّر موجود ازآن و نیز 3 دست‌نویس مشابه دیگر به سدۀ 8 هجری قمری و کتابت در بغداد منسوب شده است؛ و بر همین اساس به عنوان اولین دست‌نویس مصوّر شاهنامه تا به امروز محسوب می‌شود. از این دست‌نویس 285 برگ در قالب میکروفیلم موجود بوده که متشکل از51 برگ مصوّر و 234 برگ غیر مصوّر است. مطابق باز...

شاهنامة فردوسی مجموعه‌ای دلپذیر از معارف ارزندة بشری است. دامنة این معارف آنچنان گسترده است که این اثر بزرگ را از زمرة آثار حماسی محض فراتر برده و آن را به دایرةالمعارفی از اخلاق، علم و دانش، تعلیم و تربیت، عدل و داد تبدیل کرده است. با اندک تأملی در شاهنامه، تأثیر تعلیمات ادیان الهی را در آن در می‌یابیم اما آنچه در این زمینه بیشتر جلوه‌گری می‌کند، پیوند بسیار عمیق شاهنامه با مبانی اسلام و بهره‌...

عرفان و تصوف اسلامی، میراث معنوی تمدن اسلامی است که از بدو پیدایش تاکنون تحولات بسیاری یافته و به سبب عوامل درونی انشعاب­های فراوانی درآن ایجاد شده ­است. یکی از مهم­ترین عرصه های ظهور این انشعاب­ها در تعاریفی است که مشایخ و صوفیان از تصوف و عرفان ارائه داده­اند. در این پژوهش سعی ­می­شود به شیوۀ تحلیل محتوا، و رویکرد درزمانی، با مطالعۀ­ کتب معتبر نثر صوفیانۀ فارسی از ابتدا تا سدۀ سیزدهم هجری و ا...

موسیقی  در نثر فارسی ناشی از آهنگ و تناسبی است که در یک جمله میان واژگان گوناگون و یا در میان واژگان دو جمله احساس می شود. گاه کلمات و جملاتی که در کنار یکدیگر قرار        می گیرند در نثر فارسی ایجاد موسیقی میکنند که از آن تعبیر به موسیقی درونی می شود . این نوع موسیقی از تناسب حروف و اصوات حاصل می شود که از تنوع و تکرار به وجود می آید. یکی از مهمترین ویژگی های نثر امیر خسرو آهنگینی و عبارت های ...

چکیده : زبان را می توان معمار تاریخ یک ملّت دانست و هر چه ابزار دست این معمار سالم تر و متّکی به عناصر بومی باشد، استقلال و هویّت آن ماندگار تر خواهد بود؛ بنابراین، ضرورتِ نگهداریِ زبان فارسی و پالایش آن از عناصر غیر ضرور، وظیفه ی هر ایرانی فرهیخته می باشد. با اعتراف به این نکته که وام ستانی در حدِّ اعتدال در هرزبانی نه تنها عیب نیست، بلکه موجب غنای آن زبان می گردد و دامنه ی واژگانی آن را گسترش می د...

پایان نامه حاضر به بررسی میزان موفقیت ترجمه های انگلیسی منظوم، منثور، و مشروح قرآن کریم در حفظ صورت و معنای این کتاب آسمانی می پردازد. در این پایان نامه تنها سوره یس و سه ترجمه مذکور آن که به ترتیب توسط پرفسور نیک آیین، آرتور آربری، و یوسف علی صورت گرفته اند، مورد بررسی قرار گرفتند. در پایان نامه حاظر همچنین سعی شده است میزان موفقیت شیوه ترجمه formal correspondence و dynamic equivalence که توس...

وزن شعرآزاد نیمایی با حفظ کیفیت عروض سنتی و امکان تغییر در کمیت آن، درحقیقت ادامه ی همان وزن عروض سنتی وقابل تقطیع است. می توان آن را قالبی نو وکامل تراز قالب های شعرکهن فارسی دانست که با نوآوری هایی درکاربرد وزن و قافیه همراه است. وجه تمایزشعرآزاد از قالب های شعر کهن؛عدم تساوی مصراع ها، شکل نوشتاری و نوع ساختمان آن است،که با ترکیب والهام از قالب های مستزاد، مسمط، بحرطویل، ترکیب بند و ترجیع بند...