گسترش اندیشه ضد استعماری در ادبیات معاصر عربی، از زمانی آغاز شد که نخبگان عرب، مردم را از اهداف شوم استعمار، آگاه و آنان را به پایداری در برابر اشغالگران دعوت کردند. از سوی دیگر فشار، سخت گیری و ستمی که دولت های استعمارگر بر ملت عرب روا می داشتند، زمینه را برای تقویت روح " پایداری سیاسی" در مردم آماده ساخت و در این راستا، شاعران نیز با نزدیک کردن زبان شعری خود به زبان و نیازهای جامعه، به سرودن ...

ادبیات پایداری که در جنگهای ایران و روس (قرن سیزدهم) در زبان فارسی شکل گرفت، مهمترین عامل خروج شعر و نثر از دربار شاهان به میان مردم به شمار می رود. از اینزمان ادب درباری که با مدح و ستایشگری شاهان و شاهزادگان گره خورده، با حوادث و وقایع ملموس زمانه، آشنا می گردد. حضور علما و مراجع دینی با صدور فتاوی برای تشویق مردم به دفاع از سرزمین و وطن خویش، یکنواختی و سکون ادبیات دوره قاجار را به خیزش و حر...

در برهة کنونی تحت تأثیر اوضاع سیاسی و اجتماعی مردمان مشرق‌زمین، ادبیّات مقاومت به عنوان شاخه‌ای از ادبیّات متعهّد - که در نتیجة عواملی چون ظلم، تجاوز، استبداد، اختناق و دیگر مسائل شکل گرفته و دلاوری‌ها و پایداری‌های مبارزان را ثبت نموده - در ادبیّات زبان‌های گوناگون جایگاه ویژه‌ای یافته است که از برجسته‌ترین نمونه‌های آن، ادبیّات مقاومتِ فلسطین است. ادبیّات کسانی که پرداختن به مقاومت فلسطین، مهم‌ترین ...

اگرچه ادبیّات پایداری معاصر عرب با نام فلسطین و لبنان پیوند یافته است، امّا اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دیگر سرزمین‌های عربی؛ از جمله یمن، زمینه ساز پیدایش شاعران برجسته‌ای در این حوزه گردیده است. عبدالله بردونی (1929-1999 م.) یکی از چهره‌های شاخص ادبیّات پایداری یمن به شمار می‌رود. دشواری‌های اجتماعی- سیاسی همچون جنگ، فقر، جهل، کم رنگ شدن ارزش‌های معنوی و رواج فساد در جامعه یمن بر شعر این شاعر ...

ادبیات همواره عرصۀ عرضۀ مفاهیم والای انسانی بوده و نهانی­ترین صحنه­های زندگی بشر را به تصویر می­کشد و جنگ و مقاومت به عنوان یکی از مهم­ترین جلوه­های زندگی بشر، در ادبیات نمود بارزی یافته و همواره ادیبان و نویسندگان از این مهم مستثنا نبوده و به خلق آثار زیبایی در این زمینه دست یازیده­اند؛ چنان­که پس از جنگ­های صلیبی و بروز درگیری­های سرنوشت­ساز میان مسلمانان و مسیحیان، به­خصوص پس از روی کار آمدن...

توفیق زیّاد یکی از شاعران بزرگ ادبیات پایداری فلسطین است کهبااشعار خود فریاد مظلومیت فلسطینیان را به گوش جهانیان رساند.او تمام دیوان خود را وقف مقاومت کرده است.از یک سو بیشترین و شاید مهم¬ترین مضامین مقاومت را می¬توان در دیوان او یافت، و از سویی دیگر می¬توان او را ابداع¬گر بسیاری از مضامین مقاومت دانست. بنابراین با بررسی مضامین مهمّی چون استعمارستیزی، حقوق بشر، جهان¬شمولی و برخی دیگر از مفاهیم پا...

ادبیات پایداری، تحت تأثیر جنبش های دینی و ملّی و نیز با پیدایش انقلاب اسلامی و بروز جنگ تحمیلی و ضرورت دفاع مقدس بیش از پیش رواج یافت و بسیاری از شاعران و نویسندگان متعهد به عنوان سخنگوی آرمان های انقلابی و مردمی و در حمایت از ایثارگران، مضامین پایداری را در آثار خود بیان کردند. حمید سبزواری و محمد علی معلم دامغانی، دو تن از شاعران مشهور ادبیات آیینی، پایداری و انقلاب اسلامی هستند که مضامینی، ه...

در این پژوهش سعی شده است اوضاع سیاسی- اجتماعی قرن نخست تا آخر سد? هشتم هجری مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. زیرا شرایط زندگی و محیط جامعه در هر دوره ای، مستقیماً در تفکر و بینش شاعر تأثیر گذاشته، و جهان بینی او را شکل می دهد. تلقی شاعران سه سبک معروف خراسانی، آذربایجانی و عراقی نسبت به پدید? مرگ بسیار متفاوت و متمایز از یکدیگر است. شاعرانی همچون عنصری، فرخی سیستانی، منوچهری، انوری و ... دیدگاه خاص...

در شعر شاعران مقاومت فلسطین در سال های پس از جنگ جهانی دوم، شاعران تنها از دور در رؤیاهای شاعرانه شان، گاهی شبحی از بهشت گمشده­ی خویش را به تصویر می کشیدند. پس از انقلاب 1952م مصر و اقدام هایی که «جمال عبدالناصر» برای ایجاد وحدت و تقویت ناسیوناسیم عرب انجام داد، این روند به گونه ای تغییر کرد و فلسطینی ها به آینده امیدوارتر شدند. سمیح القاسم شاعری است که به مقاومت و پایداری ملت فلسطین، با تمام غ...

اشغال فلسطین و حمله عراق به ایران، به عنوان دو رخداد بزرگ قرن بیستم، زندگی مردم دو سرزمین را تحت الشعاع خود قرار دادند. در این میان ادبیات – به ویژه شعر - به عنوان یکی از حوزه های اندیشه فلسطینی و ایرانی، شاهد تحولی بنیادین بود. شاعران دو سرزمین به موازات حمله دشمن، همدوش رزمندگان در برابر تهاجم به پا خاستند. از جمله این شاعران، سمیح القاسم و حسن حسینی بودند که با آفرینش اشعاری گونه گون میراثی ...