ادبیات عاشورایی، به ویژه رثای امام حسین(ع)، همواره یکی از موضوعات برجسته ی شعر شاعران شیعی بوده است. علّامه سید محمّد جواد شبر(...،1332ه) در جلد نخست کتاب «ادب الطف»، اشعاری را در رثای امام حسین(ع) و یارانش گرد آوری نموده ، که مربوط به قرن های نخستین(اوّل تا سوم هجری)؛ دوران اموی و بخشی از عصر عبّاسی می باشد. با توجّه به اشعار این کتاب، رثای امام حسین(ع) در این دوران، از مضمون ها و ساختار های گوناگ...

چکیده جامعه شناسی رمان زمینة نقد و بررسی جامعه شناسانة بسیاری از آثار ادبی را که قابلیّت این گونه نقد را دارند،فراهم کرده است. این شاخه از جامعه شناسی ادبیّات، رمان را مادّة مطالعات خود قرار داده تا بتواند پیوند جامعه و ادبیّات و تأثیرهای متقابل این دو را نشان دهد و از این راه، به حقایق اجتماعی پیدا و پنهان جامعه و همخوانی آن با ساختار اثر ادبی بپردازد.اهمیّت و جایگاه شخصیّت در رمان و اجتماع، تحلیل ...

صور خیال، بیان غیرمستقیم معنای پوشیده، در پس کلمات است و شاعران برجسته، به ارزش تصویر پردازی بجا، بموقع و به اقتضای کلام آگاه اند. آثار سیّد حسن حسینی، از نظر صور خیال بسیار غنی است. در این مقاله کوشش شده است، صور خیال در مجموعه های شاعر، براساس عناصری چون، تشبیه، استعاره، نماد، کنایه، مجاز، پارادوکس و حسّامیزی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. در حوزه تشبیهات، در آثار سیّدحسن حسینی، تشبیه مفصّل و بلیغ...

با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در سال 1357 به رهبری بنیانگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) ، شاهد تحولات عظیم و بنیادی در همه ی عرصه ها، بویژه عرصه ی ادبی کشورمان هستیم. یکی از رخدادهایی که بعد از انقلاب تأثیر فراوان بر شعر گذاشت جنگ عراق علیه ایران بود.شعر متولد شده در این دوران شعر دفاع مقدس نامیده شد که غزل یکی از قالبهایی است که توانست در این عرصه خوش بدرخشد.از جمله ش...

تازگی، نازک خیالی و جستجوی تصاویر تازه در شعر دو شاعر انقلاب اسلامی یعنی قیصر امین پور (1338-1386)و سیّد حسن حسینی(1335-1383) نشان دهنده آشنایی آن دو با سبک هندی و شاعرانی چون صائب و بیدل است. قیصر امین پور و سید حسن حسینی در دو حوزه شعر سنتی و نیمایی از شاعران مطرح، آگاه و مسلط بر زبان فارسی در سال های پس از انقلاب اسلامی هستند، که بسیاری از ویژگی های سبک هندی را می توان در اشعار آنان یافت. برخ...

سراج الدین حسینی اورنگ آبادی، عارف و شاعر قرن دوازدهم هجری در حیدرآباد دکن، مجموعه ای مشتمل بر 4322 بیتِ منتخب، از 704 شاعر فارسی سرا، خصوصاً شعرای سبک هندی را فراهم آورده که به نام هایی چون منتخب دیوان ها، دیوان منتخب، مجموعۀ شعرا و مجمع الشعرا موسوم بوده است. نسخۀ منحصربه فرد این اثر در ایران، به شمارۀ 86 در کتابخانۀ مینوی و نسخۀ عکسی آن به شمارۀ 2800 در مرکز احیای میراث اسلامی نگهداری می شود. ...

جامعه شناسی ادبیات دانش نوپا و پیچیده ای است که به منظور آگاهی یافتن از شرایط اجتماعی دوره های مختلف تاریخی، از یک سو به بررسی روابط بین آثار ادبی و جامعه و از سوی دیگر به تأثیرپذیری نویسنده از شرایط اجتماع می پردازد. گره خوردگی ادبیات دفاع مقدس با تجارب عینی نویسندگان، سبب شده تا آثار این حوزه، نمایانگر بسیاری از حقایق و واقعیت های تاریخی- اجتماعی جامع? ایرانی در دور? هشت سال? جنگ تحمیلی باشد....

بدون شک، ادیبان از بدو نزول قرآن در ادوار مختلف، همواره با کلام الله پیوندی ویژه و عمیق برقرار کرده اند. وام گیری از قرآن در گذشته با عناوینی، چون: اقتباس، تضمین، استشهاد و ...صورت می پذیرفت، ولی از سال 1966م و بعد از طرح اصطلاح بینامتنیت توسط ناقد بلغاری «ژولیا کریستوا» شکل نظریه ای مدوّن به خود گرفت. امروزه شاعران و نویسندگان مسلمان در ابعاد و حوزه های مختلف از آیات و مضامین قرآنی بهره می برند...

اقوام و ملت های دنیا از دیرباز در موضوعات و قالب های گوناگون بر اساس باورها و گرایش های خاص خود به سرودن شعر پرداختند و پایه های ادبیات خویش را بنا نهادند. از جمله موضوعات مشترک و ادبیات ملل مختلف «رثا» یا «سوگنامه» می باشند. رثا یا سوگنامه چه در شعر یونان قدیم، مانند قصه های «اوزیرس و ایزیس»و چه در شعر فارسی، مانند اشعار رودکی و محتشم کاشانی و همچنین در شعر عربی قبل از اسلام وبعد از اسلام از...