عرصه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران شاهد تحوّلات وسیعی در دوران پهلوی بودند. این تحوّلات، اثرات فرهنگی، جمعیّتی و کالبدی وسیعی بر جای گذاشتند. در این دوره، تمرکزگرایی، مهاجرت و سیاست های توسعه موجب رشد فزآیندة جمعیّت تهران شدند و به این ترتیب کمبود مسکن و گرانی زمین در پایتخت پدید آمد. در چنین شرایطی، کوی های مسکونی متعدّدی با بهره گیری از اصول معماری و شهرسازی نوین در اطراف تهران ساخته شدند که ...

«سکناگزینی» مفهومی فراتر از داشتن یک سرپناه است. این مقوله از منظر پدیدارشناسی، نه تنها به منزله­ی برقراری ارتباط با دیگران است، بلکه ارتباط با خانه را نیز در بر می گیرد. در فرهنگ ایرانی، خانه همواره محلی برای ظهور و شکل­گیری خانواده محسوب می شود. در اسلام همواره، به خانه، به دید یکی از نیازهای اساسی انسان توجه و از آن، به مانند مکانی برای رسیدن به آرامش یاد شده است. پژوهش حاضر که آن را با روش ...

یکی از ابتکارات قانون شوراها، تعریف یک مقام اجرایی به نام دهیار در هر روستا است که وظیفه­ی اجرای مصوبات شورای اسلامی روستا را بر عهده دارد. عملکرد دهیاری ها در قالب سه دسته شاخص های اجتماعی، اقتصادی و محیطی کالبدی گنجانده می شود. با توجه به اهمیت نقش مدیریت روستایی و ناکارآمدی نسبی در این زمینه در سال های متمادی و به لحاظ تغییرات اخیر در عرصه­ی واگذاری مدیریت روستایی به دهیاری ها، در این پژوهش ...

چکیده معماری به عنوان منظومه ای به هم پیوسته، همواره با بازآفرینی الگوهای کیفی و کمی در مناسبات مکانی و زمانی مختلف، صورت های متفاوتی را به خود می گیرد. یافتن سرمنشاء این الگوها می تواند در به کارگیری و خلق صور گوناگون آن ها نقش بسزایی ایفا نماید. بنابراین به شناخت زیر نقش هایی مفهومی نیازمندیم که با رجوع به آن ها بتوان محتوا و معانی نهفته درالگوهای کمی را استخراج نموده، جانمایه هر یک را با ص...

سیاست های توسعه در دهه های گذشته، بازتاب خاص فضایی و کالبدی در سطح کشور را به همراه داشته است. از جمله ی آن ها می توان به رشد شهرنشینی در کشور، تمرکز امکانات و خدمات در شهرها و انجام تقسیمات فضایی که منجر به برهم خوردن پیوستگی بین مناطق شهری و روستایی و به تبع آن نابسامانی در جابه جایی جمعیت، مهاجرت های بی رویه از روستا به شهر و تخلیه روستاها شده است، اشاره نمود. بر این اساس، هدف این پژوهش شناخ...

شهرنشین شدن کشاورزان و جدایی فضایی- مکانی کشاورزی از سکونت از پدیده های امروزین روستاها به شمار می آید. کشاورزان دیگر فقط در روستاها سکونت ندارند و بسیارند کسانی که ساکن شهرها هستند و در روستاها کشاورزی می کنند. پژوهش حاضر به بررسی ابعاد اجتماعی این مسئله پرداخته است. برای این منظور 18 گویه در قالب 5 مؤلفه بررسی شد. جامعة آماری تحقیق، 220 سرپرست خانوار روستایی ساکن 5 روستای دهستان میربگ شهرستان...

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری و اعتقادات مذهبی و امکان پیش بینی تاب آوری روان شناختی بر اساس اعتقادات مذهبی در دانشجویان شهری و روستایی انجام شد. نمونه ای مشتمل بر 197 دانشجو (150 دختر و 47 پسر) از دانشجویان شهری و روستایی دانشگاه پیام نور شهرستان بافت در استان کرمان، دو مقیاس تاب آوری بزرگسالان (rsa) و رشد اعتقادی (sbd) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که از بین ابعاد پنج گانه اعتقادات ...

راپاپورت را از جمله پیشگامان حوزه انسان شناسی فضا و معماری می دانند، کسی که هم کالبد را می شناسد و هم فرهنگ و سعی دارد این دو را در ارتباط با هم تحلیل کند. از این رو، در حوزه مفهوم­شناسی جغرافیای محیطی، اصالت را به هیچ کدام این دو عنصر نداده و به نوعی رابطه رفت وبرگشتی بین آن ها معتقد است. به عبارت دیگر، درست است که در حوزه تداخل در جغرافیای محیط، انسان ها به محیط شکل می دهند ولی به محض آن که م...

شرکت-شهرهای نفتی نقش زیاد در ورود مدرنیته و شهرسازی جدید در ایران داشته اند. آبادان و مسجدسلیمان اولین شرکت-شهرها در این ایران می باشند که توسط شرکت نفت ایران و انگلیس احداث گردیدند. در دهه های گذشته شرکت های مختلف زیر مجموعه وزارت نفت اقدام به احداث شهرکهایی در مناطق مختلف جهت اسکان نیروی مورد نیاز خود نموده اند، که هدف اصلی آنها جذب نیروی پایدار و متخصص در آن مناطق می باشد. جهت ساخت و نگهداری...

یکی از مشکلات اساسی که امروزه شهرهای بزرگ کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند، رشد سکونت گاه های غیر رسمی در این مناطق است. از این رو نیاز حیاتی به مدل هایی وجود دارد تا یک درک بهتر از روند رشد سکونت گاه های غیر رسمی برای برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه شهری ایجاد کند. از آنجایی که روند توسعه شهری ساختار پیچیده و پویایی دارد که ناشی از تعاملات میان اجزای سیستم است، نیاز به ابزاری است که بت...